Vượt 'rào cản đen', Mỹ tiến gần hơn đến thế hệ vũ khí siêu thanh thực chiến

Tuy nhiên, theo National Interest, Mỹ hiện đang bị đánh giá là tụt hậu so với các đối thủ như Nga và Trung Quốc trong việc phát triển và triển khai các hệ thống vũ khí siêu thanh có khả năng hoạt động thực tế. Thậm chí, một số nhà phân tích còn cho rằng Iran và Triều Tiên có thể đang phát triển nhanh hơn so với Mỹ trong lĩnh vực này.

Mặc dù có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự tụt lại phía sau của Mỹ, thời gian gần đây Washington đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc rút ngắn khoảng cách với các đối thủ chiến lược, đặc biệt thông qua việc đầu tư vào công nghệ định vị cho vũ khí siêu thanh.

Thách thức từ “rào cản đen”

Một trong những trở ngại kỹ thuật lớn nhất mà các nhà phát triển vũ khí siêu thanh phải đối mặt là hiện tượng “rào cản đen”. Đây là tình trạng mất liên lạc tạm thời kéo dài khoảng mười phút khi phương tiện bay ở tốc độ Mach 5 (tương đương hơn 5 lần tốc độ âm thanh) trở lên.

Nguyên nhân của hiện tượng này là do lớp plasma hình thành xung quanh thân máy bay khi bay ở tốc độ cao, khiến các tín hiệu liên lạc thông thường không thể xuyên qua. Điều này dẫn đến việc phương tiện không thể liên lạc với mặt đất trong giai đoạn bay quan trọng, thường là lúc tiếp cận mục tiêu.

Tuy nhiên, rào cản này cũng mang lại một số lợi thế cho bên tấn công. Lớp plasma có thể làm giảm tín hiệu radar của phương tiện bay, khiến vũ khí siêu thanh khó bị phát hiện và bị đánh chặn hơn so với các loại vũ khí truyền thống.

Trung Quốc được cho là đang nghiên cứu giải pháp sử dụng sóng laser để truyền tín hiệu internet thế hệ thứ 6 (6G) qua lớp plasma, nhằm duy trì liên lạc với phương tiện siêu thanh trong suốt hành trình bay. Đây là hướng tiếp cận công nghệ cao, yêu cầu năng lực kỹ thuật và hạ tầng tiên tiến.

Trong khi đó, Mỹ đang triển khai một giải pháp khác mang tính thực tiễn hơn: sử dụng hệ thống đo lường quán tính (IMU) tiên tiến để đảm bảo phương tiện có thể tự định vị và dẫn đường mà không phụ thuộc vào tín hiệu bên ngoài như GPS.

Northrop Grumman với công nghệ IMU

Tập đoàn công nghệ quốc phòng Mỹ Northrop Grumman đã phát triển và thử nghiệm thành công công nghệ IMU trên phương tiện bay siêu thanh Talon-A do Công ty Stratolaunch sản xuất. Các thử nghiệm được thực hiện trong hai chuyến bay vào tháng 12.2024 và tháng 3.2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực phát triển vũ khí siêu thanh của Mỹ.

Mỹ thử nghiệm thành công công nghệ định vị cho vũ khí siêu thanh - Ảnh: Reuters

Theo thông tin từ Defense News, thiết bị IMU của Northrop Grumman được thiết kế để giúp các phương tiện hoạt động ở tốc độ cao có thể tự điều hướng mà không cần phụ thuộc vào hệ thống định vị toàn cầu (GPS). Đây là yếu tố quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh GPS có thể bị gây nhiễu hoặc không khả dụng trong các tình huống tác chiến hiện đại.

Cụ thể, IMU sử dụng các cảm biến tiên tiến để phân tích cách phương tiện di chuyển trong môi trường thực tế, tính toán vị trí hiện tại và điều hướng đến mục tiêu một cách chính xác. Northrop Grumman cho biết thiết bị IMU của họ không chỉ đáp ứng được các yêu cầu đặt ra mà còn vượt qua một số tiêu chuẩn đánh giá.

Trong thời gian tới, các cuộc thử nghiệm tiếp theo với thiết bị IMU sẽ được tiến hành tại căn cứ không quân Holloman, bang Utah. Đây là một phần trong nỗ lực của Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) nhằm đẩy nhanh tiến độ phát triển và triển khai vũ khí siêu thanh, trong bối cảnh các quốc gia đối thủ đang đạt được những bước tiến vượt bậc.

Việc thử nghiệm thành công công nghệ IMU được xem là bước đi đáng khích lệ, giúp củng cố niềm tin vào khả năng phục hồi và thích ứng của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ trước những thách thức về công nghệ và chiến lược.

Mục tiêu chiến lược từ chính quyền Trump

Sự đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực vũ khí siêu thanh cũng phù hợp với các ưu tiên chiến lược được Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đặt ra trong nhiệm kỳ của mình. Phát triển, sản xuất hàng loạt và triển khai vũ khí siêu thanh một cách hiệu quả được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm tái khẳng định ưu thế quân sự toàn cầu của Mỹ.

Việc giành lại lợi thế trong lĩnh vực này sẽ không chỉ mang lại lợi ích về mặt quân sự, mà còn tạo động lực lớn cho ngành công nghiệp quốc phòng và công nghệ cao của Mỹ. Đây cũng là yếu tố quan trọng trong việc duy trì khả năng răn đe chiến lược và ứng phó hiệu quả với các mối đe dọa từ các cường quốc đối thủ.

Mặc dù những tiến bộ ban đầu trong công nghệ định vị cho vũ khí siêu thanh là đáng ghi nhận, vẫn còn nhiều câu hỏi đặt ra về khả năng triển khai thực tế trong thời gian ngắn. Liệu các tiến bộ công nghệ hiện nay có đủ để bắt kịp các quốc gia đã đi trước nhiều năm trong nghiên cứu và ứng dụng vũ khí siêu thanh hay không vẫn còn là vấn đề chưa có lời giải rõ ràng.

Tuy nhiên, với việc thử nghiệm thành công IMU, Mỹ đã thể hiện rõ quyết tâm không để tụt lại trong cuộc đua vũ khí thế hệ mới. Đây là một bước đi chiến lược trong bối cảnh thế giới ngày càng bất ổn, và nguy cơ xung đột giữa các cường quốc không còn chỉ là giả định trên lý thuyết.

Hoàng Vũ