Vì sao hầu hết người trên 100 tuổi là phụ nữ?

Quan tâm đến sức khỏe là một trong những lý do giúp phụ nữ sống lâu hơn đàn ông (ảnh minh họa)

Dữ liệu của Liên hợp quốc công bố năm 2021 cho thấy khoảng 85% số người trên 100 tuổi là phụ nữ. Ở ngưỡng 110 tuổi trở lên, con số đó tăng lên 90% là phụ nữ.

Tiến sĩ Naushira Pandya, giáo sư và chủ nhiệm Khoa Y học lão khoa tại Đại học Nova Southeastern (Mỹ) cho rằng trong khi đàn ông thường khỏe hơn, phụ nữ lại sống lâu hơn và sự khác biệt này có thể được giải thích bằng các đặc điểm sinh học, cũng như các yếu tố xã hội và văn hóa.

Các yếu tố sinh học

Một yếu tố có thể là hormone nữ. Estrogen đã được chứng minh là có nhiều lợi ích bảo vệ sức khỏe, từ tác dụng tích cực đối với mạch máu đến việc thúc đẩy các gene liên quan đến chất chống oxy hóa và tuổi thọ.

Nó cũng có liên quan đến tác dụng chống viêm, đặc biệt là trong thời gian sản xuất estrogen tăng cao, chẳng hạn như khi mang thai. Một nghiên cứu năm 2020 phát hiện ra liệu pháp estrogen sau mãn kinh có liên quan đến tuổi thọ dài hơn ở phụ nữ lớn tuổi.

Giáo sư Pandya cho biết một yếu tố góp phần khác có thể giải thích tuổi thọ dài hơn ở phụ nữ là quá trình lão hóa chậm hơn của hệ thống miễn dịch.

Nhiễm sắc thể cũng có thể phát huy tác dụng. Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science Advances phát hiện ra rằng nhiễm sắc thể X thứ hai ở chuột cái có thể mang lại lợi ích bảo vệ não khi chúng già đi.

Giả thuyết "bà ngoại"

Ngoài các yếu tố nội tiết tố, quá trình tiến hóa cũng có thể góp phần vào tuổi thọ của phụ nữ. Một số nhà khoa học tin vào "Giả thuyết bà ngoại", cho rằng phụ nữ có thể đã tiến hóa để có cuộc sống sau sinh sản dài hơn nhằm giúp nuôi dạy cháu, tăng cơ hội sống sót và cho phép con gái họ có nhiều con cái hơn.

Moti Gamburd, CEO tại trung tâm chăm sóc Care Homecare nói: "Phụ nữ nuôi dưỡng con cái, chăm sóc chồng và cha mẹ già của họ như thể đó là nhiệm vụ mà họ phải gánh vác. Để làm được như vậy theo bản năng, họ cần bảo đảm bản thân đủ khỏe mạnh. Họ đến gặp bác sĩ, uống thuốc theo chỉ dẫn và thực hiện các thói quen giúp bản thân khỏe mạnh".

Các yếu tố lối sống

Lối sống dường như cũng đóng vai trò quan trọng trong tuổi thọ. Trên thực tế, nam giới thường lười đi khám hơn phụ nữ. Nữ giới cũng có xu hướng quan tâm đến sức khỏe hơn và ít có khả năng tham gia vào các hành vi nguy hiểm hơn nam giới.

Tiến sĩ Evan Ciarloni, bác sĩ nội khoa có chuyên môn về y học lão khoa tại Ochsner Rush Health cho biết nam giới có tỷ lệ hút thuốc, uống rượu, có hành vi nguy cơ và tránh chăm sóc sức khỏe cao hơn.

Ciarloni lưu ý rằng nam giới cũng có khả năng tử vong trong tai nạn xe hơi ở Mỹ cao gấp đôi và khả năng trở thành nạn nhân của một vụ giết người cao gấp bốn lần nữ. Tỷ lệ tự tử ở nam giới cao hơn khoảng 4 lần so với nữ giới.

Kết nối cộng đồng

Các kết nối xã hội có tác động đáng kể đến sức khỏe thể chất, hạnh phúc và tuổi thọ ở cả nam giới và phụ nữ. Việc thiếu kết nối xã hội đã được chứng minh là có hại cho sức khỏe của một người như hút tới 15 điếu thuốc một ngày.

Nghiên cứu cho thấy, phụ nữ có xu hướng tìm kiếm và nuôi dưỡng tình bạn và các mối quan hệ xã hội nhiều hơn, điều này có thể làm tăng khoảng cách tuổi thọ. Họ cũng có nhiều khả năng tìm đến bạn bè hoặc thành viên gia đình khi gặp căng thẳng.

Tiến sĩ Pandya chỉ ra những người ở độ tuổi 90 và thậm chí là những người sống trăm tuổi có hệ thống hỗ trợ tốt hơn, nhiều kết nối xã hội hơn, theo đuổi các hoạt động có ý nghĩa, cảm thấy được coi trọng và có khiếu hài hước.

Marilyn Gugliucci, giáo sư và giám đốc giáo dục lão khoa tại Đại học New England, chia sẻ, một cái nhìn tích cực và chủ động về cuộc sống, cùng với việc chấp nhận quá trình lão hóa của chính mình, có thể giúp mọi người "vượt qua giới hạn gene của mình" .

Trong công trình nghiên cứu về lão hóa, Gugliucci cho biết mục đích sống và khả năng phục hồi là then chốt cho việc sống thọ. Tất nhiên, ăn uống lành mạnh và tập thể dục, hoạt động góp phần vào sức khỏe, nhưng thái độ của một người về lão hóa và cách họ thể hiện điều đó trong cuộc sống hàng ngày, các mối quan hệ và cộng đồng là một phần của các yếu tố tạo nên một cuộc sống tốt đẹp.

Cũng theo các nhà nghiên cứu, bất kể tuổi tác hay giới tính, có một số thói quen có thể giúp bạn trở thành phiên bản khỏe mạnh nhất của chính mình và góp phần kéo dài tuổi thọ.

Những thói quen này bao gồm tập thể dục thường xuyên, ăn chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, ngủ đủ giấc, tránh hút thuốc và giảm lượng rượu tiêu thụ. Những thói quen khác bao gồm tìm kiếm và duy trì các mối quan hệ lành mạnh, có cái nhìn tích cực và cảm giác có mục đích và sở thích mang lại cho bạn niềm vui.

TB (tổng hợp)