Tư duy quản trị đột phá, chìa khóa khơi thông 28 tỷ USD để chuyển đổi xanh

Để hiện thực hóa chiến lược chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, bên cạnh khơi thông dòng vốn, việc tháo gỡ điểm nghẽn trong thực thi chính sách và đổi mới tư duy quản trị là yêu cầu cấp bách.

Nỗ lực khơi thông dòng vốn xanh

Tại phiên đối thoại, các diễn giả thống nhất rằng, để thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 và Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia, Việt Nam cần một nguồn lực tài chính khổng lồ.

Phiên 90 phút đối thoại với lãnh đạo bộ, ngành trung ương tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 (Ảnh: Tỷ Huỳnh)

Trước khi sáp nhập với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu, ban hành Bộ tiêu chí tăng trưởng xanh gồm 72 tiêu chí, phản ánh mức độ "xanh" trong các lĩnh vực như: môi trường, vận tải, logistics….

Ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, 72 tiêu chí này cơ bản đã đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm cả EU. Tuy nhiên, để áp dụng vào thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp, từ kinh doanh đến huy động vốn, cần sớm cụ thể hóa thêm bộ tiêu chí đánh giá doanh nghiệp xanh.

Về phía nguồn vốn phục vụ cho mục tiêu chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, dự báo Việt Nam đến năm 2030 cần khoảng 28 tỷ USD. Từ năm 2023, Bộ Tài chính cùng Ngân hàng Nhà nước đã tích cực thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh và tín dụng xanh.

Tính đến hết năm 2024, lượng trái phiếu xanh do doanh nghiệp phát hành đạt gần 1,2 tỷ USD, dư nợ tín dụng xanh xấp xỉ 700.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó là nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước thông qua lãi suất, đầu tư công hoặc đối tác công - tư (PPP).

"Cùng với vốn tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp, vay thêm từ nước ngoài thì sẽ có thị trường trái phiếu Chính phủ xanh, làm sao tạo điều kiện tài chính cho doanh nghiệp để thực hiện được các mục tiêu mà trong 5 năm tới của trung ương và địa phương đã đề ra. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính sẽ hỗ trợ các địa phương thông qua các dự án động lực" - Ông Đỗ Thành Trung cho biết thêm.

Ông Nguyễn Thế Duy, Phó Tổng giám đốc Becamex (bìa trái) trao đổi tại chương trình (Ảnh: Tỷ Huỳnh)

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Thế Duy, Phó Tổng Giám đốc Becamex, cho biết tập đoàn đã làm việc với Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) để tiên phong phát triển mô hình khu công nghiệp sinh thái theo tiêu chuẩn WB phiên bản 2.0. Doanh nghiệp cũng chủ động liên kết đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đón đầu xu hướng:

"Becamex đã hợp tác với Đại học Quốc gia TP.HCM, các đối tác quốc tế như là ASTC Singapore, Đại học Quốc gia Singapore, Viện Fraunhofer INAS của Đức để đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ. Doanh nghiệp cũng hợp tác trong quá trình huấn luyện, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh" - Ông Duy nói.

Cần tư duy quản trị đột phá

Bên cạnh bài toán vốn, điểm nghẽn về thể chế và thực thi là chủ đề nóng tại diễn đàn. Ông Phạm Đại Dương, Phó Trưởng ban Ban Chiến lược và Chính sách Quốc gia, nhấn mạnh chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số đã trở thành yêu cầu bắt buộc để phát triển bền vững. Nền tảng của quá trình này dựa trên dữ liệu, hạ tầng số và năng lực quản trị mới.

Thời gian qua, Chính phủ đã thể hiện quyết tâm cao trong việc đầu tư hạ tầng giao thông, hạ tầng dữ liệu và năng lượng tái tạo.

Tuy nhiên, theo ông Phạm Đại Dương, thách thức lớn nhất hiện nay không chỉ nằm ở công nghệ, mà nằm ở khâu thực thi, nơi sự chậm trễ và thiếu linh hoạt có thể làm mất cơ hội phát triển. Để vượt qua, Việt Nam cần những chính sách mang tính đột phá về tư duy:

"Chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy quản trị; xem doanh nghiệp không phải đối tượng bị quản lý, mà là đối tác phát triển của Nhà nước. Khi Nhà nước kiến tạo, còn doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, Việt Nam mới có thể tận dụng tối đa cơ hội của chuyển đổi xanh và chuyển đổi số" - ông Dương nói.

Ông Phạm Đại Dương, Phó Trưởng ban Ban Chiến lược và Chính sách Quốc gia phát biểu tại chiêu trình (Ảnh: Tỷ Huỳnh)

Trước mắt, để thúc đẩy chuyển đổi xanh trong sản xuất, các bộ ngành đã phối hợp xây dựng biểu mẫu và thu thập thông tin để có được cơ sở dữ liệu đánh giá đúng, chính xác tình hình đặc thù, tính chất của doanh nghiệp Việt Nam.

Bộ Tài chính cố gắng trong thời gian sớm nhất ban hành tiêu chí đánh giá doanh nghiệp xanh. Trên cơ sở đó có hỗ trợ về tài chính, có các chính sách sát thực tiễn và đáp ứng được yêu cầu, mong mỏi của doanh nghiệp.

Nhóm PV/VOV -TP.HCM