Vì sao WTO không thể xử lý bất kỳ vụ việc mới nào kể từ tháng 12/2019?

Theo WTO, hiện có tới 32 phán quyết của các ban hội thẩm tranh chấp đã bị kháng cáo và không thể thực thi. (Nguồn: Getty Images)

Ngày 4/2, Trung Quốc tuyên bố sẽ đệ đơn khiếu nại lên WTO, về các mức thuế mà họ cho là bất hợp lý của Mỹ.

Tuy nhiên, động thái trên khó có thể mang lại kết quả, trừ khi cả Trung Quốc và Mỹ tìm được tiếng nói chung để tự giải quyết tranh chấp. Hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO - vốn được thiết kế để xử lý những tình huống này - lại đang tê liệt trong nhiều năm.

Quá trình giải quyết tranh chấp tại WTO trải qua nhiều giai đoạn. Khi một bên đưa ra khiếu nại, các cuộc tham vấn giữa các thành viên liên quan sẽ được tiến hành.

Nếu không đạt được thỏa thuận, bên khiếu nại có thể yêu cầu thành lập một ban hội thẩm đặc biệt, bao gồm từ ba đến năm chuyên gia. Các quốc gia có quyền kháng cáo phán quyết của ban hội thẩm.

Cơ quan Phúc thẩm của WTO - bao gồm bảy chuyên gia về luật thương mại và quốc tế - đã không thể xử lý bất kỳ vụ việc mới nào kể từ tháng 12/2019 do Mỹ liên tục chặn các đề cử thành viên, khiến các ghế trống vẫn bị bỏ ngỏ.

Thực tế trên bắt đầu từ thời Tổng thống Barack Obama, tiếp diễn trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Donald Trump và tiếp tục kéo dài qua nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden đến nay.

Mỹ cáo buộc Cơ quan Phúc thẩm của WTO đã diễn giải quá mức các quy tắc thương mại quốc tế và không tuân thủ thời hạn hoàn thành các vụ việc theo quy định của Tổ chức.

Nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng nhấn mạnh rằng, các quyết định của cơ quan này không được xâm phạm đến các vấn đề an ninh quốc gia.

Năm 2022, các thành viên của WTO đã quyết định tiến hành các cuộc thảo luận nhằm khôi phục một hệ thống giải quyết tranh chấp hoạt động đầy đủ vào năm 2024. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có thỏa thuận nào đạt được.

Theo WTO, hiện có tới 32 phán quyết của các ban hội thẩm tranh chấp đã bị kháng cáo và không thể thực thi.

(theo AFP)

Việt An