Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM

1. Đủ điều kiện và đúng thời điểm

Với sự chuẩn bị chu đáo và cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ, TP.HCM đang vững vàng trên hành trình vươn mình trở thành trung tâm tài chính quốc tế, tạo nền tảng mới để kinh tế Việt Nam phát triển vượt bậc và hòa nhập sâu rộng vào thị trường toàn cầu.

Nền tảng cần thiết

Thứ nhất, trung tâm tài chính quốc tế là nơi mà tất cả các doanh nghiệp có nhu cầu huy động vốn sẽ niêm yết cổ phiếu. Nhu cầu này không chỉ từ các doanh nghiệp trong nước mà còn từ các doanh nghiệp trên toàn thế giới. TP.HCM cần trở thành điểm hấp dẫn hơn các khu vực khác để thu hút các nhà đầu tư đến đây huy động vốn, đặc biệt là thông qua các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). TP.HCM cần nâng cao năng lực công nghệ, cải tiến hệ thống giao dịch điện tử để đảm bảo tốc độ và độ chính xác trong các giao dịch chứng khoán.

Thứ hai, Trung tâm tài chính quốc tế như TP.HCM cần đạt được những yếu tố như tính minh bạch của thị trường và khung hành lang pháp lý tốt. Điều này đòi hỏi tăng cường giám sát thị trường và triển khai các công cụ quản lý rủi ro hiệu quả để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Những bước này sẽ giúp tạo lòng tin vững chắc từ các nhà đầu tư quốc tế, làm nền tảng cho sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán TP.HCM. Đây là những yếu tố quan trọng giúp tăng sự tin cậy của thị trường chứng khoán TP.HCM.

Thứ ba, TP.HCM cần thu hút các công ty tư vấn niêm yết cổ phiếu, tư vấn mua bán và đầu tư chứng khoán. Khi các doanh nghiệp quốc tế muốn niêm yết tại TP.HCM, họ cần đến sự hỗ trợ từ các công ty tư vấn về thủ tục pháp lý, hồ sơ năng lực, chiến lược kinh doanh hoặc chiến lược IPO. Việc tổ chức các hoạt động này tốt và chuyên nghiệp sẽ giúp TP.HCM trở thành lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp quốc tế.

Ngoài ra, cần tăng cường kỷ cương thị trường dưới sự giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để TP.HCM có thể trở thành một trung tâm tài chính quốc tế đáng tin cậy.

Hiện thực hóa

TP.HCM đã có những điều kiện thuận lợi như tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, chính trị ổn định và đường lối ngoại giao cởi mở. Tuy nhiên, để thực sự thu hút các nhà đầu tư quốc tế, TP.HCM cần tiếp tục cải thiện tính minh bạch và hấp dẫn của thị trường thông qua các chiến lược dài hạn, bắt đầu từ việc nâng hạng thị trường chứng khoán.

Bước đầu tiên để hiện thực hóa trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM là nâng hạng thị trường chứng khoán TP.HCM theo chuẩn mực quốc tế. TP.HCM cần khảo sát các đặc trưng của các sàn giao dịch chứng khoán tại các trung tâm tài chính quốc tế khác để điều chỉnh khung hành lang pháp lý và kỷ cương phù hợp.

Điều này bao gồm việc cải thiện công nghệ để nâng cao hiệu suất giao dịch, tăng cường giám sát thị trường để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, và triển khai các biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả hơn. Ngoài ra, việc hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế để áp dụng các chuẩn mực toàn cầu cũng là một bước quan trọng trong việc nâng cao uy tín của thị trường chứng khoán TP.HCM.

Ngoài ra, TP.HCM cần phát triển hạ tầng hỗ trợ tài chính đa dạng, bao gồm các văn phòng hiện đại với đầy đủ tiện nghi để phục vụ cho các doanh nghiệp quốc tế, các trung tâm hội nghị lớn để tổ chức các sự kiện tài chính toàn cầu, và khách sạn đạt chuẩn quốc tế để đón tiếp các chuyên gia và nhà đầu tư nước ngoài.

Khu vui chơi, giải trí cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường sống và làm việc lý tưởng, giúp TP.HCM trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp tài chính và nhân sự chất lượng cao. Các dịch vụ phụ trợ tài chính như ngân hàng, bảo hiểm, công ty công nghệ tài chính cũng cần được thúc đẩy.

Bước đi bền vững

Việc trở thành Trung tâm tài chính quốc tế đối với TP.HCM là một khát vọng hoàn toàn khả thi, nhưng để đạt được điều này, Thành phố cần triển khai một loạt giải pháp dài hạn.

Trước tiên, TP.HCM cần tập trung vào cải thiện hạ tầng công nghệ thông tin để đảm bảo thị trường chứng khoán hoạt động hiệu quả và minh bạch. Điều này bao gồm việc nâng cấp hệ thống giao dịch điện tử và triển khai các công cụ giám sát hiện đại nhằm tăng cường khả năng phát hiện và ngăn chặn gian lận.

Đồng thời, thành phố cần đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực tài chính, từ đó tạo ra một lực lượng lao động đủ năng lực để đáp ứng nhu cầu của một trung tâm tài chính quốc tế.

Những bước đi chiến lược này sẽ giúp đảm bảo sự bền vững và phát triển lâu dài cho TP.HCM trên con đường trở thành một trung tâm tài chính toàn cầu.

2. Phát triển sàn giao dịch chứng khoán TP.HCM

TP.HCM có khá nhiều yếu tố thuận lợi để trở thành Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế. Trong đó, phải phát triển sàn giao dịch chứng khoán TP.HCM lớn mạnh, minh bạch.

Việc thành lập trung tâm tài chính tầm cở khu vực và quốc tế không phải là vấn đề ý chí hay quyết định hành chánh mà nó phải hội tụ các yếu tố cần và đủ.

Trước hết, trung tâm tài chính là hình thức phát triển cao nhất của một thành phố hiện đại, đi từ thành phố công nghiệp, sang trung tâm thương mại và trở thành trung tâm tài chính. Thực tế có nhiều thành phố lớn trên thế giới phát triển thành trung tâm thương mại, nhưng chưa thể phát triển thành trung tâm tài chính; cụ thể như phố Bangkok (Thái Lan), Kuala Lumpur (Malaysia) hay Jakarta (Indonesia) đều là những thành phố lớn, trung tâm thương mại của quốc gia nhưng chưa được thế giới công nhận là trung tâm tài chính quốc tế. Hiện nay ở châu Á, các trung tâm tài chính quốc tế được công nhận rất ít: Hong Kong (Trung Quốc), Thượng Hải, Tokyo (Nhật Bản) và Singapore được xem là trung tâm tài chính khu vực. Nói như thế để thấy rằng, trung tâm tài chính không phải là một thể chế, không phải là một quyết tâm mà nó là một thực thể sống động không phải nơi nào cũng có mà nó phải dựa vào những đặc điểm đặc thù của thành phố đó và chính thành phố phải hội tụ được nhiều yếu tố để trở thành trung tâm tài chính. Tất nhiên, đầu tiên nó phải trở thành trung tâm tài chính quốc gia, và điều này cần sự quy hoạch và hỗ trợ của Nhà nước; điều tiếp theo để vươn lên trở thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế nó cần có thể những yếu tố quan trọng

Thứ nhất, kinh tế quốc gia đó phải mạnh, phải có những dự án lớn hiệu quả và thu hút vốn để đầu tư phát triển. Đây chính là điều kiện ban đầu để các tổ chức tài chính và nguồn vốn trên thế giới thu hút về tạo nên hạt nhân ban đầu của Trung tâm tài chính. Yếu tố này thì Việt Nam đang có thuận lợi với sự đánh gia cao của thế giới vể việc phát triển kinh tế trong 10 năm tới, và có nhiều dự án hạ tầng lớn thu hút vốn đầu tư.

Thứ hai, cần có những định chế tài chính hiện đại để thu hút hút vốn quốc tế; hầu như tất cả trung tâm tài chính khu vực và quốc tế đều có các Sàn giao dịch chứng khoán quy mô lớn, có nhiều chứng khoán tốt niêm yết (cổ phiếu, trái phiếu..) được đánh giá cao, có sàn giao dịch hàng hóa với những mặt hàng có thế mạnh, có những quỹ đầu tư tương hổ dạng đóng đặt trụ sở hoặc chi nhánh, có các sản phẩm tài chính phù hợp thông lệ quốc tế được nhà nước cho phép và tạo điều kiện giao dịch thuận lợi… Yếu tố này thì TP.HCM đang có những nền tảng, thuận lợi nhất định; Sở giao dịch chứng khoán HOSE là sở giao dịch lớn nhất Việt Nam và đang có sự cải tiến mạnh mẽ để trở thành sở giao dịch chứng khoán tin cậy cho các nhà đầu tư thế giới. TP.HCM cũng có sự thuận lợi trong việc lập sở giao dịch hàng hóa với thế mạnh về cà phê, gạo... có quy mô xuất khẩu hàng đầu thế giới và TP.HCM trước đây cũng thu hút nhiều quỹ tương hổ đóng (là quỹ tương hỗ huy động một lượng vốn cố định và phát hành một số lượng cổ phiếu cố định - không thể phát hành thêm cổ phiếu và không thể mua lại cổ phiếu hiện có. Quỹ tương hỗ đóng được coi là công ty đầu tư đại chúng và phải đăng ký với ủy ban chứng khoán có thẩm quyền) đã huy động vốn quốc tế đặt trụ sở…

Thứ ba, hạ tầng công nghệ số và nhân lực tài chính phải đủ mạnh và cạnh tranh. Trung tâm tài chính không chỉ là tiền, mà còn là dữ liệu lớn và đòi hỏi sự kết nối thông suốt. Việt Nam đang tập trung phát triển kinh tế số các Data Center (trung tâm dữ liệu) và hạ tầng mạng, đây cũng được xem là thuận lợi. Về nhân lực tài chính, thì TP.HCM từ lâu cũng là nơi có nhiều tổ chức tài chính quốc tế hoạt động, thu hút nhiều chuyên gia tài chính các nước tới làm việc. Mặc dù yếu tố thứ 3 cần phải phát triển thêm mới đủ đáp ứng, nhưng về cơ bản thì cũng khá thuận lợi.

Tóm lại,TP.HCM có khá nhiều yếu tố thuận lợi để trở thành trung tâm tài chính khu vực và quốc tế. Vấn đề là bên cạnh quyết tâm và ý chí thì cần có các kế hoạch cụ thể, có lộ trình và đồng bộ. Trong đó, điều đầu tiên cần phải làm là đẩy mạnh việc phát triển sở giao dịch chứng khoán TP.HCM lớn mạnh, minh bạch, có nhiều hàng hóa tốt để trở thành địa chỉ tin cậy của các tổ chức tài chính và nhà đầu tư cá nhân trên thế giới; VN index trở thành một chỉ số được quan tâm nhưng các chỉ số chứng khoán của các trung tâm tài chính châu Á và nó cũng là nơi thu hút các công ty lớn của khu vực tới niêm yết, thay vì các công ty trong nước tìm ra các sàn thế giớ để niêm yết. Một khi Sàn giao dịch chứng khoán TP.HCM trở thành sàn giao dịch chứng khoán tầm cỡ khu vực, thì các bước tiếp theo (và song song) sẽ thuận lợi trong việc vươn mình thành trung tâm tài chính quốc tế.

(*) Trường ĐH Nguyễn Tất Thành - (**) Chuyên gia Kinh tế Tài chính

TS. Huỳnh Thanh Điền (*) - TS. Đinh Thế Hiển (**)