Tranh cãi Trung - Nhật tiếp tục leo thang

Quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Nhật Bản đang rơi vào tình trạng khủng hoảng nặng nề nhất trong vòng vài thập kỷ trở lại đây. Ảnh: Reuters.

Ngày 5/12, Đại sứ Nhật Bản tại Liên Hợp Quốc Kazuyuki Yamazaki đã gửi thư phản hồi tới Tổng thư ký Antonio Guterres, khẳng định các cáo buộc của Trung Quốc nhằm vào phát ngôn của Thủ tướng Sanae Takaichi về vấn đề Đài Loan là “không phù hợp với sự thật.”

Tranh cãi leo thang

Ông Kazuyuki Yamazaki nhấn mạnh Nhật Bản luôn tuân thủ luật pháp quốc tế và đóng góp tích cực cho hòa bình, thịnh vượng toàn cầu kể từ sau Thế chiến II. Lá thư của Đại sứ Nhật Bản là sự phản hồi lại lá thư do Đại sứ Trung Quốc gửi lên Liên Hợp Quốc trong ngày 1/12.

Tương tự phản hồi với bức thư đầu tiên Trung Quốc gửi Liên Hợp Quốc ngày 21/11, bức thư này của Nhật Bản nhấn mạnh các lập luận của Bắc Kinh là “không phù hợp với thực tế, thiếu căn cứ và hoàn toàn không thể chấp nhận”.

Trong thư mới, Đại sứ Yamazaki khẳng định Nhật Bản tin rằng những khác biệt nên được giải quyết bằng đối thoại, bởi đó là tinh thần cốt lõi của Hiến chương Liên Hợp Quốc. “Nhật Bản sẽ tiếp tục phản hồi một cách bình tĩnh thông qua con đường đối thoại”, ông Yamazaki khẳng định trong thư.

Trong lá thư phản hồi đầu tiên gửi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông Yamazaki từng khẳng định chính sách an ninh cơ bản của Nhật Bản chỉ mang tính phòng vệ thuần túy. Ông bác bỏ nhận định của Trung Quốc rằng Tokyo sẽ sử dụng quyền tự vệ ngay cả khi không bị tấn công vũ trang.

Trước động thái Trung Quốc tiếp tục gửi thư lên Liên Hợp Quốc, ngày 5/12, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Minoru Kihara khẳng định lập trường của Tokyo “vẫn nhất quán” như trước.

“Lập trường của Nhật Bản, bao gồm cả các trao đổi gần đây tại quốc hội, không có gì thay đổi và chúng tôi đã nhiều lần truyền đạt điều này tới Trung Quốc”, ông Minoru Kihara nhấn mạnh Nhật Bản sẽ “tiếp tục phản ứng một cách phù hợp”.

Trong bức thư thứ hai được phía Trung Quốc gửi lên Liên Hợp Quốc, Đại sứ Fu Cong tiếp tục cáo buộc bà Takaichi đưa ra phát ngôn “vi phạm các giá trị của Liên Hợp Quốc” và “khiêu khích Trung Quốc” trong vấn đề Đài Loan, đồng thời thúc ép bà Takaichi phải công khai rút lại phát ngôn.

“Mùa đông Trung - Nhật” sẽ còn kéo dài

Trước đó, ngày 3/12, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi tìm cách hạ nhiệt căng thẳng với Trung Quốc khi tuyên bố trước quốc hội rằng lập trường của Tokyo về vấn đề Đài Loan (Trung Quốc) không thay đổi so với Tuyên bố chung Nhật - Trung năm 1972.

Tuy nhiên, bà không nhắc đến nội dung cụ thể của văn kiện này, đồng thời cũng không rút lại phát biểu gây tranh cãi ngày 7/11.

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi gặp gỡ báo chí tại Tokyo ngày 25/11. Ảnh: Reuters.

Bắc Kinh nhấn mạnh Thủ tướng Nhật Bản phải “sửa sai”, điều này được hiểu rằng chỉ có cách công khai rút lại bình luận mới giải quyết được vấn đề căng thẳng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm tuyên bố trong ngày 4/12 cho rằng Tokyo cần “nghiêm túc xem xét lại và sửa chữa vấn đề, đồng thời rút lại phát biểu sai lệch”. Ông Lâm Kiếm cũng hối thúc Thủ tướng Nhật nêu rõ ràng và đầy đủ những gì đã được thống nhất trong Tuyên bố chung năm 1972, văn kiện đặt nền móng cho việc bình thường hóa quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo.

“Tại sao phía Nhật Bản né tránh nói rõ những cam kết đã được đưa ra trong Tuyên bố chung năm 1972? Logic và mục đích ở đây gì?”, ông Lâm Kiếm đặt câu hỏi.

Tuyên bố chung năm 1972 nêu rõ Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc.

Phát ngôn có tính giả định đưa ra trong ngày 7/11 khiến bà Takaichi trở thành lãnh đạo đầu tiên của Nhật Bản trong nhiều thập kỷ trở lại đây công khai liên hệ biến cố tại Đài Loan với khả năng triển khai lực lượng phòng vệ Nhật Bản. Ngay sau tình huống giả định của bà Takaichi, quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc lập tức xấu đi.

An Hòa