WHO ủng hộ Việt Nam siết chặt thuốc lá mới

Ảnh minh họa.

Ngày 24/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam nhấn mạnh sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho nỗ lực của Chính phủ và Quốc hội Việt Nam trong việc kiểm soát hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đã một năm trôi qua kể từ khi Nghị quyết 173/2024/QH15 được thông qua, lệnh cấm này đã trở thành bước ngoặt lớn trong chiến lược bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt với thanh thiếu niên, nhóm đối tượng dễ bị cuốn vào các sản phẩm mới có nguy cơ gây nghiện.

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, khẳng định Việt Nam đang đóng vai trò tiên phong toàn cầu khi mạnh dạn đi trước nhiều nước trong việc cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá mới. Bà nhấn mạnh đây là “quyết định có ý nghĩa vô cùng to lớn”, góp phần bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ và củng cố vị thế quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực y tế công cộng.

WHO đánh giá, để lệnh cấm phát huy hiệu quả bền vững, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý. Trọng tâm là việc đưa hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu và vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh trong Luật Đầu tư sửa đổi và tuyệt đối không có ngoại lệ.

Các chuyên gia WHO cảnh báo, việc cho phép sản xuất để xuất khẩu, dù không tiêu thụ trong nước vẫn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng. Đây có thể trở thành "kẽ hở" dẫn đến buôn lậu, rò rỉ sản phẩm vào thị trường nội địa, gây mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật và làm suy yếu lý do cốt lõi của lệnh cấm: bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Dù mới triển khai trong giai đoạn đầu, nhưng những tác động tích cực đã ghi nhận rõ rệt. Theo số liệu từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, số ca cấp cứu liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng giảm gần 70% trong 10 tháng, một con số cho thấy hiệu quả ban đầu đáng khích lệ của chính sách.

Bên cạnh đó, các hoạt động quảng cáo sản phẩm thuốc lá mới bởi người nổi tiếng và người có ảnh hưởng gần như đã chấm dứt, góp phần giảm đáng kể tác động lan truyền và sự hấp dẫn của các sản phẩm độc hại này với giới trẻ.

WHO cho biết, hiện có 42 quốc gia cấm thuốc lá điện tử và 24 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. Khu vực ASEAN cũng đang tiến tới kiểm soát mạnh tay: Singapore, Thái Lan, Lào, Campuchia đã cấm cả hai loại sản phẩm; Malaysia sẽ áp dụng lệnh cấm từ năm 2026. Tại các quốc gia được đánh giá là thực hành tốt, lệnh cấm luôn được áp dụng nhất quán, không tạo ngoại lệ cho sản xuất xuất khẩu.

Việt Nam, theo WHO, đang đi đúng hướng với mục tiêu bảo vệ sức khỏe người dân, đồng thời góp phần định hình mô hình kiểm soát thuốc lá mới trong khu vực.

WHO khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành với Bộ Y tế Việt Nam trong việc thúc đẩy khung pháp lý mạnh mẽ, toàn diện và nhất quán. Việc kiên định với lệnh cấm, không ngoại lệ, không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn khẳng định cam kết của Việt Nam trong cuộc chiến chống tác hại thuốc lá. Một chiến lược quyết liệt hôm nay chính là tấm khiên vững chắc cho tương lai của thế hệ trẻ mai sau.

Nguyễn Đăng