Tọa lạc tại ấp Cầu Ngang, xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, tỉnh Long An, nhà trăm cột là công trình kiến trúc đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp quốc gia năm 1997, cũng là một trong những điểm tham quan thu hút du khách của vùng đất này.
Chủ nhân đời đầu của ngôi nhà là ông Trần Văn Hoa, hương sư của làng Long Hựu, tỉnh Gia Định, sau đó làm Hội đồng quản hạt Chợ Lớn, vì thế tên gọi ban đầu là nhà ông Hội Đồng, hoặc nhà ông Cả.
Theo ghi chép để lại, nhà trăm cột được xây dựng từ năm 1898- 1904 với chi phí khoảng 15 ngàn đồng thời đó.
Ban đầu, nhà có 160 cột, diện tích xây dựng gần 900m2, nhưng bây giờ ngôi nhà còn 120 cột.
Nhà trăm cột có kiến trúc kiểu xuyên trính (còn gọi là nhà đâm trính, nhà rường) điển hình của kiến trúc nhà giàu ở Nam bộ vào cuối thế kỷ XIX.
Nhà làm bằng các loại gỗ cẩm lai, gõ đỏ, gõ mật; mái lợp ngói âm dương, nền nhà bằng đá tảng cao 0,9m, mặt nền lát gạch Tàu lục giác. Một số khu vực nay đã xuống cấp.
Kết cấu của ngôi nhà gồm nhà chính có 3 gian 6 chái, phần trước được thiết kế kiểu “ngoại khách nội tự”; phần sau và các cháiđể ở và sinh hoạt, phòng ăn nhà bếp; sân sau diện tích 100m² nằm gọn trong tòa nhà phía sau có 2 dãy lu chứa nước…
Bà Trần Thị Ngỏ, chủ nhân ngôi nhà và là cháu dâu đời thứ ba của ông Trần Văn Hoa cho biết: “Toàn bộ hệ thống kèo, xuyên được chạm khảm, chạm nổi, chạm lọng rất công phu qua các đề tài “vân hóa long”, “tứ thời”, “dây lá hóa” mang đặc trưng của Huế".
Tiếp khách đến tham quan nhà, bà đon đả mời bữa ăn với sự nhiệt thành, không câu nệ của người miềnTây. "Ngày nay, các món ăn có thể dân dã và bình dị, nhưng ngày trước, chỉ những người giàu có, chức sắc trên bàn mới có những món này", bà nói.
Bữa trưa phong phú với thịt gà, tôm, cá kèo và rau luộc được chế biến theo khẩu vị của ngày trước. Thức ăn có vị thanh, nhẹ nhưng vẫn có sức hút nhất định.
Thưởng thức những món ăn "xa xỉ" ngày trước trong không gian hoài cổ, trong những cơn gió mát rượi từ kênh, đó là một trải nghiệm thú vị.
Theo An Huỳnh/Báo Phụ nữ