Vũ Diệu Thảo: 'Nghề báo giúp tôi lan tỏa vẻ đẹp của tỳ bà'

Nghệ sĩ Vũ Diệu Thảo luôn gắn bó với cây đàn tỳ bà. (Ảnh: NVCC)

“bén duyên” với nghề báo từ khi còn là sinh viên Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, khi được cộng tác làm MC cho nhiều chương trình như Điện ảnh chiều thứ Bảy, Góc nhìn điện ảnh, Văn nghệ Chủ nhật… của Đài Truyền hình Việt Nam.

Vũ Diệu Thảo đã có một thời gian khá dài làm việc tại Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC. Cũng tại nơi này, cô có bước chuyển từ vai trò một MC trong trường quay sang làm biên tập viên chuyên sâu về âm nhạc – lĩnh vực cô có chuyên môn và đam mê sâu sắc. “Tôi nhận ra rằng, điều tuyệt vời nhất là được làm công việc mình thực sự yêu thích và am hiểu”, cô chia sẻ.

Chính quãng thời gian này đã rèn giũa Diệu Thảo trở thành một người làm báo có chiều sâu, có chiến lược tiếp cận và đặc biệt gắn bó trọn vẹn với văn hóa truyền thống – điều mà sau này, khi trở lại với tư cách nghệ sĩ tỳ bà, cô càng thấm thía hơn.

Ở cương vị người làm truyền hình, đặc biệt trong vai trò sản xuất các chương trình nghệ thuật dân tộc, Diệu Thảo nhận thức rõ trách nhiệm của báo chí trong việc lan tỏa văn hóa truyền thống đến công chúng hiện đại.

“Văn hóa truyền thống tự thân đã vô cùng đẹp đẽ. Nhưng để người trẻ hiểu và yêu, cần có cách truyền tải phù hợp, nhanh, gần gũi, sinh động và thú vị”, cô chia sẻ. Trong hàng loạt chương trình từng sản xuất, Diệu Thảo luôn ưu tiên lựa chọn các chủ đề như , , Tuồng cổ, Chèo, Cải lương, Đờn ca Tài tử… để khơi dậy niềm tự hào dân tộc, đặc biệt là trong giới trẻ.

Với Vũ Diệu Thảo, công chúng yêu thích đàn tỳ bà ở điều gì thì cô sẵn sàng thay đổi để tiếp cận họ theo cách phù hợp nhất. Nếu như ngày trước, khi các nền tảng số chưa phát triển, truyền hình là con đường hiệu quả nhất để âm nhạc truyền thống đến với khán giả, thì việc trở thành một nhà báo chuyên mảng văn hóa, nghệ thuật tại VTC chính là cơ hội để cô lan tỏa tình yêu với cây đàn tỳ bà.

“Ngoài nghiệp vụ báo chí, người làm báo về văn hóa, nghệ thuật còn cần một nền tảng chuyên môn vững vàng. Tôi nhận thấy đó là lợi thế của mình – vừa được phát huy thế mạnh chuyên môn, vừa được làm công việc đúng với đam mê. Truyền hình đã cho tôi cơ hội tự mở ra con đường riêng để đưa cây đàn tỳ bà đến gần công chúng, tiếp cận nhanh nhất, hiệu quả nhất”, cô nói.

Trong loạt chương trình Làn điệu Việt mà Diệu Thảo từng sản xuất, đàn tỳ bà nhiều lần xuất hiện với những phần trình diễn sáng tạo, giàu tính nghệ thuật và tạo được ấn tượng với khán giả cả nước.

Không dừng lại ở những khuôn mẫu truyền thống, cô chủ động phối hợp cùng nhiều nhạc sĩ để thử nghiệm đưa tiếng đàn tỳ bà kết hợp với EDM, world music… với mong muốn mang đến một cách tiếp cận mới mẻ hơn cho nhạc cụ này. “Để có thể làm gì cho đàn tỳ bà phát triển, tôi cũng sẵn sàng lăn xả”, Diệu Thảo khẳng định.

Những ngày lăn lộn trên hiện trường sản xuất không chỉ giúp Diệu Thảo tích lũy kinh nghiệm, kiến thức, mà còn thêm hiểu và đồng cảm với cộng đồng nghệ sĩ dân gian – những người lặng lẽ gìn giữ kho báu văn hóa dân tộc bằng cả cuộc đời.

“Đằng sau mỗi chương trình là sự kết nối chặt chẽ giữa các nghệ sĩ, các nhà hát, trung tâm văn hóa… Có khi, cả đoàn nghệ sĩ hơn 40 người chở đạo cụ, phục trang từ tỉnh về chỉ để ghi hình một tiết mục, trong điều kiện kinh phí eo hẹp. Thế nhưng họ vẫn vui vẻ hỗ trợ, không nề hà, bởi tất cả cùng đồng lòng với sứ mệnh giữ gìn và lan tỏa nghệ thuật truyền thống”, cô tâm sự.

Diệu Thảo thừa nhận, nhờ kinh nghiệm biên tập, tổ chức chương trình, cô có cái nhìn tổng quan và chiến lược hơn khi tiếp cận khán giả. “Một nghệ sĩ ngày nay không chỉ cần chơi tốt, mà còn phải hiểu rõ mình đang làm gì, vì ai, tiếp cận khán giả ra sao. Âm nhạc dân tộc, để lan tỏa mạnh mẽ, cần được kể lại bằng ngôn ngữ phù hợp với thời đại”, cô phân tích.

Chính từ báo chí, Diệu Thảo học được cách kể câu chuyện đằng sau mỗi tiết mục, dẫn dắt người nghe đi từ thông tin đến cảm xúc – điều làm nên sự khác biệt trong các buổi biểu diễn của cô.

Việc vừa là người dẫn dắt, vừa là nghệ sĩ biểu diễn giúp Diệu Thảo hiểu sâu sắc chương trình ở cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Cô có thể diễn giải về tác giả, bối cảnh ra đời, những chi tiết thú vị xoay quanh mỗi tác phẩm trước khi đưa khán giả đến phần trình diễn, khiến buổi biểu diễn trở thành một “cuộc trò chuyện âm nhạc”, thay vì chỉ đơn thuần là sân khấu.

Trải qua hai lĩnh vực tưởng chừng tách biệt – báo chí và biểu diễn – Diệu Thảo nhận ra điểm giao thoa sâu sắc, đó là khát vọng truyền tải thông điệp văn hóa đến cộng đồng. “Người làm báo hay người nghệ sĩ, đều là người kể chuyện. Chúng tôi kể bằng chữ, bằng âm thanh, bằng hình ảnh – để gìn giữ cái đẹp, kết nối giá trị truyền thống với hiện tại và tương lai”, cô tâm sự.

Hiện tại, cùng với việc giảng dạy tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Diệu Thảo vẫn tiếp tục tham gia biên tập và sản xuất các chương trình nghệ thuật, đặc biệt là các chương trình biểu diễn truyền thống. Dù không còn hoạt động báo chí với mật độ cao như trước, nhưng tinh thần làm báo, tư duy truyền thông vẫn thấm nhuần trong cách cô làm nghề và sống với nghệ thuật.

LINH ANH