Ứng dụng blockchain trong quản lý thị trường vàng

Đầu tư vào vàng có thể bảo vệ chống lại lạm phát và bất ổn kinh tế. Ngày nay, những tiến bộ công nghệ đang tạo ra nhiều cách mới để các nhà đầu tư tham gia vào thị trường vàng, mang lại sự linh hoạt và tiềm năng sinh lời cao hơn.

Khi giao dịch vàng ngày càng phổ biến tại các quốc gia nhờ tính thanh khoản cao, blockchain có thể là giải pháp để phòng chống tham nhũng và giảm thiểu rủi ro an ninh mạng. Về tính năng, blockchain đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc các giao dịch và nâng cao tính thanh khoản của thị trường vàng. Theo báo cáo của Deloitte năm 2024, việc ứng dụng blockchain trong chuỗi cung ứng vàng có thể giảm thời gian giao dịch tới 90% và cắt giảm chi phí tới 30%.

Việc mã hóa cho phép ghi lại thông tin giao dịch vàng, tăng cường bảo mật và xác minh mọi lúc. Mọi giao dịch đều được ghi lại trên blockchain, giúp người dùng chủ động theo dõi lịch sử của vàng. Đối với nhà đầu tư, bao gồm cả cá nhân và tổ chức, công nghệ này cho phép kiểm tra vàng giao dịch có phải là vàng thật và có nguồn gốc hợp pháp hay không. Đối với cơ quan quản lý nhà nước, đây là công cụ hỗ trợ giám sát và quản lý các giao dịch hợp pháp.

Một số quốc gia như Mỹ, Thụy Sỹ, Vương quốc Anh, Singapore đã ban hành chính sách liên quan đến mã hóa vàng trong giao dịch. Chẳng hạn, tại Mỹ, tokenization được sử dụng trong quá trình chuyển đổi tài sản thực thành các biểu diễn kỹ thuật số trên blockchain. Mỗi token đại diện cho một phần vàng vật chất và vàng được giao dịch thường xuyên trên các sàn giao dịch toàn cầu hoặc được tích hợp sử dụng trong các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi). Cùng với đó, giá token sẽ biến động theo nhu cầu và điều kiện thị trường.

HSBC là một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực token hóa vàng. Tháng 3/2024, HSBC ra mắt sản phẩm vàng kỹ thuật số “Gold Token”, đại diện cho một lượng vàng vật chất cố định. HSBC khẳng định, việc token hóa vàng bằng công nghệ blockchain nhằm cải thiện các dịch vụ tài chính, giúp người nắm giữ dễ dàng theo dõi lượng vàng mà họ sở hữu.

Hay gần đây, Euroclear - một trung tâm lưu ký chứng khoán (CSD) - phối hợp với Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) và nhà cung cấp giải pháp blockchain Digital Asset, đã triển khai thành công dự án thí điểm quản lý vàng bằng công nghệ sổ cái phân tán (DLT). Trong đó, DLT đóng vai trò là hồ sơ pháp lý và xác nhận quyền kiểm soát của bên được bảo đảm đối với tài sản thực tế được nhận làm tài sản thế chấp trong trường hợp bên đối tác vỡ nợ. Qua đó, dự án chứng minh các tài sản được mã hóa trên blockchain có thể tăng cường tính di động của tài sản thế chấp, cải thiện tính thanh khoản và nâng cao hiệu quả giao dịch.

Tại Nga, chính phủ nước này đang triển khai thí điểm blockchain đối với thị trường vàng, thông qua việc quản lý các loại tiền kỹ thuật số dưới hình thức tiền điện tử được bảo chứng bằng vàng vật chất như Pax Gold (PAXG) hay Tether Gold (XAUt). Theo ông Mike Oswin, Trưởng phòng Cấu trúc và Đổi mới thị trường toàn cầu tại WGC, tiền kỹ thuật số cung cấp một giải pháp thay thế cho những người muốn đầu tư vào vàng mà không cần phải lưu trữ vàng vật lý. Tính đến nay, vốn hóa thị trường của Pax Gold và Tether Gold đã đạt lần lượt hơn 866 triệu USD và 830 triệu USD.

Nhìn chung, blockchain đang chuyển đổi ngành công nghiệp vàng. Thông qua việc mã hóa tài sản, công nghệ này mang đến những cơ hội mới cho các nhà đầu tư, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong giao dịch vàng. Theo báo cáo xu hướng của WGC, nhu cầu vàng trong lĩnh vực công nghệ hàng năm dự kiến tăng khoảng 7%, tương đương 326 tấn.

Tại Việt Nam, Chính phủ đang xây dựng đề án thí điểm sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Về lâu dài, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và ứng dụng công nghệ trong giao dịch, quản lý thị trường vàng, đặc biệt là blockchain. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức về pháp lý và môi trường cần tiếp tục hoàn thiện trong thời gian tới.

Nguyễn Hoàng Nam