Tranh cãi về vai trò của thảo dược trong cuộc chiến với virus corona

Trong khi số người chết vì virus corona tiếp tục tăng, một số bệnh nhân đã được chữa khỏi, mang khẩu trang và hoa xuất viện từ các bệnh viện ở Trung Quốc. Có 2 trường hợp xuất viện đáng chú ý vào ngày 7/2 tại Lật Dương, tỉnh Hồ Nam, hàng xóm phía bắc tỉnh Hồ Bắc, tâm dịch bệnh.

Trong 3 ngày tiếp theo, 3 người khác được xuất viện tại Hà Bích, tỉnh Hà Nam, giáp phía nam Hồ Bắc, cùng 2 người khác ở thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang. Đây là những bệnh nhân đầu tiên ở các thành phố ngoài Hồ Bắc đã bình phục hoàn toàn sau khi nhiễm virus corona. Điều đặc biệt là họ được điều trị kết hợp giữa thuốc Tây và thảo dược, South China Morning Post cho biết.

Tỷ lệ sử dụng thảo dược ở Vũ Hán rất thấp

Mỗi địa phương có bệnh nhân khỏi bệnh có chính sách riêng, nhưng ở Hồ Bắc, tâm dịch bệnh, không mấy bệnh nhân được điều trị bằng thuốc thảo dược. Điều đó khiến lực lượng đặc nhiệm chống virus của chính phủ tại Vũ Hán, gửi một thông báo khẩn vào tuần trước tới các cơ quan và bệnh viện, yêu cầu trong 24 giờ phải cung cấp thêm trà thảo dược cho các bệnh nhân và người nghi nhiễm bệnh.

Trà thảo dược đã được sử dụng cho các bệnh nhân ở Quảng Đông và Chiết Giang cho kết quả khả quan trong việc điều trị virus corona. Ảnh minh họa: Medicalnewstoday.

Theo số liệu của cơ quan y tế Trung Quốc, chưa tới một phần ba bệnh nhân ở Hồ Bắc được sử dụng thêm thảo dược, so với gần 90% ở các tỉnh khác. Sự vắng mặt của y học cổ truyền được cho là đã ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả, trong nỗ lực cứu chữa cho người người bệnh, theo báo cáo của lực lượng đặc nhiệm chống virus của chính phủ.

Chỉ thị mới phản ánh sự đồng thuận ngày càng cao giữa các chuyên gia y tế Trung Quốc, rằng thuốc thảo dược có thể và nên đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống lại virus corona.

Tính đến ngày 17/2, dịch bệnh Covid-19 đã giết chết hơn 1.800 người, hầu hết ở Hồ Bắc. Số lượng bệnh nhân quá lớn đã gây áp lực đối với nhân viên y tế, cùng với việc thiếu tài liệu hướng dẫn, khiến họ bỏ qua phương pháp điều trị bằng thảo dược cho những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ.

Trong khi đó ở tỉnh Quảng Đông và Chiết Giang, khu vực có người nhiễm bệnh cao nhất sau Hồ Bắc. Các bệnh nhân ở đây được cho uống nước thảo dược để giảm các triệu chứng, ngay cả trước khi họ được xét nghiệm dương tính với virus corona.

Tỷ lệ tử vong ở tỉnh Quảng Đông ở vào khoảng 0,1%, so với 2,6% ở Vũ Hán, tâm bão dịch bệnh. Không ai trong số 1.155 bệnh nhân ở Chiết Giang tử vong vì loại virus chết người này.

Từ ngày 12/2, một số nhà máy lớn ở Hồ Bắc đã hoạt động trở lại để sản xuất đồ uống thảo dược cho các công dân bị cách ly, theo People Daily. Đồ uống được đun sôi và phân phối trong bao bì nhựa. Một nhà máy ở Vũ Hán có thể đáp ứng nhu cầu hàng ngày cho khoảng 30.000 bệnh nhân.

Thảo mộc có thể diệt virus không?

Liệu các loại thảo mộc có thể tiêu diệt được virus hay không vẫn là một chủ đề tranh luận sôi nổi trong cộng đồng khoa học. Virus rất khó tiêu diệt, vì nó không sống như một sinh vật độc lập, như vi khuẩn.

Một nguyên tắc vàng trong điều trị bằng thảo dược là bác sĩ phải gặp bệnh nhân. Trong số các chuyên gia y tế đầu tiên đến Vũ Hán sau khi dịch bệnh bùng phát, có một số bác sĩ y học cổ truyền nổi tiếng ở Trung Quốc, bao gồm Tong Xiaolin, Huang Luqi và Zhang Boli.

Giới khoa học vẫn tranh cãi về khả năng chống virus của các loại thảo dược. Ảnh: Getty.

Họ đã dành nhiều ngày đêm trong khu vực cách ly để kiểm tra người bệnh, như tình trạng thể chất của họ, đặt câu hỏi và cập nhật công thức thảo dược cho bệnh nhân theo các giai đoạn phát triển của bệnh.

Trên các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc, tin tức về những nỗ lực của bác sĩ y học cổ truyền được chào đón bằng cả những lời khen và sự miệt thị. Trong khi một số người ủng hộ việc sử dụng các loại thảo dược dựa trên kinh nghiệm của họ, một số người vẫn hoài nghi, nếu không muốn nói là thù địch.

“Tại sao các bác sĩ y học cổ truyền không để yên cho bác sĩ Tây y làm việc”, một người dùng viết trên Weibo.

Một bác sĩ ở Bắc Kinh, cho biết một số bác sĩ ở tuyến đầu thích sử dụng thuốc Tây hơn, một phần vì cơ chế và tác dụng phụ của chúng đơn giản và dễ hiểu hơn. Trong khi đó, công thức thảo dược đôi khi chứa hàng tá thành phần, một số trong đó là xa lạ với khoa học hiện đại.

Một số loại thuốc chống virus can thiệp vào gene của con người để quét sạch virus bên trong. Ý kiến chủ đạo của các nhà sinh học ngày này là thảo dược không có khả năng đó.

Thảo dược từng hỗ trợ chống dịch SARS

Có rất nhiều dữ liệu cho thấy sự hiệu quả của thảo dược trong cuộc chiến với virus. Dù dịch bệnh Covid-19 chưa có dấu hiệu chấm dứt ở Trung Quốc, các nhà nghiên cứu đã thu được một số kết quả đầy hứa hẹn từ các quan sát lâm sàng.

Zhang là thành viên hội đồng chuyên gia tư vấn cho chính phủ, cho biết trong cuộc khảo sát vào tuần trước, đội A ở Quảng Châu đã điều trị cho 50 bệnh nhân kết hợp Tây y với thảo dược và không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào.

Tại Thượng Hải, các bệnh nhân được điều trị kết hợp mất khoảng 7-8 ngày trước khi âm tính với virus, nhưng nếu chỉ dùng Tây y có thể mất hơn 10 ngày mới khỏi bệnh.

Công thức chiết xuất từ thảo dược đã giúp tiến sĩ Tu Youyou điều chế thành công thuốc chống sốt rét. Ảnh minh họa: CNN.

Kể từ khi dịch SARS bùng phát ở Trung Quốc vào năm 2002-2003, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tiến hành cuộc điều tra về tác dụng của thảo dược. Ở Trung Quốc, nơi có khoảng một nửa số bệnh nhân được điều trị bằng thảo dược. Các bác sĩ báo cáo rằng liệu pháp kết hợp Đông - Tây y làm giảm đáng kể mức độ nghiệm trọng của các triệu chứng, giảm tỷ lệ tử vong và tác dụng phụ.

Một nghiên cứu của Đại học Hong Kong liên quan đến các bệnh nhân địa phương, cũng đề xuất phương pháp điều trị bằng thảo dược như một biện pháp phòng ngừa SARS an toàn, hiệu quả và chi phí phải chăng.

Một nghiên cứu của giáo sư Zhang Chenyu, Đại học Nam Kinh, đã giải thích được phần nào câu hỏi. Trong một bài viết mang tính bước ngoặt được công bố trên tạp chí khoa học Cell Research năm 2014, nhóm nghiên cứu của giáo sư Zhang đã phát hiện ra cây kim ngân có thể loại bỏ virus cúm A ở chuột một cách hiệu quả.

Cây hoa này chứa một số phân tử nhỏ, còn được gọi là axit ribonucleic vi mô có thể liên kết với chủng virus và làm chậm sự nhân đôi của nó trong gen người. Trước khi nghiên cứu của giáo sư Zhang được công bố, người ta tin rằng loại phân tử này dễ bị phá vỡ và phân hủy trong môi trường.

Nghiên cứu của giáo sư Zhang kết luận những gene thực vật này gần như nguyên vẹn sau khi được đun sôi và có xu hướng tập trung trong phổi của chuột được thí nghiệm. Điều trị bằng loại thảo dược này làm tăng gấp đôi tỷ lệ sống của chuột nhiễm bệnh.

Vài ngày sau khi bộ gene đầy đủ của virus corona chủng mới được công bố, một nhóm nghiên cứu của Viện Khoa học Trung Quốc tại Thượng Hải đã tạo ra bản danh sách các loại thảo dược có thể ức chế virus bằng phương pháp mô phỏng trên máy tính.

Những người ủng hộ thảo dược chỉ ra rằng Trung Quốc đã trải qua hơn 320 đợt dịch bệnh kể từ thời nhà Hán hơn 2.000 năm trước. Hệ thống y học cổ truyền Trung Quốc đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong những lần chiến đấu với dịch bệnh.

Cũng rất khó để nói chính xác các loại thảo mộc hoạt động tốt thế nào, vì trong hầu hết trường hợp được dùng kết hợp với Tây y, một số bệnh nhân nguy kịch nhận được các kỹ thuật hiện đại như phổi nhân tạo.

“Hiệu quả của nhiều loại thực vật rất khó định lượng và khi bạn đặt tất cả chúng vào trong một bát súp, nó không còn là khoa học nữa, đó là nghệ thuật”, một bác sĩ giấu tên nói.

Cần nhớ rằng tiến sĩ Tu Youyou, người đã giành giải Nobel Y học vào năm 2015 về thuốc sốt rét artemisinin, đã cứu sống hàng triệu bệnh nhân. Công thức của bà được khám phá từ hợp chất trong một số loại thảo mộc truyền thống.

Trung Hiếu