Trung Quốc đang đầu tư vào các ngành công nghiệp tương lai như thế nào?

Trung Quốc hiện chiếm 56% số công ty đại chúng trong lĩnh vực robot hình người

Theo South China Morning Post, trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng khốc liệt với Hoa Kỳ, chiến lược “công nghiệp tương lai” của Trung Quốc không chỉ là một kế hoạch kinh tế mà còn là một tuyên ngôn về tham vọng dẫn đầu toàn cầu.

Với sự đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực như robot, AI, công nghệ sinh học và năng lượng sạch, cùng với các chính sách hỗ trợ tài chính và nhân tài, Trung Quốc đang định vị mình để trở thành trung tâm của các công nghệ đột phá. Những bước tiến này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn củng cố vị thế chiến lược của quốc gia trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

“CÔNG NGHIỆP TƯƠNG LAI” THEO ĐỊNH NGHĨA CỦA TRUNG QUỐC

Khi chiến lược “Made in China 2025” dần đi vào ổn định, Bắc Kinh đang đẩy mạnh tham vọng thống trị công nghệ toàn cầu với trọng tâm là “công nghiệp tương lai”. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt với Hoa Kỳ, chính quyền Trung Quốc đang nỗ lực xây dựng một mô hình tăng trưởng mới dựa trên các đột phá công nghệ và nâng cấp công nghiệp.

Khái niệm “công nghiệp tương lai” được lãnh đạo Trung Quốc đề cập lần đầu tiên vào năm 2020. Đây là các lĩnh vực sử dụng công nghệ nền tảng còn non trẻ nhưng được kỳ vọng sẽ mang lại tiềm năng phát triển vượt bậc. Kế hoạch 5 năm (2021-2025) của Trung Quốc đã xác định các lĩnh vực ưu tiên bao gồm trí tuệ mô phỏng não bộ, thông tin lượng tử, công nghệ gen, mạng lưới tương lai, phát triển không gian và đại dương sâu, cùng với năng lượng và lưu trữ hydro. Danh sách này đang được mở rộng khi chính phủ dần bổ sung thêm các lĩnh vực ưu tiên mới.

Năm 2024, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) đã công bố các hướng dẫn, xác định các lĩnh vực mục tiêu như robot hình người, thiết bị mạng 6G, giao diện não-máy tính, trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn và máy bay thế hệ mới. Những lĩnh vực này không chỉ phản ánh tham vọng công nghệ của Trung Quốc mà còn cho thấy quyết tâm dẫn đầu trong các ngành công nghiệp mang tính chiến lược.

Hàng Châu, thủ phủ của tỉnh Chiết Giang, đang được ví như “Thung lũng Silicon” mới của Trung Quốc. Thành phố này đã trở thành trung tâm thu hút sự chú ý toàn cầu nhờ các công ty khởi nghiệp công nghệ. Sáu công ty nổi bật, được mệnh danh là “Sáu con hổ”, bao gồm DeepSeek (AI), Game Science (nhà phát triển trò chơi Black Myth: Wukong), Unitree và Deep Robotics (robot), BrainCo (lấy cảm hứng từ Neuralink), và Manycore (trí tuệ không gian). Những công ty này đã góp phần khẳng định vị thế của Hàng Châu trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Trong lĩnh vực robot hình người, Trung Quốc hiện chiếm 56% số công ty đại chúng và 45% số nhà tích hợp hệ thống robot hình người trên thế giới, theo báo cáo của Morgan Stanley. Đây là một minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của ngành công nghiệp này tại Trung Quốc.

Lĩnh vực công nghệ sinh học cũng đang tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến tháng 3 năm 2025, Trung Quốc đã phê duyệt năm liệu pháp tế bào T thụ thể kháng nguyên chimeric (CAR-T), chủ yếu điều trị các bệnh ung thư huyết học, chỉ đứng sau Hoa Kỳ với sáu liệu pháp. Các công ty sinh học trong nước như WuXi AppTec đã vươn lên thành những “gã khổng lồ” toàn cầu. Một ủy ban của Quốc hội Mỹ thậm chí gọi WuXi AppTec là “Huawei của ngành công nghệ sinh học”, cảnh báo rằng công ty này có thể giúp chính phủ Trung Quốc kiểm soát chuỗi cung ứng toàn cầu trong lĩnh vực này.

TRUNG QUỐC DỒN NGUỒN LỰC CHƯA TỪNG CÓ VÀO CÁC NGÀNH CÔNG NGHIỆP TƯƠNG LAI

Bắc Kinh đang dồn nguồn lực chưa từng có vào các ngành công nghiệp tương lai, từ tài trợ tài chính đến phát triển nhân tài, nhằm củng cố giá trị chiến lược của các ngành này cho tăng trưởng bền vững và cuộc cạnh tranh công nghệ với Washington.

Năm 2023, MIIT đã giới thiệu một mô hình đổi mới sáng tạo, theo đó các thách thức công nghệ cụ thể được công bố công khai. Các công ty hoặc nhóm nghiên cứu giải quyết được những thách thức này trong vòng hai năm sẽ nhận được sự hỗ trợ ưu tiên và tài trợ từ Chính phủ. Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu đạt được những bước đột phá trong công nghệ lượng tử, sản xuất cấp nguyên tử và năng lượng hydro sạch.

Mặc dù thị trường việc làm tại Trung Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn, các công ty công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong lĩnh vực robot hình người, lại đang thiếu hụt nhân tài có kỹ năng. Để thu hút các kỹ sư và nhà phát triển dày dạn kinh nghiệm, các công ty này sẵn sàng trả mức lương cao gấp bốn lần mức trung bình tại các khu vực đô thị.

Để hỗ trợ tài chính cho các công ty công nghệ, Trung Quốc có kế hoạch khôi phục việc niêm yết các công ty khởi nghiệp chưa có lợi nhuận trên các sàn giao dịch công nghệ, theo tuyên bố của ông Wu Qing, người đứng đầu cơ quan quản lý thị trường chứng khoán, tại Diễn đàn Lujiazui vào tháng 6/2025.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Pan Gongsheng cho biết Thượng Hải sẽ tiên phong triển khai các công cụ tài chính mới, bao gồm tài chính thương mại dựa trên blockchain và trái phiếu đổi mới. Các công cụ này sẽ bao gồm cơ chế chia sẻ rủi ro và hỗ trợ các quỹ đầu tư tư nhân phát hành trái phiếu đổi mới công nghệ.

Hoàng Hà