Virus có từ 70 năm trước là nguyên nhân gây tử vong lớn thứ 2 ở trẻ nhỏ hiện nay
Virus hợp bào hô hấp (RSV) phổ biến ở mọi lứa tuổi, thường nhẹ ở người lớn nhưng có thể gây viêm phổi, viêm tiểu phế quản nặng ở trẻ nhỏ.
Thông tin trên được TS-BS Trần Anh Tuấn, Trưởng Khoa Hô hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1, báo cáo tại hội nghị khoa học "27 năm phòng ngừa RSV – Vai trò của kháng thể đơn dòng trong bảo vệ trẻ có nguy cơ cao khỏi RSV", ngày 27-4.
Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh, trẻ sinh non và trẻ mắc bệnh nền
BS Tuấn cho biết RSV là loại virus "không mới" nhưng lại khiến giới y học luôn phải cảnh giác cao độ. "Virus RSV không phải là tác nhân mới lạ. Người ta đã phát hiện ra nó từ gần 70 năm trước. 90% trẻ dưới 2 tuổi trên toàn thế giới từng bị nhiễm ít nhất một lần và gần như 100% trẻ sơ sinh đều bị nhiễm trong hai năm đầu đời" - BS Tuấn cho hay.
Theo BS Tuấn, RSV lây lan rất mạnh, hầu như ai cũng từng nhiễm, từ trẻ nhỏ đến người lớn. Với người trưởng thành, bệnh thường nhẹ, giống cảm lạnh thông thường. Nhưng với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi – nhất là trẻ sơ sinh – RSV có thể gây viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi nặng, cần nhập viện, thậm chí tử vong.
BS Tuấn cho biết thống kê toàn cầu, mỗi năm có khoảng 33 triệu ca mắc RSV ở trẻ dưới 5 tuổi, trong đó hơn 3 triệu ca phải nhập viện và khoảng 100.000 ca tử vong – mà 97% trong số đó xảy ra ở các nước có thu nhập trung bình và thấp, trong đó có Việt Nam.
"Ở trẻ em nói chung, 90% sẽ khỏi bệnh trong vòng 2-3 tuần. Nhưng với trẻ có yếu tố nguy cơ như sinh non, bệnh tim bẩm sinh hay phổi mãn tính – khả năng diễn tiến nặng, nhập viện, thở máy, hoặc tử vong có thể tăng từ 3 đến 10 lần" - BS Tuấn cảnh báo.
Các nghiên cứu tại TP HCM, Hải Phòng, và một số tỉnh phía Bắc đều ghi nhận RSV là nguyên nhân chủ yếu trong các đợt bùng phát viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ trong giai đoạn cao điểm.
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu RSV. Các biện pháp điều trị vẫn chủ yếu là hỗ trợ triệu chứng. Vắc-xin ngừa RSV hiện đã có cho phụ nữ mang thai ở một số quốc gia, giúp truyền miễn dịch thụ động sang con, nhưng chưa được triển khai tại Việt Nam.
Phát biểu tại hội thảo, TS-BS Ngô Ngọc Quang Minh, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM), cho biết RSV là nguyên nhân đứng thứ hai gây tử vong do bệnh hô hấp ở trẻ em trên toàn cầu, đặc biệt nghiêm trọng ở những trẻ có yếu tố nguy cơ như sinh non, mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh phổi mãn tính. Những trẻ này có nguy cơ nhập viện và diễn tiến nặng cao gấp 3 đến 5 lần so với trẻ bình thường.
Đáng chú ý, hiện tại, chưa có thuốc đặc trị cho RSV. Các giải pháp điều trị chủ yếu vẫn là hỗ trợ triệu chứng. Về mặt phòng ngừa, vắc-xin RSV đã được nghiên cứu nhiều năm và hiện đã có ở một số quốc gia, chủ yếu dành cho phụ nữ mang thai và người cao tuổi. Tuy nhiên, tại Việt Nam, vắc-xin RSV hiện vẫn chưa được triển khai rộng rãi.
