UBTVQH cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi)

Cần chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp để hạn chế tác động tiêu cực tới thị trường

Toàn cảnh phiên họp

Cân nhắc lùi thời điểm áp thuế đối với nước giải khát có đường

Báo cáo một số nội dung cơ bản trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, về đối tượng chịu thuế, một số ý kiến cho rằng, quy định tại điểm h mâu thuẫn với quy định tại khoản 1 Điều 2.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, khoản 1 Điều 2 đã quy định cụ thể về các hàng hóa thuộc diện chịu thuế, do đó, việc bổ sung quy định “hàng hóa quy định tại khoản 1 Điều này là sản phẩm hoàn chỉnh, không bao gồm linh kiện để lắp ráp các hàng hóa này” là không thực sự cần thiết, có thể dẫn đến cách hiểu chưa nhất quán, gây khó khăn, vướng mắc cho quá trình thực hiện. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp thu theo hướng bỏ nội dung này tại khoản 1 Điều 2 dự thảo Luật. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật để tránh vướng mắc trong thực hiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho biết, nhiều ý kiến đề nghị không giao Chính phủ thẩm quyền sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế. Ý kiến khác đề nghị Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Có ý kiến nhất trí giao Chính phủ quy định. Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, các quy định liên quan đến đối tượng chịu thuế là những nội dung quan trọng của Luật, liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của công dân. Do đó, để bảo đảm thực hiện quy định tại Điều 47 của Hiến pháp, đúng thẩm quyền của Quốc hội, dự thảo Luật tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, bỏ quy định tại khoản 3 Điều 2 dự thảo Luật. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật để đảm bảo linh hoạt, đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Về đối tượng không chịu thuế (Điều 3), có ý kiến đề nghị giữ khoản 5 Điều 3 Luật hiện hành. Có ý kiến đề nghị không quy định khoản 5 Điều 3 dự thảo Luật. Ý kiến khác đề nghị giao Chính phủ sửa đổi, bổ sung đối tượng không chịu thuế sau khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đối với nội dung này, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bỏ quy định tại khoản 5 Điều 3 dự thảo Luật để bảo đảm thực hiện quy định tại Điều 47 của Hiến pháp, đúng thẩm quyền của Quốc hội. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật để đảm bảo linh hoạt trong thực tiễn.

Về thuế suất và mức thuế đối với nước giải khát có đường, một số ý kiến đề nghị cân nhắc mức thuế cao hơn. Một số ý kiến đề nghị cần có lộ trình để doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Các đại biểu nghiên cứu tài liệu tại phiên họp

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, nước giải khát có đường là mặt hàng mới được đề xuất bổ sung vào đối tượng chịu thuế, việc quy định thuế suất ở mức hợp lý là để từng bước hạn chế việc sử dụng các sản phẩm có hàm lượng đường cao, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất các loại nước giải khát có hàm lượng đường thấp. Do đó, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cân nhắc phương án lùi thời điểm áp thuế đối với sản phẩm này khoảng 1-2 năm so với thời hạn dự kiến trong dự thảo Luật hoặc áp dụng theo lộ trình. Phương án này vẫn bảo đảm thực hiện được mục tiêu chính sách song có linh hoạt hơn để tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật vì cho rằng, đây là mặt hàng mới được đề xuất bổ sung vào đối tượng chịu thuế, việc quy định thuế suất 10% là hợp lý nhằm khuyến khích doanh nghiệp sản xuất nước giải khát có hàm lượng đường thấp, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Sau thời gian thực hiện sẽ tổng kết và nghiên cứu đề xuất phù hợp thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế.

Hài hòa yêu cầu bảo vệ sức khỏe người dân với mục tiêu thúc đẩy sản xuất kinh doanh

Tại phiên thảo luận, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao quá trình giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Các nội dung liên quan đến đối tượng không chịu thuế, thuế suất, hiệu lực thi hành cùng nhiều nội dung khác đã được Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng cơ quan soạn thảo thống nhất giải trình và tiếp thu.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có ý nghĩa quan trọng, nhận được sự quan tâm rộng rãi từ cộng đồng doanh nghiệp. Quá trình sửa đổi và ban hành luật phải đảm bảo tính chặt chẽ, thuyết phục, đồng thời hướng đến mục tiêu quản lý hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp

Đối với khoản 1, Điều 2 của dự thảo luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nếu giữ nguyên như đề xuất của cơ quan soạn thảo để tránh vướng mắc trong quá trình thực thi, cần bổ sung lập luận chặt chẽ và thuyết phục hơn. Nếu theo đề xuất của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính là bỏ quy định này, cần bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết Điều 2 để đảm bảo tính thống nhất trong áp dụng.

Về việc giao Chính phủ quyền sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế và không chịu thuế, Chủ tịch Quốc hội tán thành với đề xuất của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính là không quy định điều này trong dự thảo luật để đảm bảo tính rõ ràng, ổn định của quy định về đối tượng chịu thuế, đồng thời phù hợp với thẩm quyền đã được quy định cho Quốc hội và Chính phủ.

Đối với vấn đề thuế suất và mức thuế đối với thuốc lá, rượu, bia, nước giải khát có đường, xe ô tô pick-up chở hàng và xe ô tô hybrid, do còn nhiều ý kiến khác nhau, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính và cơ quan thẩm tra tiếp tục trao đổi, tham vấn ý kiến của các bộ, ngành liên quan, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và các hiệp hội doanh nghiệp để bổ sung thông tin, dữ liệu cho các phương án, và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp tới.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu nghiên cứu làm rõ tác động của các phương án đề xuất trong dự thảo luật đến sản lượng, giá bán sản phẩm và tỷ trọng thuế trên giá bán lẻ. Đối với việc giảm tiêu dùng, cần có dẫn chứng cụ thể để có báo cáo tiếp thu, giải trình Quốc hội một cách thuyết phục.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh nguyên tắc chung là phải hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ sức khỏe người dân, mục tiêu thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, không gây cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế và đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, điều hòa

Tham gia thảo luận, các đại biểu bày tỏ quan tâm tới nội dung xăng và điều hòa công suất dưới 90.000 BTU (khi bán riêng cục nóng, lạnh) vẫn thuộc diện chịu thuế như hiện hành.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga phát biểu

Không đồng tình với quy định này, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho rằng, xăng và điều hòa không còn là hàng xa xỉ như trước đây, mà là nhu yếu phẩm của nhiều gia đình. Do đó, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt cho hai mặt hàng này là không phù hợp với bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt, vốn chỉ áp dụng cho hàng hóa xa xỉ. Theo Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, ý kiến về nội dung này đã được nêu tại nhiều phiên thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường nhưng chưa được tiếp thu đầy đủ.

Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng cho rằng không nên áp thuế tiêu thụ đặc biệt cho xăng và điều hòa. Đối với xăng, mặt hàng này hiện đang chịu nhiều loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế nhập khẩu... Còn đối với điều hòa, khi mà hầu hết các gia đình đều sở hữu 1-2 chiếc, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt trở nên không còn phù hợp. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh rằng cần thiết phải đánh giá và xem xét lại một cách kỹ lưỡng việc áp dụng thuế đối với xăng và điều hòa.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra trong quá trình tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tiếp tục phối hợp với cơ quan soạn thảo để tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp sắp tới, đáp ứng yêu cầu đặt ra khi sửa đổi luật và bảo đảm đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật.

Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Quang cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp

Các đại biểu tại phiên họp

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn phát biểu giải trình

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận.

Hồ Hương - Nghĩa Đức