Từ 2026, điều kiện dự tuyển viên chức được quy định chặt chẽ hơn

Theo Điều 19 của Luật, chỉ những người đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo luật định mới được tham gia dự tuyển vào đơn vị sự nghiệp công lập, qua đó thể hiện xu hướng siết chuẩn đầu vào ngay từ khâu tuyển chọn.

Theo quy định mới, người dự tuyển viên chức trước hết phải có một quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật Quốc tịch. Cùng với đó, người dự tuyển phải đang cư trú tại Việt Nam và đủ 18 tuổi trở lên, trừ những trường hợp đặc thù do pháp luật chuyên ngành quy định.

Luật cũng nhấn mạnh yếu tố tự nguyện và minh bạch khi yêu cầu người dự tuyển phải có đăng ký dự tuyển hợp lệ, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, có lý lịch rõ ràng.

Về năng lực thực thi nhiệm vụ, người dự tuyển phải đủ sức khỏe để đảm nhận công việc theo vị trí việc làm đăng ký. Đồng thời, ứng viên phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện cụ thể theo yêu cầu của vị trí việc làm, từ trình độ chuyên môn, kỹ năng đến kinh nghiệm, nếu có.

Luật Viên chức năm 2025 yêu cầu người dự tuyển phải đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện khác theo quy định của pháp luật về hoạt động nghề nghiệp trong trường hợp vị trí việc làm gắn với lĩnh vực chuyên môn có điều kiện.

So với Luật Viên chức năm 2010, khung điều kiện mới thể hiện rõ tư duy quản lý theo vị trí việc làm, thay vì tiếp cận chung chung theo ngạch, bậc như trước.

Ngoài việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện chung nêu trên, người dự tuyển còn phải đạt tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm theo quy định, trừ trường hợp thực hiện theo quyết định của cấp có thẩm quyền. Cách tiếp cận này nhằm bảo đảm sự thống nhất giữa tuyển dụng và công tác cán bộ, hạn chế tình trạng vào được rồi mới tính chuẩn.

Luật cũng xác định rõ các trường hợp không được đăng ký dự tuyển viên chức. Theo Khoản 3 Điều 19, có 3 nhóm đối tượng bị loại trừ ngay từ đầu.

Nhóm thứ nhất là những người mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Nhóm thứ hai là những người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hoặc đã chấp hành xong bản án, quyết định hình sự của tòa án nhưng chưa được xóa án tích; hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc.

Nhóm thứ ba là những người thuộc các trường hợp không được đăng ký dự tuyển viên chức theo quy định của pháp luật về hoạt động nghề nghiệp.

So với quy định hiện hành, Luật Viên chức năm 2025 đã mở rộng phạm vi các trường hợp không đủ điều kiện dự tuyển, bổ sung thêm những đối tượng trước đây chưa được quy định rõ, qua đó tăng tính phòng ngừa rủi ro pháp lý và đạo đức công vụ.

Linh Nguyễn