Việt Nam khẳng định vị thế Top 20 thương mại toàn cầu

Đó là thành tựu mang dấu ấn lịch sử, kết tinh từ nỗ lực chung của Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp kiến quốc.

“Trụ cột” vững chắc rạng danh thương hiệu Việt

Nhìn lại thành tích xuất nhập khẩu đã gần cán mốc 800 tỷ USD hôm nay, không ít người cảm thấy tự hào trước sự nỗ lực và cùng lớn của Đảng, Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng. doanh nghiệp. Nói như vậy bởi lẽ, giai đoạn trước Đổi mới, nền kinh tế Việt Nam tồn tại trong tình trạng tự cung tự cấp, khép kín, hầu như không có hoạt động xuất khẩu đúng nghĩa. Nguồn ngoại tệ phụ thuộc vào viện trợ, còn cán cân thương mại luôn nghiêng về nhập siêu. Khi đất nước bước vào thời kỳ Đổi mới (1986), cánh của hội nhập mới thực sự mở ra. Chủ trương xóa bỏ cơ chế bao cấp, phát triển nền kinh tế nhiều thành phản và đẩy mạnh xuất nhập khẩu đã trở thành động lực để Việt Nam hòa mình vào dòng chảy thương mại toàn cầu.

Hơn ba thập kỷ qua, kim ngạch xuất nhập khẩu không ngừng tăng trưởng từ vài tỷ USD đầu thập niên 1990 lên gần 600 tỷ USD năm 2024. Đặc biệt, năm 2023 Việt Nam lần đầu tiên vượt mốc 700 tỷ USD và chỉ sau một năm, quy mô tiếp tục tăng trưởng 15,4%, đạt 786,29 tỷ USD. Việt Nam từ chỗ "nhập siêu kinh niên” đã trở thành quốc gia liên tiếp xuất siêu trong nhiều năm, khẳng định vị thế ngày càng vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Đằng sau những con số ấn tượng ấy là những quyết sách đồng bộ từ Đảng, Chính phủ đến các bộ, ngành. Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương - cho biết, thời gian qua, Bộ Công Thương đã kịp thời ban hành hàng loạt các chiến lược, nghị quyết đối với hoạt động này. Mới nhát là Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030; Đề án tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn đến năm 2030 tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 28/2/2023. Hàng năm, Bộ Công Thương cũng khen thưởng kịp thời các doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thành tích xuất sắc, đóng góp cho kết quả chung.

Đối với ngành lúa gạo, dù là nước nông nghiệp, song trước năm 1986, Việt Nam là nước phải nhập khẩu gạo do sản xuất trong nước không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Song hiện nay, Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Việt Nam đã xuất khẩu kỷ lục 9 triệu tấn gạo trong năm 2024, thu về 5,67 tỷ USD. Trong 7 tháng năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu 5,5 triệu tấn gạo, trị giá 2,81 tỷ USD.

Xuất nhập khẩu là điểm sáng của nền kinh tế (Ảnh: Cấn Dũng)

Ông Trương Sỹ Bá - Chủ tịch Tập đoàn Tân Long, một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn - chia sẻ, Tân Long đã xuất khẩu gạo mang thương hiệu A An sang Nhật - thị trường khó tính bậc nhất thế giới trong nhiều năm qua, với sản lượng hơn 5.000 tán trong năm ngoái và dự kiến đạt 30.000 tán trong năm nay.

Cùng với gạo, cà phê cũng ngày càng khẳng định vai trò khi giúp Việt Nam trở thành một trong những cường quốc cà phê trên thế giới. Trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Thái Như Hiệp - Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp - doanh nghiệp xuất khẩu cà phê lớn nhất Việt Nam hiện nay chia sẻ về mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp: “Doanh nghiệp không thể thành công nếu nông dân còn nghèo”.

Hay từ một nước thiếu ăn, thiếu mặc, Việt Nam vươn vai trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu dệt may nhiều nhất thế giới. Năm 2024, vượt qua muôn vàn thách thức, ngành dệt may Việt Nam đạt 44 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu. Sản phẩm dệt may Việt Nam được bán sang 104 quốc gia và vùng lãnh thổ, từ châu Á sang châu Âu, từ châu Phi sang châu Mỹ...

Vị thế mới trên bản đồ thương mại toàn cầu

Sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp cùng chính sách hội nhập sâu rộng đã giúp xuất khẩu Việt Nam vươn mình mạnh mẽ. Hiện Việt Nam có quan hệ thương mại với hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, ký kết 17 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó nhiều hiệp định thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP.

Vĩnh Hiệp hiện là doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu cà phê hàng đầu Việt Nam (Ảnh: Vĩnh Hiệp)

Những hiệp định này không chỉ mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn tạo điều kiện để hàng hóa Việt Nam tham gia sau vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Quy mô xuất nhập khẩu 786,29 tỷ USD năm 2024 đưa Việt Nam vào Top 20 nền kinh tế thương mại hàng đầu thế giới, sánh vai cùng các cường quốc kinh tế. Không chỉ dùng ở con số, thành tựu này còn cho thấy năng lực sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam đã có bước nhảy vọt cả về chất lượng lẫn giá trị, từ nông sản, thủy sản đến công nghiệp chế biến, điện tử.

Dù đã đạt nhiều thành tựu, các doanh nghiệp vẫn khẳng định sự cần thiết của một chính sách ổn định, minh bạch, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế khốc liệt. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cho rằng, cần hỗ trợ cho doanh nghiệp về tín dụng xanh, cơ chế đất đai minh bạch và môi trường chính sách ổn định. Bên cạnh đó, cần những ưu đãi về thuế cũng như các chính sách xúc tiến thương mại hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới. Sự đồng hành đó chính là chìa khóa để doanh nghiệp Việt không chỉ trụ vững mà còn bứt phá.

Nhìn lại chặng đường 80 năm kể từ ngày giành độc lập, hành trình xuất nhập khẩu của Việt Nam là minh chúng sinh động cho sức mạnh của đổi mới và hội nhập. Từ nền kinh tế tự cung, tự cấp, nay Việt Nam đã trở thành một trong 20 nền kinh tế thương mại lớn nhất thế giới. Nỗ lực của các doanh nghiệp xuất khẩu chính là biểu tượng của tinh thần kiến quốc, góp phần đưa đất nước vươn mình mạnh mẽ trên bản đồ kinh tế toàn cầu. Thành tựu này không chỉ là niềm tự hào mà còn là nền tảng để Việt Nam bước tiếp trên con đường phát triển bền vững, tự tin khẳng định vị thế trong kỷ nguyên mới.

Phương Lan