Trình Quốc hội quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022

Bội chi NSNN bằng 3,07% GDP thực hiện

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, năm 2022, tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động rất nhanh, phức tạp, khó lường. Trong nước, dịch Covid-19 đã được kiểm soát tốt nhưng nền kinh tế phát sinh nhiều khó khăn, thách thức.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Năm 2022 trong bối cảnh khó khăn, các chính sách tài khóa đã được điều hành chủ động, tích cực, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.

Trong bối cảnh đó, các chính sách tài khóa đã được điều hành chủ động, tích cực, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. Vì vậy, cùng với các chính sách vĩ mô khác, nền kinh tế đã phục hồi tích cực; kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng GDP đạt 8,02%; quốc phòng, an ninh được giữ vững; an sinh xã hội được đảm bảo; tín nhiệm quốc gia được nâng lên.

Chính phủ Báo cáo quyết toán NSNN năm 2022 như sau:

Dự toán thu NSNN là 1.413.408 tỷ đồng; quyết toán là 1.820.310 tỷ đồng, tăng 406.902 tỷ đồng (28,8%) so với dự toán. Tỷ lệ huy động vào NSNN đạt 19,1% GDP, riêng từ thuế và phí đạt 15,16% GDP.

Quyết toán chi NSNN: Dự toán là 1.855.641 tỷ đồng; quyết toán là 1.750.790 tỷ đồng, giảm 104.851 tỷ đồng (5,7%) so với dự toán; trong đó quyết toán chi ngân sách Trung ương (NSTW) là 651.408 tỷ đồng, bằng 86,7% so với dự toán; quyết toán chi ngân sách địa phương (NSĐP) là 1.099.382 tỷ đồng, bằng 99,6% so với dự toán.

Về bội chi NSNN, dự toán bội chi NSNN là 442.233 tỷ đồng, trong đó: dự toán bội chi theo Nghị quyết số 34/2021/QH15 là 372.900 tỷ đồng, bằng 4% GDP; quyết toán là 293.313 tỷ đồng, bằng 3,07% GDP thực hiện, giảm 148.920 tỷ đồng (33,7%) so với dự toán.

Về chỉ tiêu nợ công, tổng số nợ công là 3.557.668 tỷ đồng, bằng 37,26% GDP. Nợ Chính phủ là 3.248.468 tỷ đồng, bằng 34,02% GDP. Nợ được Chính phủ bảo lãnh là 297.962 tỷ đồng, bằng 3,12% GDP. Nợ chính quyền địa phương là 55.173 tỷ đồng, bằng 0,58% GDP. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN là 15,7%. Các chỉ tiêu nợ công năm 2022 trong giới hạn cho phép của Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, điều hành thu, chi ngân sách, góp phần tích cực vào việc hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Đáng lưu ý, thời điểm năm 2022 đã thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế xã hội của Quốc hội, trong đó có Nghị quyết số 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành các chính sách miễn, giảm gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất. Chính sách này đã hỗ trợ trực tiếp giúp các doanh nghiệp giảm các nghĩa vụ tài chính, gia tăng thanh khoản, giảm chi phí giá vốn, vượt qua khó khăn, duy trì, ổn định, mở rộng sản xuất kinh doanh, đóng góp vào quá trình phục hồi và phát triển của nền kinh tế.

Các chính sách đã huy động kịp thời mọi nguồn lực, từ NSNN, nguồn huy động đóng góp, viện trợ từ các tổ chức và cá nhân trong, ngoài nước và các nguồn lực tài chính khác, đảm bảo nguồn lực phòng chống dịch, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, duy trì nguồn lực cho đầu tư phát triển, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Cùng với đó, công tác quản lý thu NSNN được thực hiện quyết liệt dẫn đến kết quả thu NSNN không những bù đắp số giảm thu do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân (chưa được tính trong dự toán) mà còn vượt so với dự toán, qua đó đảm bảo nguồn lực, tăng chi đầu tư phát triển; thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phát sinh. Đồng thời, tiếp tục tích lũy dành nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương.

Chi NSNN được quản lý chặt chẽ, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai; triệt để tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động thu, chi NSNN, quản lý, sử dụng tài sản công.

Cùng với đó, đảm bảo cân đối ngân sách các cấp; giảm bội chi NSNN so với dự toán, nợ công giảm và thấp hơn mức trần ngưỡng cảnh báo quy định tại Nghị quyết Quốc hội, tiếp tục cơ cấu bền vững nợ công; hệ số tín nhiệm quốc gia được nâng lên.

Quản lý thu, chi NSNN đạt nhiều kết quả tích cực

Sau báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán NSNN năm 2022.

Chính phủ đánh giá, một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương giải ngân đầu tư công chậm. Ảnh TL

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhận định, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo chấn chỉnh, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc chấp hành pháp luật về tài chính, NSNN.

Nhờ đó, việc quản lý thu, chi NSNN đạt được nhiều kết quả tích cực; công tác quyết toán NSNN có nhiều chuyển biến.

Bội chi năm 2022 bằng 3,07% GDP, giảm 148.920 tỷ đồng (33,7%) so với dự toán, theo đánh giá của Ủy ban Tài chính- Ngân sách, “đây là nỗ lực rất lớn của Chính phủ trong điều hành cân đối NSNN”.

Về cơ bản, Chính phủ đã điều hành NSNN năm 2022 bám sát dự toán, quản lý ngân sách cơ bản theo hướng đề cao kỷ cương, kỷ luật tài chính.

Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường hậu kiểm trong việc giao nhiệm vụ chi, kiểm soát chi tập trung một đầu mối, sắp xếp lại tổ chức bộ máy đi đôi với tỉnh giản biên chế.

Đa số ý kiến Ủy ban Tài chính- Ngân sách cho rằng, việc huy động vốn trái phiếu chính phủ để bù đắp bội chi NSTW, trả nợ gốc, lãi năm 2022 cơ bản sát với yêu cầu, phù hợp với khả năng thu, chi NSNN.

Về nợ công, Ủy ban đánh giá, các chỉ tiêu nợ công năm 2022 được duy trì, đảm bảo trong giới hạn cho phép của Quốc hội.

Trong báo cáo Chính phủ gửi tới Quốc hội, Chính phủ cũng thẳng thắn nhận định, bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, như công tác dự báo, tính toán nhu cầu hỗ trợ của một số chính sách trong quá trình xây dựng chưa lường hết được khó khăn, vướng mắc, thách thức trong tổ chức triển khai thực hiện dẫn đến hiệu quả chưa cao.

Ngoài ra, công tác triển khai chính sách, pháp luật, dự toán NSNN có nơi, có lúc còn hạn chế, bất cập. Việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc chưa kịp thời ảnh hưởng đến hiệu quả, tiến độ thực hiện các nhiệm vụ NSNN.

Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương giải ngân đầu tư công chậm do các nguyên nhân: Việc phân bổ, giao kế hoạch vốn còn chậm; dự án khởi công mới đang triển khai thủ tục lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế, dự toán, tổ chức đấu thầu xây lắp nên chưa có khối lượng làm cơ sở thực hiện giải ngân; khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, một số hộ dân vẫn còn khiếu nại, khiếu kiện, chưa nhận tiền bồi thường và không đồng ý bàn giao mặt bằng sạch để các đơn vị thi công triển khai thực hiện nên không có khối lượng để thanh toán.

Bên cạnh đó, việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương tài chính chưa nghiêm; tình trạng sai phạm trong việc đấu thầu, mua sắm; thất thoát, lãng phí vẫn còn xảy ra tại một số cơ quan, đơn vị; số chi chuyển nguồn tiếp tục phát sinh lớn; một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương lập, xét duyệt, gửi quyết toán NSNN chậm so với thời gian quy định.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách trình Quốc hội xem xét phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2022 theo đề xuất của Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước. Cụ thể như sau:

Tổng số thu cân đối NSNN là 2.713.787 tỷ đồng.

Tổng số chi cân đối NSNN là 2.897.466 tỷ đồng.

Bội chi NSNN là 293.313 tỷ đồng, bằng 3,07% GDP thực hiện.

Minh Anh