Vitamin A có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng và tử vong liên quan đến sởi, bổ sung sao cho an toàn?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), không có phương pháp điều trị cụ thể cho bệnh sởi. Việc chăm sóc nên tập trung vào làm giảm các triệu chứng, giúp người bệnh thoải mái và ngăn ngừa biến chứng. Uống đủ nước và điều trị mất nước có thể thay thế lượng chất lỏng bị mất do tiêu chảy hoặc nôn. Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh cũng rất quan trọng. Bác sĩ có thể sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh viêm phổi, nhiễm trùng tai và mắt liên quan đến bệnh sởi.

Tất cả trẻ em hoặc người lớn bị sởi nên được bổ sung hai liều vitamin A, cách nhau 24 giờ. Điều này giúp phục hồi mức vitamin A thấp xảy ra ngay cả ở trẻ em được nuôi dưỡng tốt; có thể giúp ngăn ngừa tổn thương mắt và mù lòa. Bổ sung vitamin A cũng có thể làm giảm số ca tử vong do sởi.

Vitamin A chỉ là liệu pháp hỗ trợ điều trị bệnh sởi chứ không ngăn ngừa được bệnh sởi. Do đó tiêm vaccine là biện pháp bảo vệ tốt nhất chống lại bệnh sởi.

Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng vitamin A liều cao cho tất cả trẻ em bị sởi. Liều đầu ngay khi có chẩn đoán sởi, liều thứ 2 vào ngày hôm sau. Tùy theo độ tuổi của trẻ mà liều dùng thay đổi, cụ thể như sau:

Trẻ dưới 6 tháng: 50.000 IU/liều
Trẻ 6 – 11 tháng: 100.000 IU/liều
Trẻ trên 12 tháng và người lớn: 200.000 IU/liều.

Nếu trẻ có tổn thương mắt do thiếu vitamin A hoặc suy dinh dưỡng nặng, bác sĩ có thể cho trẻ uống thêm liều thứ 3 ngay sau liều thứ 2 từ 2 – 4 tuần.

1. Vitamin A có thể làm giảm biến chứng và tử vong do bệnh sởi như thế nào?

Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh và hỗ trợ chức năng của các tế bào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh sởi. Trẻ mắc sởi nếu thiếu vitamin A sẽ chậm hồi phục và tăng biến chứng sau khi mắc bệnh.

Bên cạnh đó, nhiễm trùng sởi nghiêm trọng có thể làm cạn kiệt lượng vitamin A dự trữ trong cơ thể. Do đó, khi bị nhiễm sởi, trẻ có thể bị thiếu vitamin A cấp tính và bị khô mắt. Sử dụng vitamin A cho trẻ mắc sởi giúp giảm mức độ nặng của bệnh và giảm nguy cơ tử vong.

2. Không tùy tiện sử dụng vitamin liều cao để phòng ngừa, điều trị sởi

TS. Patsy Stinchfield, Quỹ quốc gia về bệnh truyền nhiễm (NFID) cho biết, cha mẹ của trẻ em mắc bệnh sởi và người lớn mắc bệnh sởi, không nên tự ý quyết định bổ sung vitamin A liều cao. Vitamin A được coi là biện pháp hỗ trợ điều trị, giống như việc cung cấp oxy cho người bị viêm phổi. Nó không chữa khỏi hoặc điều trị virus, nhưng hỗ trợ chức năng miễn dịch trong khi bệnh nhân đang ở giai đoạn cấp tính của bệnh.

Vitamin A cần dùng dưới sự giám sát của bác sĩ là rất quan trọng, vì liều lượng vitamin A dùng để điều trị bệnh sởi rất cao và có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe nếu dùng không đúng cách.

Tiêu thụ quá nhiều vitamin A có thể gây độc. Vitamin này tan trong chất béo, có thể tích tụ trong gan và gây tổn thương gan. Trẻ em có nguy cơ ngộ độc vitamin A đặc biệt cao. Quá liều vitamin A có thể dẫn đến các biến chứng ngắn hạn và tổn thương lâu dài cho da, xương, gan, não… Theo NFID, lượng quá nhiều cũng có thể dẫn đến chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, hôn mê và thậm chí tử vong.

3. Cách bổ sung vitamin an toàn nhất

Thực phẩm giàu vitamin A bao gồm trứng (đặc biệt là lòng đỏ), rau lá xanh, cà rốt, cá, sữa, bơ và khoai lang… Có thể bổ sung vitamin A thông qua các thực phẩm giàu vitamin A này.

TS. Amy Edwards, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, Khoa Nhi Trường Y khoa Case Western Reserve ở Cleveland cho biết, do cơ thể có thể dự trữ vitamin A, nên bạn không cần phải bổ sung hàng ngày, chỉ cần ăn thực phẩm giàu vitamin A hai hoặc ba lần một tuần, có thể là đủ…

Vitamin A cùng với nhiều chất dinh dưỡng quan trọng có trong chế độ ăn uống cân bằng có thể hỗ trợ hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.

DS. Nguyễn Thu Giang