Tương lai Trái Đất trong tay ta

Con đường chạy suốt từ Big Bang, cách đây gần 14 tỷ năm mới dài làm sao! Chúng ta đã thấy sự xuất hiện của Vũ Trụ, Ngân Hà, Hệ Mặt Trời, Trái Đất, sự sống.

Tất cả sự trùng hợp ấy, những gặp gỡ ngẫu nhiên cần thiết ấy thật phi thường, để cho Trái Đất quay quanh Mặt Trời ở khoảng cách vừa đủ, để những tế bào hình thành trong các đại dương, để Tiến Hóa cho ra đời sâu bọ, cá tôm, khủng long, động vật có vú và đại gia đình loài người mà ngày nay chỉ còn duy nhất một loài sinh sống: Homo sapiens. Chúng ta.

Hẵng còn đó bí mật này: ý thức của chúng ta có thể đã sinh ra như thế nào trong một ký rưỡi thứ thịt mềm chính là não bộ của chúng ta? Hẳn đó là câu hỏi lạ lùng nhất mà chúng ta có thể đặt ra cho mình. Từ thế kỷ trước, chúng ta đã biết rằng bộ não được tạo ra từ các nguyên tử. Nhưng làm thế nào các nguyên tử ấy có thể sinh ra ý nghĩ? Làm thế nào chúng có thể lưu giữ ký ức?

Tất cả những hình ảnh mà chúng ta nhắm mắt vẫn nhìn thấy này, tất cả những bài hát mà chúng ta thuộc nằm lòng này vẫn ở đó, được sắp xếp đâu vào đấy, ở phần nào đó trong hộp sọ của chúng ta, chúng được lưu giữ dưới dạng nào? Từ lâu chúng ta vẫn đi tìm một lời giải đáp. Mời bạn đưa ra ý kiến…

Chúng ta chỉ có một phần tỷ tỷ cơ may được tồn tại. Nghĩa là sự sống quý giá biết nhường nào. Và hành tinh của chúng ta có rất ít cơ may để cho sự sống nương náu… Nghĩa là bản thân hành tinh của chúng ta cũng quý giá biết nhường nào!

Con người là những kẻ duy nhất có thể mô tả Trái Đất trong sự toàn vẹn của nó. Tranh: NXB Kim Đồng.

Con người hẳn là kẻ duy nhất có thể mô tả Trái Đất trong sự toàn vẹn của nó. Chúng ta là kẻ duy nhất có thể nghĩ về Trái Đất như thực sự vốn dĩ - một viên bi xanh lơ du hành trong không gian mênh mông và lạnh giá. Các nhà du hành vũ trụ thậm chí đã chụp được các bức ảnh. Những hình ảnh ấy khiến trái tim chúng ta đập rộn ràng bởi chúng chứng tỏ cho chúng ta thấy viên bi bằng đá và nước ấy đẹp xiết bao, nhưng cũng mong manh xiết bao, được một lớp khí mỏng manh bao bọc…

Từ lâu chúng ta cũng như các sinh vật khác, như hươu cao cổ, gấu và ếch nhái: chúng ta là những hành khách. Những hành khách của con tàu Trái Đất. Nhưng sự ngẫu nhiên đã ban cho chúng ta một trí khôn đặc biệt, nhờ đó, tổ tiên của chúng ta đã sáng tạo nên ngôn ngữ, chữ viết, và khoa học.

Với khoa học, chúng ta khám phá ra những bí mật của thế giới. Khoa học cũng đã giúp chúng ta sản xuất ra máy móc để khiến cuộc sống của chúng ta trở nên dễ chịu hơn, để chăm sóc chúng ta, giúp chúng ta di chuyển. Nó còn giúp chúng ta ngang bằng với Tự Nhiên, thậm chí mạnh hơn Tự Nhiên: trong các phòng thí nghiệm, chúng ta biết tạo ra những sinh vật mới và tìm kiếm năng lượng trong lòng các nguyên tử tạo nên vật chất. Và chúng ta thải ra các chất thải. Nhiều chất thải. Đủ các loại.

Giống như Tự Nhiên, chúng ta có thể gây ra các thảm họa.

Là con người, chúng ta là những hành khách. Nhưng chúng ta đang trở thành người lái con tàu Trái Đất. Càng ý thức được vẻ đẹp và sự mong manh của nó, ta càng phải làm những điều cần thiết để bảo vệ và giữ gìn nó. Bởi chúng ta hoàn toàn có thể làm được điều đó. Chỉ cần quyết tâm. Mỗi người đều có vai trò riêng. Chính chúng ta, chính bạn, sẽ tiếp tục viết nên câu chuyện lạ thường này, câu chuyện về thế giới.

Bertrand Fichou, Florent Grattery / NXB Kim Đồng