Ukraine đối mặt nguy cơ tê liệt vận tải đường sắt vì UAV Nga
Trong ba tháng qua, Nga đã gia tăng các cuộc tấn công bằng UAV nhắm vào mạng lưới đường sắt của Ukraine, bao gồm các đoàn tàu, nhà ga và nhiều cơ sở hạ tầng khác, dấy lên lo ngại về nguy cơ tê liệt một trong những hệ thống vận tải chiến lược và thiết yếu nhất của nước này.
“Nga không chỉ gia tăng số lượng các cuộc tấn công mà còn thay đổi cách tiếp cận. Họ có máy bay không người lái Shahed rất chính xác và nhắm vào từng đầu máy xe lửa riêng lẻ”, ông Oleksandr Pertsovskyi, Tổng giám đốc điều hành Đường sắt Nhà nước Ukraine cho biết.
Một đoàn tàu của Ukraine bị hư hại nghiêm trọng. Ảnh: Getty
Các nhà quản lý đường sắt Ukraine đã tiến hành sửa chữa nhanh chóng, khắc phục thiệt hại và nỗ lực duy trì hoạt động của các đoàn tàu bất chấp các cuộc tấn công liên tục. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine cảnh báo rằng, những tiến bộ trong việc phát triển máy bay không người lái của Nga và nhịp độ tấn công ngày càng tăng, đang đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng cho họ.
Kể từ khi xung đột bùng phát vào đầu năm 2022, Ukraine cho biết, mỗi tuần Nga đều tiến hành một cuộc tấn công vào các tuyến đường sắt của nước này. Nhưng kể từ giữa mùa hè năm nay, số vụ tấn công đã tăng hơn gấp nhiều lần
Phó Thủ tướng phụ trách khôi phục và phát triển Ukraine, ông Oleksii Kuleba, cho biết đã có 300 vụ tấn công vào cơ sở hạ tầng đường sắt chỉ tính riêng từ tháng 8/2025 - tương đương khoảng 10 vụ mỗi tuần.
Theo Cục Thống kê Nhà nước, mạng lưới đường sắt của Ukraine vận chuyển hơn 63% lượng hàng hóa và 37% lượng hành khách của cả nước. Hệ thống này cũng rất cần thiết cho việc vận chuyển hàng xuất khẩu ngũ cốc và kim loại đến các cảng biển và biên giới, cũng như vận chuyển hàng viện trợ quân sự từ các nước phương Tây.
Lý do Nga liên tục tấn công đường sắt Ukraine bằng UAV
Đại diện công ty đường sắt Ukrzaliznytsia của Ukraine cho rằng, mục tiêu của Moscow là làm suy yếu nền kinh tế nước này. Sở dĩ Nga gia tăng các cuộc tấn công vào mạng lưới đường sắt Ukraine trong thời gian gần đây, một phần là do Moscow có số lượng máy bay không người lái khá lớn.
Nga đã tăng cường chế tạo máy bay không người lái trong năm nay. Hiện tại, quốc gia này sản xuất khoảng 4.000 chiếc mỗi tháng và đôi khi triển khai hàng trăm UAV tấn công Ukraine trong các cuộc không kích ban đêm. Tình báo phương Tây cảnh báo con số này có thể lên tới hàng nghìn.
Moscow cũng đã mở rộng đáng kể các căn cứ và bãi phóng máy bay không người lái trong những tháng gần đây - dấu hiệu cho thấy họ đang đầu tư mạnh vào năng lực tấn công tầm xa giá rẻ.
Theo ông Serhii Beskrestnov - chuyên gia quân sự và máy bay không người lái người Ukraine, lực lượng Nga đã bổ sung một bản nâng cấp UAV quan trọng cho phi đội máy bay không người lái của họ kể từ mùa hè.
Nga đã lắp đặt camera và modem vô tuyến, có chức năng gửi và nhận dữ liệu không dây cho nhiều loại máy bay không người lái tấn công tầm xa. Nó cho phép người vận hành điều chỉnh đường bay của UAV, giúp gia tăng đáng kể độ chính xác so với các thiết bị được lập trình sẵn.
Ông Beskrestnov cho biết, đầu máy xe lửa rất dễ bị tấn công bằng UAV công nghệ mới, vì chúng di chuyển tương đối chậm và đi theo các tuyến đường có thể dự đoán được.
"Nếu Nga tiếp tục tấn công đầu máy xe lửa chạy diesel và điện, sẽ đến lúc chúng ta sẽ không còn gì để chạy trên các tuyến đường sắt nữa”, ông Beskrestnov lo ngại.
Theo quan chức này, các máy bay không người lái được cải tiến có thể bay tới 200 km vào lãnh thổ Ukraine, đồng thời truyền video trực tiếp về cho người vận hành ở các khu vực do Nga kiểm soát.
Một quan chức Bộ Quốc phòng Ukraine, cho biết lực lượng nước này đã thu hồi và kiểm tra một máy bay không người lái loại Geran được trang bị camera dân dụng và modem vô tuyến. Camera này cũng cho phép các nhà điều hành Nga xác định các hệ thống phòng không của Ukraine và đánh giá thiệt hại trên mặt đất. Geran là UAV do Nga chế tạo dựa trên phiên bản UAV Shahed do Iran thiết kế. Những phát hiện mới cho thấy Moscow đang tích cực thử nghiệm và cải tiến các giải pháp kỹ thuật mới.
Trong suốt cuộc chiến, máy bay không người lái và tên lửa của Nga đã nhiều lần nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng đường sắt, chủ yếu ở các khu vực gần tiền tuyến.
Các đội sửa chữa của Ukraine đang chạy đua với thời gian để khắc phục thiệt hại do các cuộc không kích của Nga gây ra. Tại Kiev, Maksym Shevchuk, 30 tuổi, trưởng nhóm sửa chữa đường sắt, cho biết, đôi khi quá trình khôi phục giao thông đường sắ mất khoảng nửa ngày.
Theo Cục Thống kê Nhà nước Ukraine, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường sắt của nước này từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2025 đã giảm 11,7% so với cùng kỳ năm 2024, trong khi lưu lượng hành khách giảm 4,2%.
