VECOM kiến nghị về đề xuất sàn TMĐT nộp thuế thay người bán

Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) vừa đưa ra một số kiến nghị đối với Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế. Trong đó VECOM bày tỏ không đồng tình với nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 42 Luật Quản lý thuế quy định các sàn thương mại điện tử (TMĐT) có trách nhiệm khai thuế thay, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Cùng với đó là nội dung bổ sung khoản 4a Điều 98 Luật Quản lý thuế quy định các sàn TMĐT và các tổ chức cung cấp dịch vụ logistics hỗ trợ hoạt động TMĐT có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin của người bán trên sàn TMĐT hoặc sử dụng dịch vụ vận chuyển của các tổ chức logistics.

VECOM đề xuất loại bỏ hai điều khoản nói trên với những lý do sau:

Trái với pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế

Trong văn bản kiến nghị, VECOM cho rằng, quy định tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế có mâu thuẫn với cả Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

VECOM dẫn Nghị định 52 của Chính phủ quy định, sàn TMĐT là website/ứng dụng thương mại điện tử cho phép các thương nhân, tổ chức, cá nhân không phải chủ sở hữu website có thể tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình bán hàng hóa, dịch vụ trên đó.

Mặt khác, sàn TMĐT không thuộc 5 trường hợp tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập cho cá nhân quy định tại Điều 11, Điều 12, Điều 15, Điều 16, Điều 17 của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Do đó, việc giao trách nhiệm cho các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn TMĐT là không phù hợp với quy định tại Điều 24 của Luật Thuế thu nhập cá nhân. Việc nộp thuế của tổ chức chi trả thu nhập phải dựa trên cơ sở khấu trừ thu nhập mà họ chi trả cho đối tượng nộp thuế, khác hoàn toàn về bản chất với việc kê khai thay, nộp thuế thay.

Luật Thuế giá trị gia tăng cũng quy định, người nộp thuế GTGT là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế GTGT. Luật Thuế GTGT chưa cho phép áp dụng cơ chế khấu trừ, quyết toán, hoàn thuế GTGT đối với cá nhân, hộ kinh doanh.

Như vậy, quy định tại khoản 4 Điều 42 mâu thuẫn với Luật Thuế GTGT và không khả thi, dễ gây thiệt thòi cho cá nhân, hộ kinh doanh trong trường hợp nộp thừa thuế.

“Chúng tôi ủng hộ nguyên tắc người kinh doanh phải nộp thuế. Tuy nhiên, nếu không có nghiên cứu cụ thể và thấu đáo, quy định này có thể tạo ra những bất bình đẳng và gánh nặng cho cá nhân, hộ kinh doanh - vốn là những đối tượng yếu thế và dễ tổn thương trong nền kinh tế,” VECOM viết trong văn bản kiến nghị.

VECOM cho rằng, đề xuất về sàn thương mại điện tử kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán là trái với pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế. Ảnh minh họa: Mekong ASEAN.

Theo VECOM, khoản 4, Điều 98 Luật Quản lý thuế hiện quy định một cách khá tổng quát về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến người nộp thuế theo yêu cầu của cơ quan quản lý thuế.

Chưa kể, Nghị định số 91/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế đã quy định các sàn TMĐT phải cung cấp thông tin người bán cho cơ quan Thuế.

VECOM cho rằng, việc bổ sung quy định như tại khoản 4a Điều 98 theo Dự thảo là gượng ép, không đảm bảo kỹ thuật luật pháp, phá vỡ cấu trúc của luật.

Hơn nữa, việc yêu cầu các sàn TMĐT kê khai thay, nộp thay thuế TNCN cho người bán đang đi ngược với thông lệ quốc tế. Các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Singapore, Malaysia, Philippines hay các nước và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) đều không có quy định yêu cầu các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay cho người bán, đặc biệt là thuế TNCN, người bán phải tự chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ về thuế của mình.

Tạo ra nhiều gánh nặng và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp

Thuế TNCN và thuế GTGT đang được áp dụng với nhiều mức thuế khác nhau cho từng đối tượng, hàng hóa, dịch vụ khác nhau. Việc phân loại người bán, cũng như mặt hàng, dịch vụ để tính toán mức thuế, kê khai và nộp thuế hầu như chưa thể thực hiện được một cách tự động đối với các sàn TMĐT.

Về bản chất, việc kê khai thay, nộp thuế thay, chính là thu thuế thay cho cơ quan thuế. Đây là vấn đề nằm ngoài chuyên môn, lĩnh vực hoạt động chính của các sàn TMĐT nên sẽ tạo cho các sàn TMĐT gánh nặng rất lớn trong việc đầu tư và vận hành.

VECOM dẫn một khảo sát của Liên đoàn Thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vào năm 2022, quy định kê khai, nộp thuế thay này đòi hỏi các sàn TMĐT phải đầu tư chi phí dự kiến lên đến hàng chục tỷ đồng mỗi năm cho việc thực thi. Khoản chi phí này đến từ các yêu cầu về vận hành, bao gồm bổ sung nhân sự chuyên môn, thay đổi cấu trúc tổ chức và vận hành, đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống, công nghệ, cơ sở dữ liệu...

Mặc dù quy định này có thể giúp giảm đầu mối kê khai, giảm gánh nặng cho cơ quan Thuế, nhưng VECOM cho rằng, mọi gánh nặng lại được đặt lên các sàn TMĐT - vốn không có chuyên môn và không phải là đại lý thuế. Điều này có thể gây hoang mang cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư và phát triển kinh tế.

Hà Anh