Vì sao bệnh ho gà tái xuất hiện?

Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, từ đầu tháng 7 đến nay, bệnh viện tiếp nhận 400 trẻ mắc ho gà tới khám và điều trị. Tại Hà Nội, trong 7 tháng đầu năm có 193 trường hợp mắc ho gà, trong khi cùng kỳ năm ngoái không ghi nhận ca mắc nào.

Ho gà là một bệnh lý có khả năng lây lan nhanh chóng với nguy cơ bùng phát thành dịch cao.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng ho rũ rượi và được chẩn đoán là ho gà. Phần lớn trường hợp mắc là trẻ em dưới 1 tuổi chưa tiêm phòng vaccine hoặc tiêm chưa đủ mũi vaccine phòng bệnh. Hiện, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới của bệnh viện đang điều trị cho gần 40 trẻ mắc bệnh ho gà, trong đó có 1 bệnh nhi nặng cần phải thở máy.

Trường hợp mới vào nhập viện là cháu bé sơ sinh 24 ngày tuổi ở Lạng Sơn. Tại đây, các bác sĩ tiến hành lấy mẫu dịch đường hô hấp để xét nghiệm. Kết quả, cháu bé được chẩn đoán mắc bệnh ho gà. Hiện tại, sau 5 ngày điều trị, cháu bé đã đỡ ho hơn, ăn ngủ được, sức khỏe tiến triển tốt.

Trường hợp trẻ nhỏ lây ho gà từ mẹ không phải hiếm gặp, do trẻ chưa có miễn dịch bằng vaccine nên rất dễ lây nhiễm nếu người chăm sóc trẻ mắc bệnh. TS.BS Trần Thị Thu Hương, Trưởng Khoa Khám và Điều trị ban ngày, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm lòng đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho.

Cơn ho ngày càng nặng và trở thành cơn ho kịch phát trong 1-2 tuần, kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Theo dự báo của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội, trên địa bàn Thủ đô sẽ còn tiếp tục xuất hiện rải rác các ca ho gà, chủ yếu ở trẻ nhỏ chưa đến tuổi tiêm vaccine hoặc chưa được tiêm đầy đủ.

Lý giải nguyên nhân về sự gia tăng bất thường của bệnh ho gà, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, mầm bệnh ho gà đang lưu hành trong cộng đồng. Thời tiết Hà Nội và các tỉnh phía Bắc mưa ẩm, thuận lợi cho virus, vi khuẩn truyền nhiễm phát triển. Bên cạnh đó, tỉ lệ tiêm chủng ho gà giảm do khan hiếm vaccine thời gian qua dẫn đến có khoảng trống vaccine, miễn dịch cộng đồng giảm, dịch bệnh gia tăng.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, lúc trẻ được 2 tháng tuổi là thời điểm kháng thể phòng bệnh ho gà mẹ truyền cho con bắt đầu hết và khi đó việc tiêm phòng cho trẻ vào thời điểm này là tốt nhất để trẻ có miễn dịch không bị mắc bệnh, đồng thời giúp bảo vệ cộng đồng.

Cục Y tế dự phòng cho biết, bệnh ho gà có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng dễ gặp ở trẻ em do hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện. Ho gà có khả năng truyền bệnh nhanh hơn cảm cúm, trung bình một bệnh nhân có thể lây cho 12-17 người xung quanh. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 1,6 triệu trẻ ra đời và cần được tiêm vaccine phòng bệnh với khoảng 4,8 triệu liều vaccine.

Trước đây, khi chưa có Chương trình Tiêm chủng mở rộng, ho gà thường xuất hiện và trở thành dịch ở nhiều địa phương (chu kỳ 3-5 năm). Trong vụ dịch, ho gà thường diễn biến nặng, dễ tử vong do bị bội nhiễm, biến chứng viêm phổi, viêm phế quản – phổi. Từ khi ho gà được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng, tỷ lệ mắc và tử vong giảm rõ rệt, đặc biệt những năm gần đây bệnh rất ít xuất hiện.

Theo khuyến cáo của ông Phu, nếu được tiêm phòng đúng lịch và đủ mũi, vaccine có thể mang lại hiệu quả bảo vệ lên tới 98%, làm giảm nguy cơ lây nhiễm và hạn chế những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Phụ nữ mang thai và chuẩn bị mang thai cũng nên chủ động tiêm phòng ho gà để có miễn dịch cho con. Bởi, giai đoạn 0-2 tháng tuổi là khoảng trống miễn dịch đối với trẻ nhỏ. Việc tiêm chủng sẽ giúp thai phụ có kháng thể ho gà truyền lại cho con, đồng thời làm giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh.

Trần Hằng