Trung Quốc lo ngại khủng hoảng xe điện giữa cuộc chiến giảm giá
Tại một chợ xe cũ ở Bắc Kinh, nhân viên bán hàng Ma Hui chia sẻ lo ngại rằng ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc đang chạy đua xuống đáy.

Xe ô tô điện bên trong nhà máy của hãng BYD ở Rayong, Thái Lan. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Các nhà sản xuất xe điện, dẫn đầu là công ty BYD, đã tham gia vào một cuộc chiến giá cả khốc liệt, làm giảm lợi nhuận của các thương hiệu cũng như những doanh nhân như Ma Hui. Anh Ma Hui nói về những doanh nhân bán xe cũ khác trên thị trường quốc gia tỷ dân: "Năm ngoái, tất cả chúng tôi đều thua lỗ. Có quá nhiều công ty và họ sản xuất rất nhiều xe điện mới".
Theo CNBC (Mỹ), các đối tác thương mại của Trung Quốc thường cáo buộc nước này “làm ngập thị trường” toàn cầu bằng xe điện giá rẻ. Nhưng trong những ngày gần đây, cáo buộc tương tự đang lan truyền trong chính Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về căng thẳng tài chính trong ngành.
Tờ Nhân dân Nhật báo đã đăng một bài bình luận vào ngày 10/6 với tiêu đề "Cuộc chiến giá cả trong ngành công nghiệp ô tô đang đi vào ngõ cụt và không có tương lai". Tác giả của bài bình luận cảnh báo rằng cuộc chiến giá cả hỗn loạn đang làm giảm lợi nhuận trên toàn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến hệ sinh thái ngành và đe dọa giảm thu nhập của người lao động. Về lâu dài, kiểu cạnh tranh 'đua xuống đáy' này là không bền vững.
BYD đang hứng chịu nhiều chỉ trích nhất sau khi công bố giảm giá vào cuối tháng 5 cho nhiều mẫu xe của hãng. Một số mẫu có mức giảm lên tới 34%. Chiếc xe rẻ nhất của hãng - Seagull, hiện chỉ có giá khoảng 7.700 USD (hơn 200 triệu đồng), giảm từ mức khoảng 10.000 USD.
Cuộc chiến giá khốc liệt đã khiến lãnh đạo các doanh nghiệp ô tô khác phải cảnh báo. Người đứng đầu Great Wall Motor gọi ngành công nghiệp này là "không lành mạnh". Trong một cuộc phỏng vấn với hãng Sina Finance vào ngày 23/5, Chủ tịch Great Wall Motor Wei Jianjun so sánh: “Một cuộc khủng hoảng giống Evergrande đã tồn tại trong ngành công nghiệp ô tô. Nó chỉ chưa bùng nổ thôi”.
Ngành bất động sản Trung Quốc trong thời gian qua đã gặp phải nhiều khó khăn, với vụ việc công ty Evergrande khi phá sản đã gây chấn động toàn ngành.
Ngoài ra, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) đã có tuyên bố ngầm chỉ trích BYD” "Một nhà sản xuất ô tô nào đó đã đi đầu trong việc tung ra các đợt giảm giá mạnh và nhiều doanh nghiệp khác làm theo, gây ra một đợt 'chiến tranh giá cả' hỗn loạn mới".
Về phần mình, BYD đánh giá bình luận của ông Wei Jianjun là gây hoang mang và khẳng định họ tin vào cạnh tranh công bằng để đáp lại chỉ trích của CAAM.

Xưởng lắp giáp xe điện của doanh nghiệp BYD, Trung Quốc. Ảnh: Công Tuyên-PV TTXVN tại Trung Quốc
Trong một dấu hiệu căng thẳng khác, doanh nhân tại thị trường xe cũ ở Bắc Kinh đã nói với CNBC về hiện tượng được gọi là "xe đã qua sử dụng không có số km", nhằm giúp các nhà sản xuất ô tô và đại lý tăng doanh số.
Theo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc), thông thường, xe đã đăng ký nhưng chưa từng chạy km nào sẽ được các đại lý xe cũ mua lại từ nhà sản xuất với giá rất thấp trước khi bán cho người tiêu dùng dưới dạng xe đã qua sử dụng.
Giám đốc bán hàng tại một đại lý ở Thượng Hải, ông Tian Maowei giải thích: “Tóm lại, trên thực tế các nhà sản xuất ô tô bán xe mới thông qua đại lý xe cũ với giá thấp hơn nhiều. Mô hình này giúp các công ty giảm lượng hàng tồn kho, nhưng không có lợi cho thị trường bởi giá xe thấp khiến hầu hết các nhà sản xuất ô tô khó có thể hòa vốn”. Theo các đại lý, những chiếc xe đã đăng ký nhưng chưa từng lăn bánh được chào bán với giá thấp hơn 30% so với những chiếc xe mới.
Ma Hui cho biết anh lo lắng về việc sự cạnh tranh khốc liệt. Anh nhận xét: “Với mức giá giảm như thế này, nhiều người mua có thể sẽ chờ đợi”.
Theo ông Phate Zhang tại công ty cung cấp dữ liệu CnEVPost có trụ sở ở Thượng Hải, biên lợi nhuận của hầu hết các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thu hẹp xuống còn khoảng 10% vào năm 2024 từ mức khoảng 20% của bốn năm trước đó.
Trong số hơn 50 nhà sản xuất xe điện của Trung Quốc, chỉ có ba nhà sản xuất được ghi nhận có lợi nhuận: BYD, Li Auto và Seres. Goldman Sachs ước tính rằng trong năm 2024 chỉ một nửa số xe điện có thể sản xuất được đưa vào vận hành tại Trung Quốc, tương đương 20 triệu chiếc.