Từ 1/1/2027, nước ngọt sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo đó, nước ngọt sẽ chịu thuế 8% từ 1/1/2027, và tăng lên 10% từ đầu năm 2028. Các sản phẩm không trong diện chịu thuế này, gồm sữa, sản phẩm từ sữa; nước khoáng thiên nhiên, nước đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao. Nước trái cây, nước dừa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng cũng không thuộc diện chịu thuế này.

Nước giải khát có đường được đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Ảnh: Mai Trang.

Báo cáo giải trình, tiếp thu trước đó, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết việc bổ sung nước ngọt vào diện chịu thuế là cần thiết, phù hợp thông lệ quốc tế nhằm định hướng sản xuất, tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát sử dụng chất tạo ngọt tổng hợp. Tuy nhiên, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chưa có căn cứ, đánh giá tác động đầy đủ việc bổ sung các sản phẩm có đường khác vào diện chịu thuế. Do đó, cơ quan này cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá thận trọng và cân nhắc mục tiêu phục hồi sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và báo cáo Quốc hội ở thời điểm phù hợp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, việc bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ sức khỏe nhân dân, khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Bộ Y tế.

“Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế nhằm góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế”, ông Mãi lý giải.

Về lộ trình, luật được thông qua quy định chưa áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026. Việc áp thuế với mặt hàng này với thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ 1/1/2028.

Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, việc bổ sung các sản phẩm có đường khác cũng như các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ khác vào diện chịu thuế như đề nghị của một số đại biểu còn nhiều quan điểm khác nhau.

"Cho đến nay chưa có đủ đánh giá tác động để làm căn cứ và thể hiện rõ tính ưu việt, khả thi, phù hợp của việc áp thuế đối với các hàng hóa, dịch vụ này trong bối cảnh hiện nay", ông Phan Văn Mãi nêu rõ.

Cũng trong nhóm đồ uống, thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu và bia tăng theo lộ trình. Cụ thể, rượu từ 20 độ trở lên chịu thuế 65% từ 1/1/2026, tăng thêm 5% mỗi năm trong giai đoạn 2027-2030 và đạt mức thuế 90% từ đầu năm 2031.

Rượu dưới 20 độ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 35% từ đầu năm 2026. Mức thuế suất tăng thêm 5% mỗi năm trong 4 năm kế tiếp và lên 60% từ đầu 2031.

Tương tự, thuế suất với bia là 65% từ 1/1/2026 và tăng dần lên 90% vào đầu 2031.

Trong khi đó, thuốc lá vẫn chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 75%. Từ 2027, các mặt hàng thuốc lá (thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lào...) sẽ chịu mức tuyệt đối, thay vì thuế suất. Cụ thể, thuế tuyệt đối với thuốc lá điếu từ 1/1/2027 là 2.000 đồng một bao, tăng dần lên 1.000 đồng vào 2031. Xì gà có mức thuế 20.000 đồng một điếu vào 2027 và lên 100.000 đồng từ 2031.

Tương tự, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác có mức thuế 20.000 đồng trên 100 gram hoặc 100 ml và tăng đến 100.000 đồng vào 2031.

Quốc hội cũng thông qua áp thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa công suất trên 24.000 đến 90.000 BTU, mức 10% từ 1/1/2026. Điều hòa công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại trên 90.000 BTU không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Mặt hàng xăng khoáng vẫn chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 10%, riêng xăng sinh học E5 và E10 mức thuế ưu đãi lần lượt là 8% và 7%.

Trước đó, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị không đưa xăng vào diện chịu thuế này, trường hợp cần thì tăng mức thuế bảo vệ môi trường. Ông Phan Văn Mãi cho hay về lâu dài cần nghiên cứu phương án sửa đổi đồng bộ thuế tiêu thụ đặc biệt, bảo vệ môi trường. Song trước mắt vẫn cần áp thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng khoáng do mặt hàng này có nguồn gốc hóa thạch, nếu bỏ đánh thuế này sẽ không khuyến khích dùng xăng sinh học, sử dụng tiết kiệm.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 11 điều, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Trang Mai