Tỷ lệ sinh đẻ thấp kỷ lục, quốc gia này chi 34 tỉ USD để khuyến khích người dân sinh con
Tỷ lệ sinh của Nhật Bản đã giảm xuống mức thấp mới trong năm thứ 8 liên tiếp vào năm 2023. Một quan chức chính phủ mô tả tình trạng này là nghiêm trọng và kêu gọi chính quyền làm mọi thứ có thể để đảo ngược xu hướng.
Dữ liệu được Bộ Y tế Nhật Bản công bố hôm 6/6 nhấn mạnh các vấn đề lâu dài mà nước này có thể phải đối diện do già hóa và suy giảm dân số già. Tình trạng này có tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế và an ninh quốc gia của đất nước Mặt trời mọc.
Theo số liệu thống kê mới nhất, tỷ lệ sinh của Nhật Bản - số con trung bình mà một phụ nữ dự kiến sẽ sinh trong đời - đứng ở mức 1,2 vào năm ngoái. Bộ Y tế cho biết 727.277 trẻ sơ sinh được sinh ra ở Nhật Bản trong năm 2023, giảm 5,6% so với năm trước đó - mức thấp nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu tổng hợp số liệu thống kê vào năm 1899.
Ngoài ra, dữ liệu cho thấy số lượng các cuộc hôn nhân đã giảm 6% xuống còn 474.717 vào năm ngoái, điều mà các nhà chức trách cho rằng là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ sinh giảm. Trong xã hội Nhật Bản truyền thống, việc sinh con ngoài giá thú rất hiếm khi xảy ra vì giá trị gia đình được đề cao.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi nói với các phóng viên rằng đây là “một tình huống nguy cấp”. Ông nói, 6 năm tới, cho đến những năm 2030, sẽ là “cơ hội cuối cùng để chúng ta có thể đảo ngược xu hướng này”.
Ông Hayashi lưu ý sự bất ổn kinh tế, khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và nuôi con cùng các yếu tố phức tạp khác là những nguyên nhân chính khiến người trẻ gặp khó khăn trong quyết định kết hôn hoặc nuôi con.
Dữ liệu được công bố sau khi Quốc hội Nhật Bản hôm 5/6 phê chuẩn sửa đổi luật nhằm tăng cường hỗ trợ tài chính cho các bậc cha mẹ đang nuôi con hoặc những người đang mong đợi sinh con, cũng như mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc trẻ em và mở rộng quyền lợi nghỉ phép của cha mẹ.
Chính phủ đã dành 5,3 nghìn tỉ yen (34 tỉ USD) như một phần của ngân sách năm 2024 cho biện pháp mới và dự kiến sẽ chi 3,6 nghìn tỉ yen (23 tỉ USD) tiền thuế hàng năm trong 3 năm tới.
Các chuyên gia cho rằng các biện pháp này phần lớn nhằm vào các cặp vợ chồng dự định có hoặc đã có con, nhưng không giải quyết được số lượng ngày càng tăng những người trẻ không muốn kết hôn.
Takahide Kiuchi, nhà kinh tế điều hành tại Viện nghiên cứu Nomura, cho biết các biện pháp này không giải quyết được vấn đề.
“Các biện pháp kinh tế đơn giản như tăng trợ cấp sẽ không giải quyết được vấn đề nghiêm trọng như giảm tỷ lệ sinh”, ông Kiuchi viết trong một báo cáo phân tích, thêm rằng tư duy bảo thủ về giới tính ở nhà và nơi công sở cũng cần phải thay đổi.
Các cuộc khảo sát cho thấy giới trẻ Nhật Bản ngày càng ngại kết hôn hoặc sinh con, chán nản trước triển vọng việc làm ảm đạm, chi phí sinh hoạt cao - tăng với tốc độ nhanh hơn tiền lương - và văn hóa doanh nghiệp thiên vị giới tính tạo thêm gánh nặng cho phụ nữ và các bà mẹ đi làm.
Dân số hơn 125 triệu người của Nhật Bản được dự đoán sẽ giảm khoảng 30%, xuống còn 87 triệu người vào năm 2070, trong đó cứ 10 người thì có 4 người trên 65 tuổi.