Trung Quốc sẵn sàng 'trả đũa' thương mại trên khắp châu Âu

Mọi thứ đã khác trong cuộc chiến thương mại lớn với Mỹ, với những hình phạt nặng nề cho cả hai bên. Lần này, vở kịch nhắm mục tiêu của Bắc Kinh trông giống với vở kịch mà họ đã triển khai chống lại Australia vài năm trước - với việc Chính phủ và truyền thông nhà nước đã công khai xác định các sản phẩm cụ thể có thể sắp bị đánh thuế.

Sản phẩm đầu tiên lọt vào tầm ngắm của Trung Quốc là rượu mạnh của châu Âu. Bắc Kinh đã công bố một cuộc điều tra chống bán phá giá vào tháng 1, có thể mất một năm hoặc hơn - nhưng Bộ Thương mại Trung Quốc cũng có thể công bố mức thuế sơ bộ bất cứ lúc nào, giống như đã làm trong một cuộc điều tra tương tự đối với rượu vang Australia.

Quầy bán thịt lợn tại một khu chợ ở Bắc Kinh (Trung Quốc). Ảnh: Reuters

Thực phẩm và nông sản thường là mục tiêu của các rào cản thương mại. Trước đây, Bắc Kinh cũng đã nhắm tới những mặt hàng không thiết yếu hoặc có thể tìm nguồn từ nơi khác nhưng Trung Quốc là thị trường lớn cho nhà xuất khẩu. Điều đó có nghĩa là thiệt hại đối với người tiêu dùng nước này là thấp nhưng tác động đối với nhà sản xuất có thể cao.

Thịt lợn: Nỗi đau ở Tây Ban Nha

Tuần này, Bắc Kinh công bố một cuộc điều tra về cáo buộc bán phá giá thịt lợn ở châu Âu. Nếu áp đặt thuế quan, tác động sẽ tập trung vào các nhà cung cấp hàng đầu như Tây Ban Nha - nơi Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai đối với các nhà xuất khẩu vào năm ngoái - cũng như Đan Mạch và Hà Lan.

Một lần nữa, tác động lên Trung Quốc có thể bị hạn chế. Dù sao họ cũng nhận phần lớn thịt từ nông dân trong nước và có thể chuyển sang các nước xuất khẩu khác như Brazil và Mỹ nếu cần, hạn chế nguy cơ thiếu hụt hoặc giá cao hơn.

Trong các tranh chấp trước đây, Trung Quốc đã cố gắng làm cho các biện pháp trừng phạt thương mại của mình trông giống như tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới, chẳng hạn như chặn gỗ của Australia trên cơ sở bị cáo buộc phát hiện sâu bệnh hoặc đánh thuế rượu vang và lúa mạch do cáo buộc về bán phá giá và trợ cấp.

Rượu vang: Chủ yếu là Địa Trung Hải

Một bài đăng trên phương tiện truyền thông nhà nước hồi tháng trước đã đề cập đến rượu vang là một sản phẩm có thể bị nhắm tới, cùng với các sản phẩm từ sữa và máy bay.

Pháp là nước xuất khẩu rượu vang lớn nhất châu Âu sang Trung Quốc, do đó, thiệt hại một lần nữa sẽ tập trung ở đó và tiếp theo là các quốc gia Địa Trung Hải khác.

Cũng sẽ dễ dàng tìm được các nhà cung cấp khác nếu Bắc Kinh áp đặt thuế quan hoặc chặn hàng nhập khẩu từ châu Âu. Rượu vang Australia đã quay trở lại thị trường sau khi Trung Quốc dỡ bỏ các mức thuế đó vào tháng 3.

Thị trường rượu vang toàn cầu hiện đang trong tình trạng dư thừa lịch sử, có nghĩa là những người trồng ở nơi khác sẽ gấp rút lấp đầy bất kỳ khoảng trống nào và lượng nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm trong nhiều năm.

Ôtô của Đức

Hồi tháng trước, Phòng Thương mại Trung Quốc tại EU đã ám chỉ rằng ôtô nhập khẩu có động cơ lớn có thể là một mục tiêu khác để Bắc Kinh trả đũa. Theo một phương tiện truyền thông nhà nước, hôm thứ Tư, một số công ty ôtô Trung Quốc chưa xác định đã yêu cầu Chính phủ tăng thuế đối với xế hộp có động cơ lớn của châu Âu.

Nếu thuế quan chỉ được áp dụng đối với các nhà xuất khẩu châu Âu, nó chủ yếu ảnh hưởng đến Đức và Slovakia, mặc dù biện pháp tổng thể cũng sẽ ảnh hưởng đến các công ty Mỹ và Nhật Bản.

Trung Quốc đã giảm thuế nhập khẩu ô tô chở khách xuống 15% vào năm 2018 như một phần trong nỗ lực ban đầu nhằm giảm bớt căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc. Theo Brad Setser, cựu cố vấn tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, việc đẩy lùi mức thuế lên tới 25% sẽ nằm trong quy định của WTO.

Bắc Kinh đã thể hiện sự sẵn sàng sử dụng thuế ô tô như một công cụ trong các cuộc chiến thương mại trước đây.

Hầu hết hàng nhập khẩu từ châu Âu của Trung Quốc có thể đến từ các nhà sản xuất xe sang như Porsche, Mercedes-Benz Group AG hay BMW AG. Mặc dù người mua có thể khó đa dạng hóa hơn so với trường hợp nhập khẩu thực phẩm, nhưng họ có một số lựa chọn cao cấp khác - bao gồm cả ô tô điện đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường nội địa.

Máy bay: Mục tiêu khó có thể xảy ra

Nếu Trung Quốc có hành động đối với Airbus, cuộc chiến thương mại Trung Quốc - EU sẽ leo thang đáng kể. Cuộc chiến thương mại là con dao hai lưỡi đối với Trung Quốc và EU. Một khi cuộc chiến bắt đầu và leo thang, nó có thể dẫn đến tổn thất lớn và cả hai bên đều có nguy cơ thua cuộc.

Nếu nhắm mục tiêu vào Airbus SE có trụ sở tại Pháp, Trung Quốc sẽ chỉ còn lại công ty Boeing. Việc phụ thuộc nhiều hơn vào một công ty Mỹ có lẽ không phải là điều Bắc Kinh mong muốn, đặc biệt là trước nguy cơ căng thẳng hai nước gia tăng nếu ông Trump trở lại nắm quyền vào năm tới.

Hơn nữa, Boeing gặp hàng loạt vấn đề về an toàn, trong khi Airbus lắp ráp một số máy bay ở Trung Quốc nên Chính phủ có thể không muốn trừng phạt.

Trên thực tế, các hãng hàng không Trung Quốc được cho là đang đàm phán để mua hơn 100 máy bay thân rộng từ Airbus. Điều đó có thể chứng tỏ là “củ cà rốt hữu ích” trong bất kỳ cuộc đàm phán nào về thuế ô tô điện – cùng với tất cả “các gậy” của Bắc Kinh.

Lê Na (Theo Bloomberg)