Tỷ giá còn nhiều yếu tố khó lường

Áp lực tổng thể lên tỷ giá vẫn hiện hữu

VND đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, khoảng 25.600 VND đổi 1 USD vào đầu tháng 3, sau khi NHNN tăng giá bán USD cho các ngân hàng lên 25.698 từ 25.450 VND/USD, đánh dấu lần điều chỉnh đầu tiên kể từ tháng 10/2024. Ông có nhận định gì về diễn biến này?

Kể từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán đầu tháng 2, Ngân hàng Nhà nước đã liên tục tăng tỷ giá trung tâm với những bước tăng đáng kể. Qua đó, tỷ giá trung tâm đã tăng vượt mốc 24.800 trong vài ngày vừa qua. Tính chung từ đầu năm, tỷ giá trung tâm đã tăng tổng cộng 471 đồng, tương đương mức tăng 1,9%, là mức điều chỉnh rất mạnh nếu so với mức tăng cùng kỳ của các năm trước đó.

Tỷ giá trung tâm liên tục tăng đã kéo theo tỷ giá trần tăng theo tương ứng. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước trong trung tuần tháng 2 đã điều chỉnh hoạt động bán USD can thiệp hỗ trợ thị trường từ mức giá bán cố định 25.450 qua hình thức thả nổi khi duy trì ở mức thấp hơn 50 đồng so với tỷ giá trần. Kết hợp yếu tố này cùng với bối cảnh lãi suất VND được duy trì ở mức thấp trên thị trường liên ngân hàng, đã đưa tỷ giá USD/VND tăng mạnh trở lại đỉnh ở mức 25.600 vào những ngày đầu tháng 3, cùng thời điểm mà chỉ số USD-Index (DXY) cũng bật tăng mạnh trở lại trên mốc 107 điểm.

Ông Vũ Bình Minh, CFA, Giám đốc Kinh doanh trái phiếu và sản phẩm lãi suất, Khối Thị trường vốn và Dịch vụ chứng khoán, Ngân hàng HSBC Việt Nam

Tuy nhiên, việc Ngân hàng Nhà nước tạo nhiều không gian cho tỷ giá cũng tạo điều kiện cho cặp tỷ giá USD/VND vận động theo cả hai chiều. Theo đó, cặp tỷ giá đã nhanh chóng hạ nhiệt trở lại vào trung tuần tháng 3 về vùng giao dịch 25.450 - 25.550 trên thị trường liên ngân hàng, trong bối cảnh DXY giảm, cũng như cán cân cung - cầu ngoại tệ dần cân bằng trở lại.

Diễn biến tỷ giá cũng trở nên phức tạp hơn trong năm nay trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có độ mở, cùng với các yếu tố như chính sách kinh tế của các nước lớn dẫn tới biến động đồng USD, cũng như những thay đổi địa chính trị và tình hình FDI, tình hình xuất nhập khẩu. Bằng chứng là cặp tỷ giá USD/VND đã có những dấu hiệu nóng trở lại sau kỳ họp gần nhất của Fed khi Fed giữ nguyên lãi suất và DXY lấy lại mốc 104 điểm.

Nhiều ý kiến vẫn nghiêng về khả năng VND tiếp tục suy yếu do những bất ổn liên quan đến tăng trưởng của Trung Quốc và chính sách thuế quan của Mỹ. Dự báo của HSBC đối với diễn biến tỷ giá USD/VND trong năm 2025 ra sao?

Các đồng tiền trong khu vực châu Á, trong đó có VND, không được hưởng lợi quá nhiều từ đợt suy giảm của chỉ số DXY gần đây, trong bối cảnh những bất ổn về thuế quan của Mỹ vẫn còn hiện diện, cũng như nhu cầu đầu tư suy yếu và điều kiện tăng trưởng toàn cầu chịu ảnh hưởng. Ở phía ngược lại, những tin tức về việc các quốc gia châu Âu nới lỏng chính sách tài khóa và tăng chi tiêu quốc phòng, có thể đem lại một số lợi ích tích cực cho các nước trong khu vực. Tuy nhiên, tại thời điểm này, những tác động đó được cho là tương đối hạn chế và khó có thể bù đắp cho những tổn thất có thể tới từ các chính sách bảo hộ của Hoa Kỳ.

Việt Nam được coi là một trong những quốc gia có thể phải đối mặt với rủi ro thuế quan cao nhất trong khu vực ASEAN, do thặng dư thương mại với Hoa Kỳ tăng lên 123 tỷ USD vào năm 2024. Do đó, áp lực tổng thể lên tỷ giá là vẫn hiện hữu. Nhóm Nghiên cứu toàn cầu HSBC duy trì dự báo tỷ giá USD/VND đạt mức 25.600 và 25.800 lần lượt tại thời điểm cuối quý I và cuối năm nay.

Theo ông, yếu tố nào có thể giúp giảm áp lực mất giá của VND?

Có nhiều kịch bản nghiêng về việc chỉ số DXY sẽ tiếp tục suy yếu trong thời gian tới, với lý do những số liệu vĩ mô về kinh tế Mỹ cho thấy sự suy yếu, cũng như chiến tranh thương mại và sự trỗi dậy của nền kinh tế khu vực châu Âu, điều đó sẽ giúp cho đồng nội tệ giảm bớt áp lực mất giá. Tất nhiên, vẫn còn quá sớm để khẳng định xu hướng DXY tại thời điểm này và khả năng DXY tăng giá trong trung và dài hạn vẫn là lớn hơn.

Một số yếu tố sẽ phải kết hợp lại với nhau để đồng USD có thể suy yếu bền vững, cụ thể là nền kinh tế châu Âu và Trung Quốc thực sự cải thiện, tăng trưởng của Hoa Kỳ gặp khó khăn, tạo áp lực buộc Fed phải cắt giảm lãi suất điều hành nhanh hơn và chính sách thuế quan dần được thích nghi. Tuy nhiên, cho tới thời điểm hiện tại, nhiều yếu tố vẫn đang cho thấy triển vọng kinh tế vĩ mô của Hoa Kỳ không xấu đi đột ngột.

Nhìn lại yếu tố trong nước, Chính phủ Việt Nam tiếp tục thúc đẩy các lợi thế cơ bản của quốc gia và hỗ trợ hoạt động kinh doanh của nhóm nhà đầu tư nước ngoài thông qua các chương trình hành động nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường các ưu đãi về phí, thuế.

Việc hợp tác với các đối tác thương mại lớn khác ngoài Hoa Kỳ cũng sẽ là yếu tố quan trọng. Việt Nam đang tăng cường quan hệ nội khối, gần đây đã nâng cấp quan hệ với Singapore và Indonesia lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Các động lực này sẽ góp phần cải thiện nguồn vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp và gián tiếp vào Việt Nam, góp phần cải thiện nguồn cung USD, qua đó giảm áp lực mất giá VND.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng tiếp tục mở rộng chính sách nới lỏng trong việc cấp thị thực du lịch, qua đó, không những góp phần cải thiện chỉ số bán lẻ tiêu dùng trong nước mà đồng thời tạo thêm một nguồn thu ngoại tệ đáng kể.

Cuối cùng, chỉ số lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt trong tháng 2, đặc biệt trong bối cảnh Quốc hội nới mục tiêu lạm phát lên 4,5 - 5% sẽ tiếp tục tạo ra nhiều không gian để kiểm soát áp lực mất giá của VND.

Lãi suất đang được duy trì ở mức thấp, theo ông, điều này tác động đến tỷ giá như thế nào?

Nhìn chung, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8% trở lên trong năm nay mà Quốc hội đã đề ra, các chính sách đều hướng tới mục tiêu duy trì ổn định thanh khoản, tạo điều kiện cho tăng trưởng tín dụng. Trên thực tế, các ngân hàng đã và đang rất tích cực giảm lãi suất huy động để có thêm điều kiện giảm lãi suất cho vay. Về phía Ngân hàng Nhà nước, từ phiên giao dịch ngày 5/3/2025, trên kênh thị trường mở, nhà điều hành đã tái sử dụng các hợp đồng repo giấy tờ có giá kỳ hạn 35 ngày và 91 ngày, bên cạnh kỳ hạn 7 ngày với lãi suất không đổi để góp phần cung ứng thanh khoản dài hạn cho hệ thống liên ngân hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh Fed chưa cắt giảm lãi suất rõ rệt, chênh lệch lãi suất USD/VND vẫn ở mức cao cũng góp phần tác động tạo áp lực lên tỷ giá trong nước.

Với việc áp dụng linh hoạt các công cụ điều hành tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, cũng như chủ động tạo không gian vận động cho tỷ giá, mức độ biến động của cặp tỷ giá USD/VND vẫn nằm trong biên độ tương đối hẹp, đặc biệt nếu so sánh với các đồng tiền khác trong khu vực.

Doanh nghiệp và nhà đầu tư trên thị trường dường như vẫn đang “nín thở” dõi theo biến động của chỉ số DXY và tỷ giá USD/VND. Ông có lời khuyên gì dành cho nhà đầu tư và doanh nghiệp?

VND vẫn dễ bị tổn thương trước các yếu tố bên ngoài như chính sách lãi suất của Fed, biến động của chỉ số DXY cũng như các chính sách thuế quan. Nhưng ở chiều tích cực, nếu Fed hạ lãi suất nhanh hơn, kinh tế thế giới bên ngoài Hoa Kỳ tăng trưởng tốt hơn khi các xung đột địa chính trị dừng lại, dòng vốn đầu tư quay lại thị trường, đặc biệt với tiềm năng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng thì những sức ép nêu trên sẽ được cân bằng.

Có lẽ “bất định” là cụm từ phù hợp nhất để đánh giá xu hướng thị trường cũng như tâm lý của nhà đầu tư trên thị trường giai đoạn này. Để đảm bảo dòng tiền được cân đối tối ưu, cũng như giảm thiểu rủi ro từ thị trường, các doanh nghiệp cần xây dựng các chiến lược phòng vệ rủi ro thông qua việc sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá, lãi suất một cách hợp lý, cũng như kết hợp các kịch bản về diễn biến tỷ giá, lãi suất cũng như định hướng điều hành chính sách vào kế hoạch kinh doanh và đầu tư của mình.

Hồng Dung thực hiện.