Vì sao động cơ xăng dầu vẫn là lựa chọn số 1 trong Quân sự?

Trong bối cảnh thế giới đang hướng đến năng lượng sạch và phương tiện giao thông điện hóa, nhiều người đặt câu hỏi liệu động cơ xăng và dầu có thể bị thay thế hoàn toàn hay không. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ cho độc giả của VOV.VN, những góc nhìn tổng quan về động cơ đốt trong, ở thời đại xe sử dụng năng lượng sạch lên ngôi.

Tính phổ biến và sự bền bỉ của động cơ đốt trong

Động cơ xăng và dầu đã và đang đóng vai trò cốt lõi trong ngành công nghiệp giao thông và quân sự trong hơn một thế kỷ qua. Lý do chính nằm ở tính ổn định, dễ bảo trì và khả năng hoạt động bền bỉ trong nhiều điều kiện khác nhau.

Xe tăng chiến đấu chủ lực T-90S và T-90SK. Xe sử dụng động cơ 1.000 mã lực cho phép đạt tốc độ tối đa lên tới 60 km/h với tầm hoạt động lên đến 550 km.

Hầu hết các phương tiện giao thông trên thế giới hiện nay, từ ô tô cá nhân, xe tải, máy bay, tàu hỏa cho đến tàu biển, đều sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Trong quân sự, các phương tiện chiến đấu như xe tăng, xe bọc thép, máy bay chiến đấu và tàu chiến vẫn hoàn toàn phụ thuộc vào động cơ đốt trong.

Taifun-U xe tải thương hiệu KamAZ của Nga.

Ngoài ra, khả năng dự trữ nhiên liệu lâu dài cũng là một điểm mạnh. Xăng và dầu diesel có thể được trữ trong các thùng chứa kín và sử dụng sau nhiều năm mà không làm giảm hiệu suất đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng trong quân đội, nơi yêu cầu nguồn năng lượng ổn định và đáng tin cậy cho các phương tiện tác chiến.

Bất lợi của xe điện trong môi trường chiến tranh

Xe điện đang trở thành xu hướng trong giao thông dân sự, nhưng trong môi trường quân sự, chúng vẫn gặp nhiều hạn chế nghiêm trọng.

Hình ảnh các trạm biến áp của thành phố Kiev bị tấn công dẫn đến việc người dân bị thiếu điện trầm trọng.

Thứ nhất, cơ sở hạ tầng sạc điện là một điểm yếu dễ bị tấn công. Trong chiến tranh, các hệ thống điện, bao gồm lưới điện và trạm sạc, dễ dàng trở thành mục tiêu của các cuộc không kích hoặc tấn công mạng. Khi mất điện trên diện rộng, các phương tiện chạy điện gần như vô dụng vì không thể sạc lại.

Quá trình nạp nhiên liệu cho xe tăng T-72

Một yếu tố quan trọng khác là thời gian tái nạp năng lượng. Một chiếc xe chạy xăng hoặc diesel chỉ mất vài phút để tiếp nhiên liệu, trong khi một phương tiện chạy điện có thể mất hàng giờ để sạc đầy. Trong các tình huống tác chiến, việc dừng lại lâu để sạc điện là điều không thể chấp nhận, đặc biệt khi quân đội cần duy trì sự cơ động cao trên chiến trường.

Pin lithium-ion, loại pin phổ biến nhất trong xe điện hiện nay, cũng có nhiều nhược điểm. Pin nhạy cảm với nhiệt độ, hoạt động kém trong môi trường quá nóng hoặc quá lạnh. Điều này ảnh hưởng đến hiệu suất của các phương tiện quân sự khi hoạt động ở những khu vực có điều kiện thời tiết khắc nghiệt như sa mạc hay vùng băng giá. Hơn nữa, sản xuất pin lithium phụ thuộc vào các nguyên liệu hiếm như lithium, cobalt và nickel, làm tăng chi phí và nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng trong thời kỳ chiến tranh.

Lợi thế của nhiên liệu hóa thạch trong quân sự

Không phải ngẫu nhiên mà các lực lượng quân sự trên thế giới vẫn ưu tiên sử dụng nhiên liệu hóa thạch thay vì xe điện. Các phương tiện chạy bằng xăng hoặc dầu có thể được tiếp nhiên liệu dễ dàng ở bất kỳ đâu, thông qua các kho chứa di động hoặc các trạm tiếp liệu dã chiến. Trong khi đó, xe điện đòi hỏi hạ tầng sạc phức tạp và nguồn điện ổn định.

Động cơ xăng và dầu có thể hoạt động không ngừng nghỉ trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày, điều mà pin điện không thể làm được do giới hạn dung lượng. Chưa hết, các phương tiện quân sự sử dụng động cơ đốt trong có thể được bảo trì và sửa chữa ngay tại chiến trường. Linh kiện dễ thay thế và không yêu cầu các thiết bị điện tử phức tạp như trong xe điện.

Trung tâm thành phố Lviv bị mất điện sau cuộc tập kích tên lửa của Nga ngày 23/22 nhằm vào cá cơ sở hạ tầng năng lượng ngày 23/11. Ảnh: Reuters

Cuối cùng, xe điện phụ thuộc vào hệ thống điều khiển điện tử và có thể dễ dàng bị vô hiệu hóa bởi các cuộc tấn công mạng hoặc xung điện từ. Ngược lại, động cơ đốt trong có thể hoạt động độc lập mà không cần đến hệ thống điện tử phức tạp.

Tương lai của động cơ xăng và dầu trong quân sự

Mặc dù xu hướng phát triển xe điện là không thể tránh khỏi trong lĩnh vực dân sự, nhưng trong quân sự, động cơ xăng và dầu vẫn là sự lựa chọn tối ưu. Một số công nghệ như xe hybrid hoặc nhiên liệu sinh học đang được nghiên cứu để giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, nhưng việc thay thế hoàn toàn vẫn là một bài toán khó.

Quân đội Mỹ thử nghiệm xe hybrid thay thế HUMVEE. Mẫu xe hybrid có tên ULV, được trang bị động cơ turbodiesel và hai mô-tơ điện cho tổng công suất khoảng 416 mã lực.

Trong tương lai gần, các lực lượng quân đội có thể sẽ sử dụng kết hợp giữa động cơ đốt trong và năng lượng điện trong một số lĩnh vực nhất định, chẳng hạn như xe quân sự hybrid để tối ưu hóa hiệu suất nhiên liệu. Tuy nhiên, những phương tiện cốt lõi như xe tăng, máy bay chiến đấu và tàu chiến nhiều khả năng vẫn sẽ tiếp tục dựa vào động cơ xăng và dầu để đảm bảo sức mạnh chiến đấu.

Dù thế giới đang chuyển dịch dần sang năng lượng tái tạo, nhưng trong quân sự và các ngành công nghiệp nặng, động cơ xăng và dầu vẫn giữ vị trí không thể thay thế. Những ưu điểm về tính ổn định, khả năng vận hành liên tục, dễ bảo trì và tính linh hoạt trong chiến tranh giúp chúng duy trì vai trò quan trọng trong nhiều thập kỷ tới.

Việc loại bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong không chỉ là thách thức công nghệ mà còn liên quan đến an ninh năng lượng, chiến lược quốc phòng và thực tế chiến tranh. Chính vì vậy, dù xe điện có thể trở thành chủ đạo trong giao thông dân dụng, thì động cơ đốt trong vẫn sẽ duy trì vị thế không thể thay thế trong những lĩnh vực đòi hỏi độ tin cậy cao.

Hà Minh VOV.VN