TRỰC TUYẾN: Chuyên đề 'Nâng cao kiến thức pháp luật về lao động, Công đoàn, bảo hiểm xã hội'

Sáng nay (16/5), tại Hội trường Khu liên cơ quan Ủy ban nhân dân quận Long Biên (số 3 Vạn Hạnh quận Long Biên, thành phố Hà Nội), Báo Lao động Thủ đô phối hợp với Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên tổ chức buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến - truyền thông chính sách chuyên đề: 'Nâng cao kiến thức pháp luật về lao động, Công đoàn, bảo hiểm xã hội'.

Chương trình là một trong những hoạt động thiết thực chào mừng Tháng Công nhân, Tháng hành động về An toàn vệ sinh lao động năm 2024; hướng tới chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7/2024) và kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024).

Các đại biểu tham dự chương trình.

Các đại biểu tham dự chương trình.

Đây là lần thứ hai Báo Lao động Thủ đô phối hợp với LĐLĐ quận Long Biên tổ chức hoạt động ý nghĩa này, nhằm giúp cán bộ Công đoàn, đoàn viên và người lao động trên địa bàn quận Long Biên hiểu rõ hơn về các chế độ, chính sách liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của người lao động, người sử dụng lao động trong quan hệ lao động; các chế độ, chính sách mới về tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; về Luật Công đoàn và tổ chức Công đoàn Việt Nam.

Đoàn viên, CNVCLĐ tham dự chương trình.

Đoàn viên, CNVCLĐ tham dự chương trình.

Dự buổi Đối thoại - Giao lưu trực tuyến có các đại biểu: Nguyễn Huy Khánh, Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội; ông Lương Quang Thành, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra LĐLĐ thành phố Hà Nội; Trần Thị Thanh, Phó trưởng ban phụ trách Ban Chính sách pháp luật và quan hệ lao động LĐLĐ thành phố Hà Nội; ông Ngô Mạnh Điềm, Phó Bí thư Thường trực Quận ủy Long Biên; bà Đinh Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên; ông Nguyễn Văn Bình, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô; ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên; ông Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô; bà Cao Thanh Huyền, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên; bà Đặng Thị Ánh Nguyệt, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên;...

8h35: Phát biểu khai mạc buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến, ông Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô cho biết, công tác tuyên truyền, phổ biến, đưa chính sách pháp luật đi vào cuộc sống, đến gần hơn với CNVCLĐ luôn là nhiệm vụ được tổ chức Công đoàn quan tâm thực hiện. Thông qua đó nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, từng bước hình thành thói quen hành động theo pháp luật cho người lao động. Đây cũng là cách tốt nhất để người lao động có thể tự bảo vệ mình trong quan hệ lao động và góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ tại mỗi cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

Ông Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô phát biểu khai mạc chương trình.

Ông Đinh Tuấn Anh, Phó Tổng biên tập Báo Lao động Thủ đô phát biểu khai mạc chương trình.

Từ nhiều năm qua, Báo Lao động Thủ đô đã liên tục phối hợp với các Liên đoàn Lao động quận, huyện, các Công đoàn ngành, tổ chức các cuộc đối thoại, giao lưu trực tuyến, truyền thông chính sách, pháp luật với nội dung liên quan thiết thực tới người lao động; thu hút sự tham gia trực tiếp của hàng nghìn CNVCLĐ và sự quan tâm của đông đảo bạn đọc.

Thông qua các hoạt động này, CNVCLĐ càng thêm hiểu rõ về vai trò của tổ chức Công đoàn, giúp Công đoàn cơ sở thực sự phát huy được tối đa vai trò và năng lực của mình.

Thực tiễn cho thấy, nhu cầu tiếp cận thông tin của cán bộ Công đoàn, đoàn viên, người lao động luôn rất cao, thường xuyên, liên tục. Nhất là khi các quy định của pháp luật lao động, đặc biệt liên quan đến môi trường làm việc, vấn đề lương thưởng, phúc lợi, bảo hiểm xã hội dành cho người lao động thường xuyên được điều chỉnh, bổ sung.

“Tại cuộc Đối thoại, giao lưu trực tuyến hôm nay, chúng tôi mong muốn sẽ đồng hành cùng CNVCLĐ cập nhật những kiến thức mới nhất về pháp luật lao động, công đoàn và bảo hiểm xã hội. Mong rằng, các anh chị em tham dự chương trình mạnh dạn, thẳng thắn nêu nhiều câu hỏi để cập nhật được những thông tin, kiến thức hữu ích nhất cho mình. Chuyên gia của chúng tôi sẵn sàng giải đáp, chia sẻ”, ông Đinh Tuấn Anh nhấn mạnh.

Ban Tổ chức tặng hoa cho các chuyên gia tại buổi Đối thoại - Giao lưu trực tuyến - Truyền thông chính sách.

Ban Tổ chức tặng hoa cho các chuyên gia tại buổi Đối thoại - Giao lưu trực tuyến - Truyền thông chính sách.

8h45:Bắt đầu chương trình Đối thoại - giao lưu trực tuyến

Chuyên gia buổi Đối thoại - giao lưu.

Chuyên gia buổi Đối thoại - giao lưu.

Chị Nguyễn Thị Mai, Trường THCS Ngọc Lâm hỏi: Xin hỏi chuyên gia, các phụ cấp ưu đãi nghề sẽ thay đổi như thế nào khi cải cách tiền lương?

Chị Nguyễn Thị Mai đặt câu hỏi cho các chuyên gia.

Chị Nguyễn Thị Mai đặt câu hỏi cho các chuyên gia.

Chuyên gia Vũ Minh Huyền: Hiện nay, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang rất quan tâm đến cải cách tiền lương dự kiến thực hiện từ ngày 1/7/2024 tới đây.

Chuyên gia Vũ Minh Huyền

Chuyên gia Vũ Minh Huyền

Nghị quyết 27-NQ/TW nhất quán quan điểm rằng trong quá trình thực hiện cải cách tiền lương thì đội ngũ nhà giáo và lực lượng y tế sẽ được ưu tiên. Do đó, trong quá trình xây dựng chính sách, thang bảng lương, toàn bộ chế độ với đội ngũ nhà giáo, y tế được ưu đãi hơn so với các ngành nghề khác.

Về phụ cấp đối với đội ngũ nhà giáo sẽ không tính ra mục riêng nữa mà sẽ tính chung vào trong tiền lương trả cho người lao động.

Chị Nguyễn Thị Ngọc Anh, Công ty cổ phần Đầu tư Long Biên hỏi: Tại các doanh nghiệp, Ban Chấp hành Công đoàn sẽ đại diện cho tập thể người lao động thương lượng, ký kết Thỏa ước lao động tập thể. Xin chuyên gia cho biết, có văn bản nào quy định doanh nghiệp bắt buộc phải ký Thỏa ước lao động tập thể không?

Chị Nguyễn Thị Ngọc Anh, Công ty cổ phần Đầu tư Long Biên.

Chị Nguyễn Thị Ngọc Anh, Công ty cổ phần Đầu tư Long Biên.

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa:

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa

Theo quy định của pháp luật thì Thỏa ước lao động tập thể là kết quả của quá trình thương lượng, đàm phán giữa tổ chức đại diện người lao động và đại diện người sử dụng lao động. Nó được xác lập qua quá trình đàm phán, thương lượng tập thể. Thương lượng tập thể trên tinh thần tự nguyện của các bên. Trên cơ sở quá trình đàm phán để đi đến xác lập điều kiện tiêu chuẩn lao động phù hợp với quy định của pháp luật cũng như đơn vị sử dụng lao động.

Bởi vậy, Thỏa ước lao động không bắt buộc phải ký. Tuy nhiên từ các phía, cần phải xác định, nhìn nhận việc xây dựng Thỏa ước lao động là cực kỳ quan trọng với đơn vị sử dụng lao động. Do đó, khuyến khích các đơn vị, doanh nghiệp cần có biện pháp tuyên truyền để xây dựng Thỏa ước lao động tập thể.

Anh Trần Mạnh Tuấn, phường Đức Giang hỏi: Đơn vị tôi có 1 trường hợp sinh năm 1965, đã đóng bảo hiểm được 20 năm. Nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu thì doanh nghiệp cần giải quyết như thế nào? Từ 1/7 cải cách tiền lương thì cách tính cụ thể thế nào?. Nếu NLĐ đã nghỉ hưu nhưng vẫn muốn tiếp tục làm việc thì có được bố trí làm việc tiếp không? Thủ tục, hợp đồng thế nào?

Anh Trần Mạnh Tuấn nêu vướng mắc.

Anh Trần Mạnh Tuấn nêu vướng mắc.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: 20 năm là thời gian đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu, tuy nhiên vẫn chưa đủ tuổi nghỉ hưu. Sinh năm 1965 thì vẫn phải đóng BHXH bình thường cho đến tuổi nghỉ hưu. Sau khi nghỉ hưu doanh nghiệp có thể sử dụng lao động này và sẽ không phải đóng BHXH cho NLĐ này nữa. Tuy nhiên, hợp đồng lao động khi ký với NLĐ đã được nghỉ hưu là loại hợp đồng lao động dành cho người cao tuổi. Doanh nghiệp cần chú ý đến vấn đề này khi làm hợp đồng.

Chuyên gia Vũ Minh Huyền (bổ sung): Từ 1/7, đơn vị sử dụng lao động này phải chuẩn bị vị trí việc làm cho NLĐ để các cấp có thẩm quyền phê duyệt; chuẩn bị chuyển xếp lương mới khi được áp dụng từ 1/7.

Chị Khương Thị Việt Nga, Công ty May 10 hỏi: Xin các chuyên gia giải đáp giúp tôi 3 vấn đề sau:

Vấn đề thứ nhất, NLĐ đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Như vậy là Luật BHXH quy định lao động nữ bình thường nếu chỉ đóng đủ BHXH 5 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh thi không được hưởng chế độ thai sản và cụ thể là không được báo giảm thai sản (mà phải báo giảm không lương), trong khi Bộ luật Lao động thì nói lao động nữ sinh con được nghỉ thai sản, chúng tôi chưa bàn tới có được hưởng chế độ thai sản hay không? NLĐ có được nghỉ thai sản hay không?

Chị Khương Thị Việt Nga, Công ty May 10.

Chị Khương Thị Việt Nga, Công ty May 10.

Vậy là theo quy định NLĐ mới đóng đủ BHXH 5 tháng thì sinh con, trong quá trình đi làm có chấm khám thai hàng tháng, có hưởng chế độ giảm giờ làm 1 tiếng/1 ngày kể từ thời điểm NLĐ thông báo có thai, sau đó có đẻ con nhưng lại không được nghỉ thai sản mà phải nghỉ không lương (NLĐ nghỉ đẻ thì phải viết đơn xin nghỉ đẻ và phải được người sử dụng lao động phê duyệt, nếu không viết đơn nghỉ không lương thì được hiểu là bỏ việc tự do) vì họ không được báo giảm BHXH nghỉ thai sản.

Với trường hợp như trên, sau thời gian nghỉ không lương 4 tháng NLĐ bỏ việc không đi làm nữa, nhưng doanh nghiệp lại không được ra quyết định cho NLĐ vì quy định tại khoản 3, điều 37 Bộ luật Lao động 2019 quy định người sử dụng lao động không được đơn phương chấm dứt ra quyết định chấm dứt hợp đồng với “NLĐ nữ mang thai, NLĐ đang nghỉ thai sản hoặc muôi con dưới 12 tháng tuổi”. Vậy xin hỏi các chuyên gia là với trường hợp như trên chúng tôi sẽ áp dụng theo khoản 3, Điều 37 hay không cần áp dụng bởi trường hợp trên họ là người lao động bình thường do đang nghỉ không lương?

Vấn đề thứ hai là cách xử lý với đơn vị giải thể. Cụ thể có 1 người lao động công tác ở đơn vị doanh nghiệp giải thể năm 2016, đơn vị mới đóng BHXH cho người lao động năm 2014. Với trường hợp này phải xử lý ra sao?

Vấn đề thứ ba là hiện công tác ứng dụng công nghệ trong BHXH, vì sao không được các cơ quan xem xét đưa vào xét thưởng, lại yêu cầu Công ty phải có xác nhận tới BHXH quận để xác nhận không nợ đọng.

Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Nguyễn Huy Khánh tặng quà NLĐ tham gia trả lời câu hỏi phần giao lưu.

Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Nguyễn Huy Khánh tặng quà NLĐ tham gia trả lời câu hỏi phần giao lưu.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu:

Chuyên gia Dương Thị Minh Châ

Chuyên gia Dương Thị Minh Châ

Tôi xin giải đáp trước vấn đề thứ ba như sau, hiện công tác ứng dụng công nghệ trong BHXH được ngành BHXH đẩy mạnh. Tuy nhiên, mẫu công văn C12 vẫn chưa được các cơ quan xác nhận, bởi vậy chúng tôi phải xác nhận cho người lao động. Chúng tôi xin tiếp thu và bám sát vấn đề này để có kiến nghị.

Với vấn đề thứ hai liên quan đến việc người lao động vướng mắc ở doanh nghiệp bị phá sản. Tôi thấy trường hợp này đã được chốt sổ, đã đóng đủ 20 năm thì cần làm đơn ra BHXH để được giải quyết.

Riêng với vấn đề thứ nhất chị đưa ra, việc làm thủ tục báo giảm không lương thì cần xem xét ở đơn vị sử dụng lao động xem đó là nghỉ thai sản hay nghỉ giảm khác.

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa (bổ sung): Với câu hỏi điều kiện về chế độ thai sản đã quy định lao động nữ sinh con thì được hưởng chế độ thai sản tuy nhiên không đủ điều kiện để được hưởng chế độ. Trong trường hợp này vấn đề đảm bảo việc làm cho người lao động như thế nào. Nói lại, việc cung cấp thông tin trong quá trình giao kết hợp đồng các bên có thương thảo về vấn đề này không. Trường hợp này người lao động không được hưởng về các vấn đề trợ cấp. Khi xác định hợp đồng thì 2 bên ràng buộc như thế nào. Khoảng thời gian này đương nhiên cũng không tính vào khoảng thời gian tham gia BHXH. Nếu đơn vị lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng với người lao động là vi phạm pháp luật.

Đoàn viên đến từ Công ty cổ phần Nhựa Hàng Không hỏi: Công ty bạn tôi nợ BHXH của NLĐ hàng chục năm nay. NLĐ đã kiến nghị nhiều nơi nhưng chưa được giải quyết. Xin chuyên gia tư vấn NLĐ ở Công ty bạn tôi cần phải làm gì để đòi hỏi quyền lợi của mình?.

Đoàn viên, NLĐ lắng nghe giải đáp của các chuyên gia.

Đoàn viên, NLĐ lắng nghe giải đáp của các chuyên gia.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Các vấn đề như chậm đóng, nợ đọng BHXH vốn là vấn đề hết sức nan giải trên địa bàn thành phố. Các cơ quan chức năng cũng đã kiến nghị nhiều lần và có nhiều giải pháp nhưng chưa khắc phục được. Hy vọng trong Luật BHXH sửa đổi tới đây sẽ có những giải pháp mạnh mẽ hơn để khắc phục tình trạng nợ đọng BHXH.

Với trường hợp cụ thể chị hỏi, người lao động bị nợ BHXH lâu năm dẫn đến thiệt thòi về quyền lợi thì có thể nhờ đến cơ quan báo chí lên tiếng, ví dụ như Báo Lao động Thủ đô để bảo vệ quyền lợi của NLĐ; đồng thời có thể khiếu nại lên cấp trên và đặc biệt là có thể phải tiến hành khởi khiện doanh nghiệp ra tòa. Việc khởi kiện thì có thể hai cách là NLĐ khởi kiện hoặc BHXH khởi kiện.

Hiện nay cơ quan BHXH và Công đoàn cũng đã khởi kiện nhiều vụ nhưng chưa được giải quyết do có vướng mắc về căn cứ pháp lý khi NLĐ chưa nêu rõ được những quyền lợi bị vi phạm. Do đó, khi NLĐ tiến hành khởi kiện thì lưu ý về hồ sơ cần nêu rõ về những quyền lợi mình bị thiệt thòi do việc bị nợ BHXH.

Bà Trần Thị Thanh, Phó trưởng ban phụ trách Ban Chính sách pháp luật và quan hệ lao động LĐLĐ thành phố Hà Nội tặng quà NLĐ tham gia phần giao lưu tại chương trình.

Bà Trần Thị Thanh, Phó trưởng ban phụ trách Ban Chính sách pháp luật và quan hệ lao động LĐLĐ thành phố Hà Nội tặng quà NLĐ tham gia phần giao lưu tại chương trình.

Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Công Ty TNHH Mipec hỏi: Xin chuyên gia giải đáp cho tôi 2 câu hỏi. Cụ thể, 1 là NLĐ được hưởng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trong trường hợp nào? Thứ 2 là NLĐ có được hưởng bảo hiểm y tế khi đi khám chữa bệnh các bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động không?

Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Công ty TNHH Mipec đặt câu hỏi.

Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Công ty TNHH Mipec đặt câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Với câu 1 của chị, tôi xin giải đáp như sau, hiện tất cả các trường hợp thôi việc đều được hưởng chế độ BHTN. Tuy nhiên, nếu chúng ta tự ý bỏ ngang, không tuân thủ các quy định, quy trình thì chúng ta không được hưởng. Bạn lưu ý, trong 30 ngày đầu nghỉ việc, bạn cần phải đến cơ quan chứng năng để làm thủ tục liên quan đến BHTN.

Với chế độ đi khám chữa bệnh nghề nghiệp và TNLĐ thì chúng ta đều có thể sử dụng thẻ BHYT để thanh toán. Riêng các chi phí ngoài thì sẽ do chủ sử dụng lao động chi trả.

Chị Nguyễn Thị Thuần, phường Bồ Đề hỏi: Xin hỏi chuyên gia, từ 1/7, việc tăng lương sẽ được thực hiện như thế nào? Sau khi tăng lương, người được khen thưởng có được tăng lương trước thời hạn như hiện nay không?

Chị Nguyễn Thị Thuần, phường Bồ Đề.

Chị Nguyễn Thị Thuần, phường Bồ Đề.

Chuyên gia Vũ Minh Huyền: Đối với cải cách tiền lương mới từ 1/7/2024, hiện nay chúng ta vẫn phải chờ văn bản hướng dẫn của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.

Về tăng lương khi có thành tích xuất sắc trong quá tình công tác thì đây là nội dung khen thưởng các cá nhân đó đạt được, hiện nay là một trong các cơ sở để xét tăng lương trước thời hạn. Tuy nhiên, theo cải cách tiền lương mới sẽ phân biệt lương và thưởng riêng khi công chức, viên chức hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Ông Lương Quang Thành, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra LĐLĐ Thành phố tặng quà NLĐ.

Ông Lương Quang Thành, Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra LĐLĐ Thành phố tặng quà NLĐ.

Chị Trần Thị Phương, Công ty TNHH Hương Việt Sinh hỏi: Tôi xin hỏi các chuyên gia 3 câu hỏi sau: 1, NLĐ đóng BHXH theo quy định hiện tại thì bao nhiêu năm được hưởng lương hưu?; 2, NLĐ đang hưởng lương hưu khi qua đời thì nhân thân được hưởng những trợ cấp nào?; Tháng 4/2024 có NLĐ ký HĐLĐ ngày 1/4/2024, tại thời điểm này sẽ báo tăng BHXH. Nhưng đến cuối tháng là 30/4/2024 mới có đủ ngày công thì phát hiện ra NLĐ này không đủ điều kiện để đóng BHXH tháng 4/2024. Vậy xin chuyên gia cho hỏi lúc đó báo giảm BHXH thì tiền thẻ BHYT trong tháng 4 do bên nào chịu và nếu không báo giảm BHXH tháng đó của NLĐ thì sai quy định, vậy phải giải quyết như thế nào?

Chị Trần Thị Phương, Công ty TNHH Hương Việt Sinh nêu câu hỏi với chuyên gia.

Chị Trần Thị Phương, Công ty TNHH Hương Việt Sinh nêu câu hỏi với chuyên gia.

Chuyên gia Dương Minh Châu: Tôi xin giải đáp các câu hỏi của chị như sau: 1, NLĐ muốn được hưởng lương hưu phải đủ 2 điều kiện, tuổi đời và năm đóng BHXH; và phải có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, đồng thời đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, đối với lao động nam từ đủ 60 tuổi 9 tháng và lao động nữ từ đủ 56 tuổi.

2. NLĐ đang hưởng lương hưu khi qua đời gia đình sẽ được hưởng chế độ tử tuất. Dưới 15 năm được hưởng tuất 1 lần, trên 15 có thể thỏa thuận là hưởng tuất hàng tháng hay tuất lần theo từng trường hợp. Ngoài chế độ tuất thì thân nhân còn được nhận phụ cấp mai táng (10 tháng lương cơ sở, khoảng 18 triệu đồng).

3. Phần BHYT phải truy thu, thu bình thường vì NLĐ này có hưởng lương ở đơn vị (tiền lương trên hợp đồng). Thời gian thử việc nằm trong hợp đồng lao động 12 tháng thì vẫn phải đóng BHXH bình thường. Có thể báo giảm hoặc báo tăng bất cứ lúc nào khi có phát sinh.

Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên Nguyễn Trường Giang, trao quà tới NLĐ tham gia phần giao lưu tại Chương trình.

Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên Nguyễn Trường Giang, trao quà tới NLĐ tham gia phần giao lưu tại Chương trình.

Chị Vũ Thị Hương Giang, Công đoàn Trường Tiểu học Lê Quý Đôn hỏi: Tôi xin hỏi các chuyên gia, trong trường học, cách tính chế độ nghỉ phép cho giáo viên, nhân viên hợp đồng lao động có thời gian dưới 12 tháng như thế nào?

Chị Vũ Thị Hương Giang đặt câu hỏi cho chuyên gia.

Chị Vũ Thị Hương Giang đặt câu hỏi cho chuyên gia.

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa: Nghỉ phép năm hay còn được gọi là số ngày nghỉ hằng năm là một trong những quyền lợi cơ bản mà người lao động được hưởng trong một năm khi làm việc cho cho một doanh nghiệp, hay tổ chức. Tùy vào quy định của mỗi doanh nghiệp, tính chất, địa bàn công việc mà người lao động sẽ được hưởng chế độ nghỉ phép năm khác nhau.

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa

Chuyên gia Nguyễn Huy Khoa

Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ phép năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:

- Người làm công việc trong điều kiện bình thường: Nghỉ 12 ngày làm việc; người lao động chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm nghỉ 14 ngày làm việc; người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được nghỉ 16 ngày làm việc.

Trường hợp đối với người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ phép năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc và được tính như sau: Số ngày được nghỉ phép năm = [(số ngày nghỉ phép năm + số ngày được nghỉ tăng thêm theo thâm niên nếu có)/12 tháng] x số tháng làm việc thực tế trong năm để tính thành số ngày được nghỉ phép năm. Bên cạnh đó, số ngày nghỉ phép năm còn tăng thêm theo thâm niên làm việc. Cứ đủ 5 năm làm việc cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ phép năm của người lao động sẽ được tăng thêm tương ứng 1 ngày. Ngoài ra, khi nghỉ phép năm, nếu người lao động đi bằng các phương tiện đường bộ, đường sắt, đường thủy mà số ngày đi đường cả đi và về trên 2 ngày thì từ ngày thứ 3 trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ phép năm và chỉ được tính cho 1 lần nghỉ trong năm.

Căn cứ vào những quy định như trên, áp dụng với trường hợp chị hỏi, người lao động làm việc dưới 12 tháng thì công thức tính ngày nghỉ phép năm sẽ là [(số ngày nghỉ phép năm + số ngày được nghỉ tăng thêm theo thâm niên nếu có)/12 tháng] x số tháng làm việc thực tế trong năm để tính thành số ngày được nghỉ phép năm.

Chuyên gia Vũ Minh Huyền (bổ sung): Đối với người lao động làm việc trong các trường học sẽ có hai đối tượng là giáo viên và nhân viên trường học. Đối với giáo viên, theo quy định của ngành giáo dục thì nghỉ phép năm được tính vào thời gian nghỉ hè là 8 tuần, một năm học tính 9 tháng, trong thời gian năm học việc nghỉ phép của giáo viên chỉ được áp dụng khi có lý do bắt buộc còn nếu không thì việc nghỉ phép sẽ chỉ được giải quyết vào nghỉ hè. Còn đối với nhân viên trong trường học thì sẽ giải quyết chế độ nghỉ phép như với người lao động theo quy định của Bộ luật Lao động mà chuyên gia Nguyễn Huy Khoa vừa giải đáp ở trên..

Bà Cao Thanh Huyền, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên trao quà tới NLĐ.

Bà Cao Thanh Huyền, Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên trao quà tới NLĐ.

Chị Phạm Thị Miên, Trường Mầm non Hoa Sữa hỏi: Đối với lao động nam đạt điều kiện nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian gian đóng BHXH thì giải quyết chế độ hưu trí như thế nào? Nữ giáo viên chưa đủ tuổi nghỉ hưu, chưa đủ thời gian đóng BHXH thì có được nghỉ hưu chờ không? Phương án giải quyết như thế nào?

Chị Phạm Thị Miên, Trường Mầm non Hoa Sữa

Chị Phạm Thị Miên, Trường Mầm non Hoa Sữa

Chuyên gia Vũ Minh Huyền: Giáo viên mầm non có nhiều băn khoăn khi thăng hạng. Thực tế, từ năm 2023 trở về trước thực hiện thăng hạng, hưởng mức lương thấp. chính vì vậy khi thực hiện thăng hạng họ chỉ quan tâm thời gian công tác, bằng ở mức độ nào… Việc thi thăng hạng để giúp tăng thu nhập theo lương của giáo viên

Tuy nhiên từ năm 2024, đang thực hiện việc xây dựng và phê duyệt đề án vị trí việc làm đối với các đơn vị sự nghiệp trực thuộc. đối các cô giáo đang thẩm định và trình phê duyệt đề án vị trí việc làm của các trường các cấp trên địa bàn Thành phố. Và Với mỗi một trường mần non sẽ có danh mục vị trí việc làm. Liên quan vị trí việc làm sẽ có cơ câu. Hiện, Theo văn bản chỉ đạo của Chính phủ, hướng dẫn Bộ Nội Vụ, bộ Giáo dục, chúng ta đã có được việc xác định cơ cấu hạng chức danh gnheef nghiệp của viên chức.

Đối với những đơn vị tự đảm bảo một phần chi thường xuyên hoặc giao ngân sách nhà nước chi thường xuyên thì đối với giáo viên hạng 1 (viên chức hạng 1) nói chung không quá tối đa 10%. Hạng 2 không quá 50%, hạng 3 trở xuống không quá 40%. Khi được phê duyệt đề án việc làm, khi thăng hạng sẽ căn cứ số lượng chức danh của từng trường, để từ đó có tiêu chuẩn cho giáo viên để thi thăng hạng.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu (bổ sung): Phần hưu trí: Hết tuổi lao động đủ tuổi đời, nhưng thiếu năm đóng bảo hiểm xã hội thì sẽ đóng 1 lần cho những năm còn thiếu.

Nếu là lao động không phải công chức, có tham gia bảo hiểm thất nghiệp có thể chám dứt hợp đồng. để hưởng trợi cấp thất nghiệp, sau đó lấy trợ cấp thất nghiệp để đống tiếp bảo hiểm xã hội.

Nữ giáo viên chưa đủ tuổi nghỉ hưu, chưa đủ thời gian đóng BHXH thì không được nghỉ hưu chờ.

Anh Vũ Hoàng Hồng, Trung tâm Quản lý luồng không lưu hỏi: Có nhiều doanh nghiệp nợ BHXH lên tới hàng trăm tháng. Khi doanh nghiệp nợ BHXH thì các chế độ của người lao động sẽ bị ảnh hưởng? Vậy vai trò của công đoàn và cơ quan BHXH trường hợp này như thế nào để đảm bảo quyền và lợi chính đáng cho người lao động?

Anh Vũ Hoàng Hồng, Trung tâm Quản lý luồng không lưu

Anh Vũ Hoàng Hồng, Trung tâm Quản lý luồng không lưu

Về BHTN có quy định tối đa người lao động chỉ được hưởng 12 tháng, trường hợp người lao động đóng BHTN nhưng không thất nghiệp và làm tới khi về hưu thì có được chi trả khoản tiền này không? Hướng tới sự bình đẳng giới giữa nam và nữ thì có nên thay đổi quy định tính tuổi nghỉ hưu, thu hẹp độ tuổi không?

Có nên rút ngắn thời gian đóng bảo hiểm xã hội không vì hiện nay thời gian đóng BHXH đang quá dài so với tuổi thọ trung bình của người Việt Nam.

Chuyên gia Vũ Huy Khoa: Về cách tính độ tuổi hưởng lương hưu, thời gian đóng bảo hiểm của nam và nữ hiện nay khác nhau. Cụ thể là nam đóng BHXH 35 năm và nữ là 30 năm để được hưởng lương hưu mức trần tối đa 75%. Việc có khoảng thời gian đóng BHXH khác nhau dựa vào quy định và tương ứng với thời gian nghỉ hưu của 2 giới khác nhau, trước đây là nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi, hiện nay lũy tiến mỗi năm thêm 4 tháng cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Việc có sự chênh lệch như vậy nhằm phù hợp với điều kiện thực tế, khả năng thực hiện thiên chức của mỗi giới. Cụ thể như lao động nữ còn thiên chức đặc thù làm vợ, làm mẹ, chăm sóc gia đình, chính vì vậy đó cũng thể hiện sự nhân văn. Không chỉ riêng Việt Nam mà các nước trên thế giới cũng có những quy định về độ tuổi làm việc của nam và nữ khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta cũng đang hướng đến chênh lệch độ tuổi nghỉ hưu nam nữ rút ngắn lại để thực hiện bình đẳng giới.

Liên quan đến người tham gia bảo hiểm y tế, thực tế hiện nay chúng ta đang đóng theo thu nhập, ví dụ như người lao động 1,5%, người sử dụng lao động là 3%. Thế nhưng khi thăm khám, ốm đau, điều trị, người lao động sẽ hưởng bảo hiểm theo nguyên tắc bệnh lý, không phụ thuộc vào mức đóng của người lao động. Đây là đặc thù của bảo hiểm y tế đậm chất nhân văn và tính xã hội cao với nguyên tắc lấy số đông bù số ít, rút ngắn khoảng cách trong xã hội và hướng tới chăm sóc sức khỏe toàn dân, thu hút đối tượng tham gia tự nguyện, y tế hộ gia đình đảm bảo an sinh xã hội.

Liên quan đến việc vai trò của tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp tại các doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội thì là có chức năng giám sát, cùng thanh kiểm tra; đặc biệt là chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động. Tuy nhiên chúng ta cũng phải nhìn vào thực tế đội ngũ cán bộ công đoàn cơ sở chủ yếu là không chuyên trách, thời gian dành cho hoạt động công đoàn chưa nhiều. Bên cạnh đó, đội ngũ này còn nhiều hạn chế trong tiếp cận luật và đào tạo nghiệp vụ công đoàn.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu (bổ sung): Một số vấn đề anh nêu cơ quan bảo hiểm sẽ tiếp thu, kiến nghị các Bộ, ngành, đơn vị liên quan về quản lý nhà nước để có những biện pháp thực thi chính sách được bao quát nhất có thể.

Về Bảo hiểm thất nghiệp tại sao lại có quy định thời gian hưởng tối đa 12 tháng bởi đây là quy định để khuyến khích người lao động sớm quay trở lại thị trường lao động chứ không ỷ lại vào trợ cấp thất nghiệp, từ đó gây gánh nặng khác cho xã hội. Bên cạnh đó, Bảo hiểm thất nghiệp là sự chia sẻ rủi ro, về quỹ bảo hiểm thất nghiệp cụ thể là các khoản kết dư trong các trường hợp cụ thể có thể sẽ trích ra sử dụng trợ cấp cho người lao động như vừa rồi là hỗ trợ Covid-19, ngoài ra còn chi hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi cơ cấu sản xuất…

Về bảo hiểm y tế dù chúng ta đóng nhiều hay đóng ít thì là sự chia sẻ khi ốm đau, lá lành đùm lá rách. Nhà nước mong muốn 100% người dân ốm đau sẽ đều được chăm sóc sức khỏe, bao phủ bởi bảo hiểm y tế. Người lao động được hưởng theo thực trạng bệnh, đóng ít hay nhiều khi mắc bệnh hiểm nghèo, thực trạng bệnh cần chi phí cao thì bảo hiểm vẫn chi trả toàn bộ.

Về các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, hằng tháng cơ quan bảo hiểm vẫn có thông báo đăng tải. Đối với người lao động, cơ quan bảo hiểm cũng có văn bản nhằm “gỡ khó”, theo đó người lao động đang ở công ty chậm đóng, sắp phá sản là có thể tách đóng để đảm bảo quyền lợi cho mình.

Cơ quan bảo hiểm đưa ra các quy định về xử phạt và kỹ luật vi phạm và khởi kiện 500 doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi cho người lao động nhưng trên thực tế còn nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc, nợ cũ do chế độ, chính sách cũ, chúng tôi biết tình hình thực tế sẽ tiếp tục có những kiến nghị để có biện pháp trong thời gian tới.

Về tỷ lệ đóng bảo hiểm theo độ tuổi nghỉ hưu thật ra không thể tính ai cũng có lợi theo mặt bằng chung. Khi xây dựng chính sách chúng tôi sẽ tiếp tục ghi nhận ý kiến để bao quát nhất có thể.

10h45: Phát biểu bế mạc buổi Đối thoại - giao lưu trực tuyến, ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên cho biết, sau hơn 2 giờ tập trung làm việc liên tục nhiều câu hỏi về những vấn đề liên quan thiết thực đến người lao động như: Công tác An toàn, vệ sinh lao động; đặc biệt là việc nhận diện những vấn đề nổi cộm về BHXH, Luật Lao động… Tại buổi Đối thoại, các chuyên gia đã trả lời cho đoàn viên, người lao động hiểu rõ, hiểu kỹ những vấn đề còn băn khoăn, vướng mắc; từ đó tiếp tục tuyên truyền vận động cán bộ, đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động thực thi tốt chính sách pháp luật; đồng thời trang bị thông tin đầy đủ, thiết thực nhất để phòng tránh các vấn đề liên quan đến pháp luật lao động.

Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên Nguyễn Trường Giang phát biểu bế mạc Chương trình.

Chủ tịch LĐLĐ quận Long Biên Nguyễn Trường Giang phát biểu bế mạc Chương trình.

Những tư vấn nhiệt tình, giải đáp thỏa đáng của các chuyên gia đã giúp cán bộ công đoàn, đoàn viên, người lao động, người sử dụng lao động nắm rõ hơn, hiểu đúng hơn về pháp luật để tự bảo vệ quyền lợi của chính mình; hạn chế xung đột, mâu thuẫn trong quan hệ lao động, tạo môi trường làm việc dân chủ, gắn bó, cống hiến hết mình với cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp vì mục tiêu phát triển bền vững.

“LĐLĐ quận Long Biên luôn hướng tới cơ sở, hướng về người lao động. Qua chương trình hôm nay LĐLĐ quận mong muốn đoàn viên, người lao động dự hội nghị hãy truyền đạt các kiến thức tiếp thu được tới người thân và bạn bè xung quanh. LĐLĐ quận Long Biên mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp có hiệu quả của các đồng chí để cán bộ, đoàn viên, người lao động yên tâm, tin tưởng với các chủ trương mới của Đảng và Nhà nước, để tiếp tục hăng hái thi đua học tập, lao động sản xuất, kinh doanh, góp phần xây dựng quận Long Biên ngày càng phát triển”, ông Nguyễn Trường Giang nhấn mạnh.

Nhóm PV

Nguồn LĐTĐ: https://laodongthudo.vn/truc-tuyen-chuyen-de-nang-cao-kien-thuc-phap-luat-ve-lao-dong-cong-doan-bao-hiem-xa-hoi-170702.html