Việt Nam và Hoa Kỳ đạt thỏa thuận trong giải quyết tranh chấp về thuế chống bán phá giá cá tra, basa

Ngày 8/1/2018, Việt Nam đã chính thức khởi kiện Hoa Kỳ vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) khi áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm cá tra, ba sa của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ (vụ việc DS536).

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân và ông Juan A Millán - Quyền Tổng trưởng lý, Văn phòng Đại diện thương mại Hoa Kỳ ký thỏa thuận.

Năm 2020, sau khi Ban hội thẩm WTO có dự thảo phán quyết vụ việc gửi cho các bên liên quan trước khi công bố chính thức, phía Hoa Kỳ đã đề xuất Chính phủ Việt Nam cùng đề nghị hoãn ban hành báo cáo của Ban Hội thẩm để thương lượng một giải pháp song phương nhằm giải quyết vụ việc DS536 .

Ngày 17/1/2025, tại Washington, Hoa Kỳ, Bộ Công Thương được ủy quyền của Chính phủ đã ký Thỏa thuận song phương giữa Chính phủ Hoa Kỳ và Chính phủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với cá phi-lê từ Việt Nam với đại diện Chính phủ Hoa Kỳ - Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR). Như vậy, hai bên đã đạt được giải pháp song phương để chấm dứt các vấn đề tranh chấp trong vụ việc DS536 tại WTO.

Theo thỏa thuận này. Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn - doanh nghiệp duy nhất đủ điều kiện dỡ bỏ thuế theo quy định của Hoa Kỳ, đồng thời là nhà xuất khẩu cá tra, basa hàng đầu của Việt Nam đã được đưa ra khỏi phạm vi áp dụng thuế chống bán phá giá khi xuất khẩu cá tra, cá basa vào Hoa Kỳ.

Đoàn công tác của Bộ Công Thương cùng đại diện Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Thương vụ Việt Nam và lãnh đạo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ tham gia đám phán tại buổi ký kết.

Đây là lần thứ hai Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được Thỏa thuận song phương nhằm giải quyết vụ việc tranh chấp tại WTO, bên cạnh vụ việc về thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tôm nước ấm (DS429). Năm 2016, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký Thỏa thuận song phương để dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tôm nước ấm xuất khẩu vào Hoa Kỳ của Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú.

Việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được giải pháp song phương để giải quyết vụ kiện cá tra, basa là kết quả của thiện chí và nỗ lực đàm phán từ cả 2 phía. Việt Nam hoan nghênh tinh thần xây dựng, thái độ thiện chí và nỗ lực tìm kiếm giải pháp song phương của phía Hoa Kỳ, đặc biệt là Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) và Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR).

Đồng thời, việc Hoa Kỳ thực thi phán quyết của WTO cũng góp phần quan trọng trong việc thể hiện thiện chí tăng cường mối quan hệ nhiều mặt giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, nhất là trong bối cảnh 2 nước đã nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Đoàn công tác của Bộ Công Thương cùng đại diện Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Thương vụ Việt Nam và lãnh đạo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa kỳ tham gia buổi ký kết.

Về phía Việt Nam, đây là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ, bền bỉ và tích cực trong nhiều năm qua giữa Chính phủ, các luật sư tư vấn cho Chính phủ và các doanh nghiệp ngành thủy sản, đặc biệt là Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn. Giải pháp song phương này cho thấy Chính phủ Việt Nam luôn sẵn sàng sử dụng các diễn đàn phù hợp, bao gồm cả cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO, để bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế.

Được biết, vụ kiện cá tra, basa xảy ra vào cuối năm 2000, kết thúc vào ngày 24/7/2003, khi Ủy ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC) đưa ra phán quyết cuối cùng, khẳng định các doanh nghiệp chế biến cá tra, basa Việt Nam xuất hàng sang Hoa Kỳ bán phá giá, làm cho ngành công nghiệp cá nheo Hoa Kỳ bị ảnh hưởng nặng nề. Ngược lại từ khi Hoa Kỳ áp thuế bán phá giá, hàng ngàn hộ dân và doanh nghiệp Việt Nam cũng chịu thua lỗ nặng trong 20 năm qua. Chính vì vậy, thỏa thuận chấm dứt vụ kiện bán phá giá cá tra, cá ba sa vào thị trường Mỹ sẽ mở ra một thời kỳ mới cho sự phát triển của ngành nuôi cá biển tại Việt Nam.

Bùi Công