Việt Nam đảm bảo thực thi tốt nhất quyền con người, quyền công dân

Đoàn công tác liên ngành của Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh làm trưởng đoàn, cùng đại diện của 9 bộ, ngành liên quan trực tiếp việc thực thi Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (Công ước ICCPR) tham dự phiên rà soát này.

Đoàn công tác liên ngành của Việt Nam tham dự phiên rà soát (Ảnh BTP).

Thúc đẩy thực thi các quyền dân sự và chính trị

Phát biểu tại phiên khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nêu rõ, với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển, thời gian qua, Việt Nam luôn dành sự quan tâm đặc biệt, nỗ lực và cam kết mạnh mẽ để thúc đẩy, đảm bảo thực thi tốt nhất quyền con người, quyền công dân, trong đó có các quyền dân sự và chính trị theo Công ước ICCPR.

Những cải cách pháp luật, hành chính và tư pháp cũng như việc thực thi pháp luật của Việt Nam đều lấy người dân là trung tâm, chủ thể phục vụ, thực hiện các biện pháp bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo quy định pháp luật.

Trưởng đoàn Việt Nam cho biết, ngay sau phiên đối thoại mang tính xây dựng với Ủy ban Nhân quyền năm 2019, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Kế hoạch quốc gia để triển khai thực hiện Công ước và những khuyến nghị của Ủy ban với mong muốn xác định rõ các khía cạnh cần cải thiện, hoàn thiện về thể chế và tổ chức thực thi bảo đảm thực chất.

Bên cạnh đó, trong quá trình chuẩn bị cho phiên đối thoại, Đoàn công tác nghiêm túc nghiên cứu những khuyến nghị, câu hỏi do Ủy ban Nhân quyền đặt ra trong danh mục các vấn đề cũng như nội dung hơn 50 báo cáo đóng góp của tổ chức, cá nhân khác nhau gửi tới Ủy ban Nhân quyền.

Trong phát biểu khai mạc, Trưởng đoàn Việt Nam thông tin về những bước phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, cải cách pháp luật và tư pháp nhằm thúc đẩy hơn nữa việc ghi nhận, bảo đảm và thực thi các quyền dân sự và chính trị trên thực tế, qua đó đảm bảo, thúc đẩy các quyền dân sự và chính trị.

Về cải cách thể chế, pháp luật, kể từ sau khi nộp Báo cáo quốc gia lần thứ tư, Việt Nam đã sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới hơn 150 luật, nghị quyết của Quốc hội, trong đó có nhiều luật, chính sách liên quan trực tiếp đời sống của người dân, thúc đẩy quyền dân sự, chính trị như quyền tiếp cận công lý, quyền bình đẳng thông qua các quy định về tăng khả năng, cơ hội tiếp cận nhà ở cho người thu nhập thấp; trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dưới 18 tuổi và nạn nhân của vụ việc mua bán người…

Mới đây, Việt Nam thông qua Bộ luật Hình sự sửa đổi với việc thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình. Theo đó, bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, bao gồm cả tội về vận chuyển trái phép chất ma túy, một số tội phạm tham nhũng.

"Chúng tôi cũng vừa ban hành Nghị quyết số 66 ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó yêu cầu ngay trong năm 2025 phải hoàn thành việc tháo gỡ điểm nghẽn do quy định pháp luật, có vấn đề về quyền con người, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân", Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nói.

Đoàn công tác liên ngành của Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh làm trưởng đoàn (Ảnh BTP).

Minh bạch, công khai, hiệu quả trong thực thi chính sách và pháp luật

Nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả phục vụ người dân, cắt giảm chi phí hành chính để dành nguồn lực đầu tư cho phát triển, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, Việt Nam đang quyết liệt thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy Nhà nước.

Theo đó, bỏ cấp trung gian (cấp quận/huyện), thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng cường nguồn lực cho bộ máy chính quyền cấp cơ sở (có vai trò then chốt trong thực thi chính sách, pháp luật, trực tiếp giải quyết nhu cầu, thủ tục của người dân).

Việt Nam cũng thực hiện những giải pháp để minh bạch, công khai và hiệu quả trong thực thi chính sách và pháp luật, tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức về quyền dân sự, chính trị.

Điểm lại một số kết quả tích cực, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, Việt Nam đã đưa vào hoạt động Cổng pháp luật quốc gia nhằm cung cấp kịp thời, đầy đủ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp về văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có nội dung tác động đến quyền dân sự và chính trị của công dân.

Việt Nam ban hành và thực thi hiệu quả nhiều chính sách trực tiếp thúc đẩy, bảo vệ quyền dân sự và chính trị. Chính phủ quyết định miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trên phạm vi cả nước; hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh ở miền núi, biên giới, vùng có đồng bào dân tộc thiểu số.

"Chúng tôi cũng đang tích cực xây dựng lộ trình, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tiến tới miễn viện phí cho toàn dân", Thứ trưởng Bộ Tư pháp thông tin.

Về chính sách an sinh xã hội, Việt Nam luôn nỗ lực bảo đảm an sinh xã hội, an toàn, an dân với phương châm "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Về bình đẳng giới, theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu năm 2025 của Diễn đàn kinh tế thế giới, Việt Nam giữ vị trí 74/148 quốc gia (tăng 2 bậc so với năm 2024). Trong đó, các chỉ số về tham gia kinh tế và giáo dục của phụ nữ có những bước tiến bộ hơn.

Việt Nam cũng chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường thực hiện công tác phòng, chống thiên tai; chú trọng đầu tư hạ tầng, điều kiện đảm bảo để người dân tiếp cận thông tin, tăng cường thực hiện quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin.

Việt Nam cũng luôn coi trọng và sẵn sàng tham gia một cách xây dựng vào đối thoại, hợp tác với các cơ chế về quyền con người. Trong năm 2025, Việt Nam đã và sẽ tham gia đối thoại với một số cơ quan theo dõi thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người, như Ủy ban Công ước về quyền của người khuyết tật, Ủy ban Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ.

Trưởng đoàn Việt Nam nhìn nhận, trong quá trình bảo đảm, bảo vệ, thúc đẩy thực thi quyền con người, Việt Nam phải đối mặt không ít khó khăn, thách thức đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng việc thực hiện Công ước như nguồn lực còn hạn chế; việc thực thi pháp luật trong một số trường hợp chưa hiệu quả như mong đợi; tác động của những vấn đề toàn cầu, an ninh phi truyền thống trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng.

Việt Nam đang trong tiến trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, hướng đến xây dựng hệ thống pháp luật chất lượng cao, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân, phù hợp thực tiễn đất nước và chuẩn mực quốc tế.

Thứ trưởng khẳng định, Việt Nam tiếp tục thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế về quyền con người, thúc đẩy đối thoại và hợp tác trong lĩnh vực này.

Đồng thời, Việt Nam sẽ tiến hành các biện pháp đồng bộ để thúc đẩy, bảo vệ và bảo đảm tốt hơn việc thụ hưởng quyền dân sự và chính trị, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó bao gồm cả nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, với bước đi, lộ trình phù hợp trong thời gian tới đây.

Nguyên Khánh