Việt Nam và Mỹ nghiên cứu thử nghiệm thuốc miễn dịch đường uống điều trị ung thư

Lễ công bố triển khai Dự án VISTA-1 về thuốc điều trị ung thư miễn dịch đường uống RBS2418 diễn ra với sự chứng kiến của đại diện Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC).

VISTA-1 của Công ty công nghệ sinh học Riboscience (Mỹ) hướng tới nỗ lực mang lại giải pháp đột phá khi sử dụng cơ chế miễn dịch để điều trị ung thư giai đoạn cuối và không còn đáp ứng với các phương pháp hiện tại. Nghiên cứu này được phát triển bởi nhóm các chuyên gia danh tiếng, bao gồm: GS.TS.BS Jeffrey S Glenn, GS Joseph D Grant của trường Đại học Y Stanford; TS Klaus Klumpp, nhà nghiên cứu sinh học phân tử và các thuốc phát minh của các hãng dược nổi tiếng thế giới, đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Riboscience; TS Mark Smith, Trưởng khoa Hóa dược Đại học Stanford

Nghiên cứu cho thấy thuốc RBS2418 có hiệu quả tiềm năng chống lại sự tiến triển của khối u, cả khi sử dụng đơn lẻ và kết hợp với thuốc ức chế chốt kiểm miễn dịch. Thuốc đã được chứng minh an toàn trong suốt giai đoạn thử nghiệm tiền lâm sàng và không gây ra tác dụng phụ đáng kể với người bệnh ung thư trong chương trình thử nghiệm lâm sàng pha 1 tại hơn 10 bệnh viện và trường y khoa uy tín tại Hoa Kỳ.

Pha 2 nghiên cứu thuốc RBS2418 được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt triển khai vào tháng 9.2024, ngay sau đó, Bộ Y tế Việt Nam đã phê duyệt vào đầu tháng 12.2024. Dự kiến, ở giai đoạn 2A này, VISTA-1 sẽ tuyển 150 bệnh nhân tại cả Hoa Kỳ và Việt Nam, đầu tiên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh.

Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế - Tiến sĩ Nguyễn Ngô Quang cho biết, đây là nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng pha 2A đầu tiên trong thuốc điều trị bệnh lý ung thư đại trực tràng tại Việt Nam, đồng thời cũng là lần đầu tiên một xét nghiệm chỉ dấu sinh học mới được chuyển giao kỹ thuật ngay từ khi bắt đầu, để thực hiện tại phòng xét nghiệm trung tâm cho tất cả các địa điểm nghiên cứu ở Việt Nam mà không phải chuyển mẫu về phòng xét nghiệm ở nước ngoài.

TS Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế mong muốn qua dự án này, Việt Nam chúng ta sẽ có những cơ hội tiếp theo để có thể tiếp nhận chuyển giao công nghệ về nghiên cứu sản xuất thuốc mới, để phục vụ cho người bệnh tại chính quê hương

Ở giai đoạn trước mắt, nghiên cứu tập trung vào đối tượng bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn, tiến triển, thất bại hoặc không dung nạp với các liệu pháp điều trị hiện có, mở ra cho họ cơ hội được tiếp cận với một giải pháp điều trị tiên tiến và tiềm năng. Thuốc ở dạng đường uống, dễ dàng sử dụng, tiết giảm chi phí, tăng cơ hội tiếp cận cho nhiều bệnh nhân, nhất là đối với bệnh ung thư vốn có chi phí điều trị rất cao.

Lễ công bố có sự tham dự của đại diện Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC)

Ung thư thực sự là một gánh nặng lớn cho xã hội và mỗi gia đình người bệnh. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 120.000 người qua đời vì căn bệnh ung thư tại Việt Nam. Trong đó, ung thư đại trực tràng có xu hướng gia tăng và dự tính đến năm 2045 tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng riêng tại khu vực châu Á có thể tăng lên đến gần 80% so với hiện nay (Theo số liệu từ dự án Globocan của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế IARC).

Ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh phát biểu tại buổi lễ

Theo TS.BS Vũ Hữu Khiêm (Trưởng khoa Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), một trong những thách thức lớn trong điều trị ung thư đại trực tràng là bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, tỷ lệ di căn cao, khiến quá trình điều trị gặp rất nhiều khó khăn, tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn chỉ đạt khoảng 10-20%.

Liệu pháp miễn dịch, một bước tiến đáng kể trong điều trị ung thư trong 10 năm qua trên toàn cầu, cũng chỉ có hiệu quả với khoảng 5% bệnh nhân ung thư đại trực tràng di căn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh ung thư mà còn đặt gánh nặng lớn lên hệ thống y tế. Do đó, việc phát triển và đưa vào thử nghiệm các phương pháp điều trị mới là vô cùng quan trọng.

Để trở thành điểm nghiên cứu chính thức của VISTA-1, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh đã có sự chuẩn bị và đầu tư rất lớn về nhân sự, thiết bị máy móc, quy trình làm việc, đặc biệt là chủ động tiếp cận tham gia ngay từ thời điểm rất sớm của nghiên cứu ban đầu tại Mỹ. Các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh cùng tham gia với các chuyên gia tại Mỹ xây dựng đề cương nghiên cứu cho pha 2, tiếp nhận quy trình nghiên cứu chuẩn để phát triển hệ thống phòng lab hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế.

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn người đứng đầu nhóm nghiên cứu VISTA-1 có những chia sẻ về quá trình hợp tác với Hệ Thống Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Anh tại sự kiện

Đặc biệt, Hệ thống Bệnh viện Tâm Anh đã đầu tư trung tâm xét nghiệm hoàn toàn mới với các thiết bị hiện đại bậc nhất để trở thành phòng Labo trung tâm thực hiện chỉ dấu sinh học song song với phòng Labo nghiên cứu tại Mỹ.

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn đánh giá cao hạ tầng, sự chuyên nghiệp và chuyên sâu của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh “ngang tầm quốc tế”, đủ năng lực thực hiện các thử nghiệm lâm sàng thành công. “Đây là hợp tác tuyệt vời trong nghiên cứu phát triển thuốc, và sẽ là điểm khởi đầu cho rất nhiều dự án nghiên cứu quan trọng khác trong tương lai với Tâm Anh”, GS.TS.BS. Glenn nhấn mạnh.

Mỹ Ngọc