Vàng lậu từ châu Phi hướng đến Trung Đông

Một thợ khai thác vàng thủ công ở Burkina Faso cầm một cục vàng. Ảnh tư liệu: Reuters

Theo một báo cáo được công bố hôm nay (ngày 30/5), hoạt động buôn lậu vàng ra khỏi châu Phi đã tăng mạnh trong thập kỷ qua, với hàng trăm tấn vàng trị giá hàng chục tỷ USD rời khỏi lục địa này một cách bất hợp pháp mỗi năm.

Phân tích của Swissaid, một tổ chức tập trung vào viện trợ và vận động phát triển, cho thấy tổng cộng 435 tấn vàng, chủ yếu được khai thác bởi các thợ mỏ quy mô nhỏ và trị giá hơn 30 tỷ USD, đã được buôn lậu ra khỏi châu Phi vào năm 2022.

Swissaid cũng chỉ ra UAE là điểm đến chính của vàng lậu ở châu Phi và đã thu mua 405 tấn vào năm 2022. Trong thập kỷ trước, UAE đã tiếp nhận hơn 2.500 tấn vàng lậu với tổng giá trị hơn 115 tỷ USD. Dubai là một trung tâm quốc tế về buôn bán vàng châu Phi, sau đó vàng sẽ được chuyển đến các quốc gia bao gồm Thụy Sĩ.

Khi được yêu cầu bình luận về phát hiện này, một quan chức UAE cho biết nước này đã thực hiện các bước quan trọng để giải quyết mối lo ngại về buôn lậu vàng và thực hiện các quy định mới về vàng và các kim loại quý khác.

Quy mô của dòng chảy cho thấy việc khai thác quy mô nhỏ hoặc thủ công đã phát triển như thế nào trở thành một ngành công nghiệp liên quan đến hàng triệu người khai thác khối lượng vàng bằng hoặc thậm chí lớn hơn quy mô khai thác công nghiệp.

Bên cạnh việc mất doanh thu thuế từ hoạt động kiểm soát vàng, các chuyên gia và chính phủ đã cảnh báo buôn lậu ở quy mô này cho thấy một nền kinh tế bất hợp pháp rộng lớn song song dễ bị rửa tiền, tài trợ khủng bố và trốn tránh các biện pháp trừng phạt.

Swissaid đã so sánh tổng lượng vàng xuất khẩu từ tất cả các nước châu Phi với lượng vàng nhập khẩu vào các nước ngoài châu Phi. Tổ chức này đã lấp đầy những khoảng trống trong dữ liệu UN COMTRADE bằng số liệu thống kê của từng quốc gia và xác định sai sót bằng cách so sánh dữ liệu với số liệu do các hiệp hội thương mại báo cáo cũng như trao đổi với các chính phủ và nhà máy lọc dầu.

Những khác biệt giữa xuất khẩu khai báo và nhập khẩu khai báo này không tồn tại ở Thụy Sĩ và Ấn Độ, hai quốc gia nhập khẩu vàng lớn khác đối với vàng châu Phi.

Báo cáo của Swissaid cho thấy có 12 quốc gia châu Phi liên quan đến buôn lậu 20 tấn trở lên mỗi năm, và phần lớn vàng châu Phi nhập khẩu vào UAE mỗi năm đều đến từ hoạt động khai thác thủ công không chính thức và quy mô nhỏ. Những phương pháp này mang lại sinh kế cho hàng triệu người châu Phi nhưng thường gây thiệt hại nặng nề cho cộng đồng địa phương và môi trường.

(Theo SCMP)

Huỳnh Minh