Việt Nam và IFAD hợp tác kiến tạo tương lai xanh, bền vững và bao trùm

IFAD đã tài trợ và đồng tài trợ gần 500 triệu USD cho Việt Nam

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, trong hơn 30 năm qua, kể từ dự án đầu tiên (năm 1993), IFAD đã đồng hành cùng Chính phủ và nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp giảm nghèo và phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tổng nguồn vốn IFAD đã tài trợ và đồng tài trợ lên tới gần 500 triệu USD, triển khai tại nhiều tỉnh, vùng khó khăn, tập trung vào các nhóm yếu thế như đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ, thanh niên nông thôn.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: Đức Minh

Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá, các chương trình của IFAD đã góp phần quan trọng trong phát triển chuỗi giá trị nông sản gắn với người nghèo, mở rộng cơ hội thị trường cho nông dân; tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, đặc biệt tại Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng miền núi; thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ, nâng cao năng lực kinh tế - xã hội ở cấp cộng đồng; hỗ trợ đổi mới chính sách trong lĩnh vực nông nghiệp, tài chính nông thôn, hợp tác xã và chương trình mục tiêu quốc gia.

Kết quả đánh giá độc lập cho thấy, đầu tư của IFAD đã tạo ra tác động lâu dài đối với sinh kế nông thôn, giúp nông dân nâng cao năng suất, đa dạng hóa sinh kế và tăng khả năng chống chịu trước biến động khí hậu và thị trường.

“Báo cáo đánh giá cho thấy, những thành tựu của Việt Nam trong phát triển nông thôn bắt nguồn từ sự chủ động, đổi mới sáng tạo tại địa phương và hợp tác bao trùm” - TS. Indran A. Naidoo - Giám đốc Văn phòng Đánh giá độc lập của IFAD nhấn mạnh.

TS. Indran A. Naidoo - Giám đốc Văn phòng Đánh giá độc lập của IFAD chia sẻ tại sự kiện. Ảnh: Đức Minh

Từ góc độ địa phương, các đại biểu nhấn mạnh sự phối hợp, tính bao trùm và quyền làm chủ của cộng đồng là yếu tố then chốt để duy trì kết quả. Bà Vũ Thị Hồng Thúy - nguyên Giám đốc Ban điều phối dự án Hỗ trợ kinh doanh cho nông hộ (CSSP) tỉnh Cao Bằng cho biết, tại các xã triển khai dự án của IFAD ở cao Bằng, tốc độ giảm nghèo giảm tới 49% so với các xã không thực hiện dự án (tốc độ giảm nghèo ở các xã này là 32%) và đã có 14.000 hộ dân được hưởng lợi từ dự án này.

Ông Nguyễn Trúc Sơn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long chia sẻ: “Sự hỗ trợ của IFAD đã giúp kết nối nông dân, doanh nghiệp và chính quyền trong cùng một chuỗi giá trị. Sau khi Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh sáp nhập, chúng tôi nhìn thấy nhiều cơ hội hơn để nhân rộng các mô hình thành công. Sức mạnh của hợp tác này nằm ở con người, ở việc trao quyền cho cộng đồng tự dẫn dắt phát triển, củng cố hợp tác xã và thúc đẩy tăng trưởng nông thôn bao trùm, bền vững”.

Định hình chiến lược hợp tác mới

Chia sẻ về định hướng của Chính phủ cho chiến lược và chương trình hợp tác IFAD - Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, bà Nguyễn Thị Nụ - chuyên viên chính, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, Việt Nam hướng tới mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030. Trong giai đoạn phát triển mới này, Chính phủ định hướng phát triển nông nghiệp và nông thôn theo mô hình “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”.

Trên cơ sở các kết quả và bài học đã có, cùng với định hướng chiến lược của Chính phủ, Việt Nam mong muốn cùng IFAD xây dựng một Chiến lược quốc gia mới (COSOP 2026 - 2030) với các trụ cột chính.

Theo đó, sẽ định vị lại vai trò của IFAD trong hợp tác phát triển. IFAD sẽ không chỉ là nhà tài trợ, mà là đối tác tri thức hỗ trợ Việt Nam trong chuyển đổi xanh, nông nghiệp thông minh và hiện đại hóa nông nghiệp. Cùng với đó, điều chỉnh cơ cấu vốn vay và viện trợ theo hướng linh hoạt hơn. Việt Nam mong muốn tăng tỷ trọng viện trợ không hoàn lại kết hợp với vốn vay trong các lĩnh vực dễ bị tổn thương như ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển sinh kế xanh và phát triển vùng dân tộc thiểu số.

Đồng thời, gắn kết chặt chẽ hơn giữa chương trình IFAD và các chiến lược quốc gia. Cụ thể là lồng ghép với các chương trình mục tiêu quốc gia (giảm nghèo bền vững, nông thôn mới, phát triển vùng dân tộc thiểu số) và chiến lược phát triển xanh.

Đại diện IFAD và các địa phương của Việt Nam chia sẻ tại phiên thảo luận. Ảnh: Đức Minh

Ông Paolo Silveri - Trưởng đoàn Đánh giá của IFAD cho biết: “Giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung nhân rộng các mô hình hiệu quả, bao gồm thích ứng khí hậu, chuyển đổi số và phát triển chuỗi giá trị bao trùm. Đồng thời tiếp tục đặt phụ nữ, thanh niên và đồng bào dân tộc thiểu số ở vị trí trung tâm của quá trình thay đổi”.

Tại hội nghị, Bộ Tài chính tái khẳng định cam kết tăng cường hợp tác với IFAD, nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư và mở rộng tác động tích cực của các chương trình.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030, quan hệ hợp tác giữa IFAD và Chính phủ Việt Nam cần có những điều chỉnh để phù hợp với điều kiện mới: từ tiếp cận “vốn vay ưu đãi” sang cách tiếp cận “đầu tư thông minh, hợp tác tri thức và huy động các nguồn lực đa dạng”.

“Bộ Tài chính sẽ tiếp tục coi trọng và đồng hành cùng IFAD trong việc xây dựng Chiến lược quốc gia mới (COSOP 2026), gắn chặt với các chương trình mục tiêu quốc gia, Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2026 - 2035, phù hợp với định hướng chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn sắp tới của Việt Nam. Đồng thời, tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực quốc tế, kết hợp với nguồn lực trong nước; trong đó IFAD hỗ trợ để huy động thêm nguồn viện trợ không hoàn lại bổ sung cho các khoản vay của IFAD, nhằm duy trì tính ưu đãi, hỗ trợ tốt hơn cho các vùng khó khăn và các nhóm dễ bị tổn thương” - Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định.

Hà My