TRƯỞNG BAN CÔNG TÁC ĐẠI BIỂU NGUYỄN THỊ THANH: KẾT QUẢ LẤY PHIẾU TÍN NHIỆM SẼ GIÚP CHO HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CÓ BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI TRONG NHỮNG NĂM CÒN LẠI CỦA NHIỆM KỲ

Thực hiện Nghị quyết 96/2023/QH15 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội và Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn, trong thời gian vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rất tích cực triển khai các nội dung theo đúng tinh thần của Nghị quyết, đã ban hành và triển khai Kế hoạch tổ chức thực hiện lấy phiếu tín nhiệm. Ban Công tác đại biểu đã thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội gửi đến từng đại biểu Quốc hội tất cả các báo cáo kết quả công tác theo quy định của những người được lấy phiếu tín nhiệm.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành phiên họp toàn thể của Quốc hội, biểu quyết thông qua danh sách những người được Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, việc lấy phiếu tín nhiệm nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, góp phần đánh giá uy tín và kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao của người được lấy phiếu tín nhiệm, giúp cho các chức danh được Quốc hội bầu và phê chuẩn thấy được mức độ tín nhiệm của mình để tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác. Đồng thời, làm cơ sở để các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí và sử dụng cán bộ.

Đây là công việc hệ trọng đòi hỏi phải được tiến hành theo đúng quy trình, thủ tục chặt chẽ, đảm bảo dân chủ, khách quan, công tâm, công khai, minh bạch và đánh giá đúng thực chất kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của người được lấy phiếu tín nhiệm. Cử tri cả nước kỳ vọng và tin tưởng Quốc hội sẽ hoàn thành tốt trọng trách này trước Đảng, Nhà nước, Nhân dân và cử tri cả nước.

Trong ngày làm việc thứ 2 của Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã nghe Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh trình bày Tờ trình danh sách người được lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV. Quốc hội biểu quyết thông qua danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm bằng hệ thống biểu quyết điện tử.

Ngay sau khi Quốc hội thông qua danh sách những người được Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đã thông tin thêm về vấn đề này.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh

Phóng viên: Kể từ lần lấy phiếu tín nhiệm đầu tiên vào tháng 6/2013 đến nay, Quốc hội đã 3 lần tiến hành lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Trong đó, Quốc hội khóa XIII đã tổ chức lấy phiếu tín nhiệm 2 lần tại Kỳ họp thứ 5 (tháng 6/2013) và tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2014). Quốc hội khóa XIV đã tổ chức lấy phiếu tín nhiệm một lần tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2018). Lần này, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV sẽ là lần thứ tư Quốc hội tiến hành công việc quan trọng này. Xin bà cho biết thêm về những điểm khác biệt của lần lấy phiếu tín nhiệm này so với 3 lần trước?

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh: Trước hết, cần khẳng định việc lấy phiếu tín nhiệm là việc làm hết sức hệ trọng trong hoạt động giám sát của Quốc hội. Trên cơ sở cụ thể hóa Quy định số 96-QĐ/TW của Bộ Chính trị về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 96/2023/QH15 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội và Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn.

So với Nghị quyết số 85/2014/QH13 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn trước đây, Nghị quyết số 96/2023/QH15 lần này có 3 nội dung khác biệt chủ yếu.

Thứ nhất, Nghị quyết số 96/2023/QH15 quy định rất cụ thể và chi tiết hơn về việc những người được lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm viết báo cáo về kết quả hoạt động của mình từ đầu nhiệm kỳ đến nay; quy định rất chi tiết về các nội dung báo cáo, đặc biệt là về trách nhiệm, sự cam kết, những sản phẩm mà những chức danh đó đã được đảm nhiệm từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã tạo ra được những chuyển biến gì, sản phẩm gì đối với chức trách, nhiệm vụ được giao, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của vị trí đang đảm nhận. Bên cạnh đó là phẩm chất đạo đức, lối sống, sự nêu gương, tinh thần trách nhiệm. Đây là hai nội dung rất căn bản mà trong đó nội dung báo cáo về thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao đã có quy định cụ thể hơn.

Thứ hai, Nghị quyết số 96/2023/QH15 quy định cụ thể không lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ mà đã có thông báo nghỉ công tác chờ nghỉ hưu hoặc được bầu, phê chuẩn trong năm lấy phiếu tín nhiệm. Cụ thể là những người có quyết định chờ nghỉ công tác hay nghỉ hưu hoặc là được bầu, phê chuẩn trong năm 2023 thì sẽ không lấy phiếu tín nhiệm lần này

Thứ ba, đây cũng là cái điểm quan trọng nhất khi Nghị quyết số 96/2023/QH15 quy định rất rõ hệ quả kết quả lấy phiếu của việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm với hai nội dung rất căn bản. Đó là, những người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới hai phần ba tổng số phiếu đánh giá “tín nhiệm thấp” thì có thể xin từ chức; trường hợp không xin từ chức thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất. Trường hợp người được lấy phiếu tín nhiệm có từ hai phần ba tổng số phiếu đánh giá “tín nhiệm thấp” trở lên thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội tiến hành miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.

Từ hai hệ quả rất rõ ràng của việc lấy phiếu tín nhiệm ở trên đã cho thấy vai trò quan trọng và tính thiết thực của việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội đối với các chức danh được bầu hoặc phê chuẩn, thông qua đó cũng đánh giá cán bộ, giúp cho những người giữ các chức vụ được quy định tại Nghị quyết số 96/2023/QH15 nỗ lực hơn, cố gắng hơn trên cơ sở kết quả lấy phiếu.

Ngoài ra, Nghị quyết số 96/2023/QH15 cũng quy định rất rõ ràng về phiếu lấy tín nhiệm sẽ có ba mức độ là tín nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp. Trường hợp bỏ phiếu tín nhiệm thì phiếu sẽ có hai mức là tín nhiệm và không tín nhiệm.

Như vây, Nghị quyết số 96/2023/QH15 được Quốc hội thông qua đã đảm bảo đầy đủ và chi tiết để thực hiện được quyền giám sát của đại biểu Quốc hội và giúp cho đại biểu thực hiện được quyền của mình một cách tối ưu.

Phóng viên: Thưa bà, cách thức tổ chức việc lấy phiếu tín nhiệm được tổ chức như thế nào để đảm bảo kết quả lấy phiếu tín nhiệm được chính xác, khách quan nhất?

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh: Nghị quyết số 96/2023/QH15 đã quy định rất cụ thể các mốc thời gian về việc thực hiện các cái bước trong quy trình và thủ tục cho việc lấy phiếu và bỏ phiếu. Trên cơ sở đó, Ban Công tác đại biểu, với trách nhiệm là cơ quan tham mưu cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đã tham mưu rất sớm để ban hành Kế hoạch về việc triển khai lấy phiếu. Tiếp theo đó, Ban Công tác đại biểu cũng đã tham mưu để Ủy ban Thường vụ Quốc hội có công văn gửi đến những người được lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp thứ 6 lần này để chuẩn bị báo cáo theo quy định tại Nghị quyết số 96/2023/QH15 về hai nội dung như đã chia sẻ ở trên là về phẩm chất, bản lĩnh chính trị, tinh thần nêu gương, tinh thần trách nhiệm; về thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và bản kê khai tài sản.

Ngay từ đầu tháng 10/2023, tất cả các báo cáo của 44 người dự kiến được lấy phiếu tín nhiệm đã được gửi đến tận tay đại biểu Quốc hội. Cùng với đó, các bản kê khai tài sản cũng đã được gửi đến các Đoàn đại biểu Quốc hội ngay từ ngày khai mạc kỳ họp của Quốc hội để các đại biểu Quốc hội có điều kiện nghiên cứu báo cáo của người được lấy phiếu tín nhiệm và việc kê khai tài sản để phục vụ cho cái việc lấy phiếu tín nhiệm.

Cần lưu ý rằng, Nghị quyết số 96/2023/QH15 đã quy định rất rõ việc lấy phiếu tín nhiệm là cả một quá trình từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Với nhiều sự đổi mới trong hoạt động của Quốc hội và hoạt động của Chính phủ, chúng tôi thấy rằng có rất nhiều những điểm thuận lợi để các đại biểu Quốc hội đánh giá, nhận xét, nhìn nhận về việc thực hiện nhiệm vụ của những người được Quốc hội bầu và phê chuẩn từ đầu nhiệm kỳ đến nay.

Chúng tôi cũng kỳ vọng với sự công tâm, khách quan và cách làm khoa học, tôn trọng đại biểu, trên cơ sở thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy trình, thủ tục của Nghị quyết số 96/2023/QH15, cùng với năng lực của đại biểu Quốc hội, trách nhiệm của đại biểu Quốc hội trước cử tri và Nhân dân cả nước thì kết quả lấy phiếu tín nhiệm lần này sẽ tiếp tục khẳng định việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội là một kênh rất quan trọng để giúp cho các cấp có thẩm quyền đánh giá, nhận xét, quy hoạch, bồi dưỡng, đào tạo, sử dụng cán bộ, nhất là những cán bộ cấp cao giữa các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

Chúng ta cùng chờ đợi vào kết quả lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp này. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng rằng kết quả này sẽ tiếp tục là một trong những thành công để giúp cho hoạt động của bộ máy nhà nước có những bước phát triển mới cho những năm còn lại của nhiệm kỳ, cũng là kinh nghiệm cho những khóa tiếp theo.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh

Phóng viên: Thưa bà, việc bỏ phiếu kín hoàn toàn và bảo mật tuyệt đối các ý kiến đánh giá của đại biểu có ý nghĩa như thế nào đến tính chính xác, khách quan của các lá phiếu?

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh: Quốc hội đã dành thời gian rất thỏa đáng cho việc thảo luận ở Đoàn vào chiều ngày 24/10 và dành thời gian trong ngày 25/10 để báo cáo kết quả thảo luận tại Đoàn và giải trình nếu có, sau đó sẽ tiến hành bỏ phiếu. Các đại biểu Quốc hội sẽ được dành thời gian và không gian thuận để thể thể hiện chính kiến của mình và không bị lệ thuộc, phụ thuộc vào bất kỳ một tác động nào cho việc thể hiện chính kiến của đại biểu vào các mức độ lấy phiếu tín nhiệm là tín nhiệm cao, tín nhiệm và tín nhiệm thấp.

Với quy trình, cách làm bỏ phiếu kín và việc chuẩn bị, tạo điều kiện cho đại biểu thực hiện quyền của mình một cách hoàn toàn chủ động, chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng sẽ không có một tác động nào làm ảnh hưởng đến kết quả lấy phiếu. Chúng tôi dành nhiều rất kỳ vọng vào kết quả lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp lần này.

Phóng viên: Trong lần lấy phiếu tín nhiệm này, cử tri đặt nhiều kỳ vọng vào lá phiếu của các đại biểu Quốc hội. Bà có chia sẻ thêm gì đến cử tri cả nước và các đại biểu Quốc hội vào lúc này?

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh: Việc lấy phiếu tín nhiệm như tôi đã chia sẻ là một trong những việc làm rất hệ trọng, thực hiện quyền giám sát của Quốc hội đối với các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn. Việc các đại biểu Quốc hội thực hiện quyền giám sát cũng chính là sự gửi gắm và ủy quyền của cử tri cả nước cho đại biểu Quốc hội. Vì vậy, tôi cho rằng, với vai trò và trách nhiệm được đại diện cho cử tri, việc được bỏ lá phiếu nhận xét đối với các chức danh là vấn đề rất hệ trọng đối với từng đại biểu Quốc hội. Thấm nhuần tinh thần đó, các đại biểu Quốc hội - đại diện cho hàng triệu cử tri bầu ra mình và với cử tri cả nước cần phải cân nhắc và suy nghĩ thật kỹ lưỡng, khách quan, công tâm và trách nhiệm để thể hiện việc tín nhiệm của mình theo các mức độ.

Tôi tin tưởng rằng gần 500 đại biểu Quốc hội sẽ không phụ lòng cử tri của cả nước trong việc thực hiện quyền được cử tri cả nước ủy quyền để thực hiện một việc rất hệ trọng trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và bộ máy nhà nước của Việt Nam ta.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh!

Bảo Yến - Phạm Thắng