Xã Đông Phú (Đông Sơn): Tranh chấp đất đai, lộ ra sai sót

Thửa đất ở của gia đình bà Nguyễn Thị Kim tại thôn Chiếu Thượng, xã Đông Phú (Đông Sơn). Ảnh: V.H

Để hiểu rõ về nội dung này, chúng tôi đã tìm đến gia đình bà Nguyễn Thị Kim – người có đơn, thư phản ánh đến Báo Thanh Hóa.

Bà Kim cho biết: Gia đình bà có một mảnh ruộng sau nhà, đã được Nhà nước cấp trong GCNQSDĐ. Thế mà vợ chồng cô Nguyễn Thị Tĩnh, anh Lê Duy Thanh (hàng xóm) ngang nhiên lấn chiếm, xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp của gia đình bà khoảng mấy chục mét vuông. Gia đình bà đã làm đơn gửi UBND xã Đông Phú để được giải quyết nhưng xã lại cử cán bộ xuống đo đạc đất của gia đình bà mà không yêu cầu gia đình cô Tĩnh tháo dỡ công trình vi phạm, trả lại đất cho gia đình bà.

Bà Kim dẫn chúng tôi đến ngôi nhà ở thôn Chiếu Thượng. Ngôi nhà cấp 4, không có người ở nằm ngay trục đường chính vào xã Đông Phú, cách UBND xã không xa. Đất ở của gia đình cô Tĩnh nằm tiếp giáp với gia đình bà Kim, phía sau nhà mới được xây dựng, cơi nới thêm một gian phòng cấp 4 lợp mái tôn. Ngôi nhà của cô Tĩnh cũng khóa cửa im lìm. Toàn bộ phần diện tích phía sau nhà cô Tĩnh, bà Kim là khu vực đất trũng, ngập nước, cỏ dại, rau bèo mọc um tùm.

Vừa đi, bà Kim vừa lý giải: Trước đây, gia đình bà có đất nông nghiệp tại các xứ đồng khác nhau. Đến khi xã dồn điền, đổi thửa, để tiện canh tác, gia đình đã xin dồn ruộng về khu vực phía sau nhà nhưng do hoàn cảnh gia đình, vợ chồng bà phải chuyển lên sống tại ngôi nhà do bố mẹ chồng để lại, ngôi nhà này phải khóa cửa, không có người trông nom nên mới xảy ra cơ sự như thế này. Bà Kim khẳng định phần diện tích đất mà gia đình bà Tĩnh lấn chiếm là đất của gia đình đã sử dụng ổn định từ năm 1990, gia đình bà sử dụng trồng cây, trồng chuối lâu năm và đã được đo vẽ trong bản đồ địa chính của xã. Thế nhưng UBND xã lại cho rằng đấy không phải đất của gia đình bà và tự ý thu hồi GCNQSDĐ nông nghiệp đã được UBND huyện Đông Sơn cấp cho gia đình bà...

Được biết, GCNQSDĐ mang tên ông Nguyễn Chí Lĩnh (chồng bà Kim) do UBND huyện Đông Sơn cấp từ năm 1994 thể hiện được quyền sử dụng của gia đình là 2.677m2, trong đó có 220m2 đất ở, vườn thừa và 2.457m2 đất nông nghiệp. Đối với phần đất ở, gia đình bà Kim chưa làm hồ sơ cấp đổi GCNQSDĐ theo bản đồ đo đạc năm 2012. Đối với đất nông nghiệp, năm 2016, UBND huyện Đông Sơn đã cấp GCNQSDĐ mang tên ông Nguyễn Chí Lĩnh và bà Nguyễn Thị Kim với tổng diện tích 4.897,8m2 chia làm 2 thửa đất chuyên trồng lúa nước gồm: 1.490m2 và 3.407,8m2 tại thửa đất số 171 và 80, tờ bản đồ số 12, bản đồ địa chính xã Đông Phú đo đạc năm 2012.

Để hiểu rõ về sự việc, phóng viên Báo Thanh Hóa đã làm việc với ông Lê Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Đông Phú và ông Nguyễn Huy Đức, công chức địa chính xã.

Ông Lê Văn Hùng cho biết: Đối với hộ nhà bà Tĩnh, có việc sửa chữa cơi nới công trình phía sau nhà, tuy nhiên do nằm ở khu vực phía sau nên địa phương không nắm bắt được việc xây dựng, sửa chữa. Khi xã nhận được đơn đề nghị của hộ bà Kim, UBND xã đã thành lập đoàn kiểm tra, xác minh thực tế phản ánh. Theo quy trình, các thành viên đã đến đo đạc, kiểm tra hiện trạng sử dụng đất của hai hộ để có cơ sở giải quyết. Trong quá trình xã đang giải quyết, nhưng bà Kim lại gửi đơn đi nhiều nơi.

Chủ tịch UBND xã cũng thừa nhận, đúng là hộ gia đình cô Tĩnh đã cơi nới, xây dựng lấn chiếm 18,6 m2 so với diện tích 93,9m2 đã được cấp trong GCNQSDĐ. Đất lấn chiếm này được xác định thuộc đất UBND xã quản lý, nằm giáp ranh đất ruộng và dân cư bị các hộ sử dụng trái phép, chứ không phải đất nông nghiệp thuộc quyền sử dụng của gia đình bà Kim như theo đơn phản ánh. Sau khi kiểm tra làm rõ, UBND xã đã lập biên bản, xử phạt hành chính đối với hộ cô Tĩnh và yêu cầu hộ tự tháo dỡ phần xây dựng vi phạm.

Về nguồn gốc đất, ông Nguyễn Huy Đức, cán bộ địa chính cho biết: Bà Kim cho rằng gia đình cô Tĩnh lấn chiếm đất của gia đình bà, tuy nhiên, theo GCNQSDĐ năm 1994, gia đình bà Kim chỉ có 220m2 đất (200m2 đất ở; 20m2 đất vườn). Đo đạc hiện trạng thực tế cho thấy, vị trí đất gia đình bà Tĩnh xây dựng lấn chiếm không thuộc đất thổ cư hay đất nông nghiệp của gia đình bà Kim mà là đất do UBND xã quản lý bị đo bao gộp vào thửa đất thổ cư của hộ bà Kim. Nguyên nhân đo bao gộp vào đất thổ cư là do phía sau các gia đình là đất nông nghiệp giao cho hộ sau đổi điền, dồn thửa năm 2007. Phần giáp ranh đất dân cư bị bóng cây và nước thải khu dân cư làm ảnh hưởng, không trồng lúa được nên xã để làm đất lưu không. Các hộ thường tận dụng trồng rau muống. Năm 2012, đo đạc bản đồ lần 2 đã đo bao luôn phần đất này và đất thổ cư của hộ liền kề, dẫn đến diện tích hộ gia đình tăng lên và người dân tưởng nhầm là đất của gia đình mình.

Ông Đức cũng cho rằng: Đối với phần đất nông nghiệp của hộ bà Kim, theo biên bản giao đất cho hộ nông dân sau chuyển đổi năm 2007, có chữ ký giữa các thành phần liên quan thì phần đất nông nghiệp của hộ bà Kim có tổng diện tích là 3.834m2, thế nhưng diện tích được cấp trong GCNQSDĐ năm 2016 lại là 4.897,8m2. Cán bộ địa chính xã Đông Phú lý giải đây là do nhầm lẫn về số liệu nên UBND xã đã thu hồi GCNQSDĐ nông nghiệp của gia đình bà Kim để đề nghị cơ quan có thẩm quyền sửa chữa sai sót. Ngày 23-7-2019, UBND huyện Đông Sơn đã điều chỉnh số liệu và cấp lại GCNQSDĐ nông nghiệp cho hộ ông Lĩnh, bà Kim. Chiều ngày 30-7-2019, hộ bà Kim đã đến UBND xã Đông Phú nhận GCNQSDĐ.

Phần đất tranh chấp giữa hộ bà Kim và gia đình cô Tĩnh có thực sự là đất lưu không do UBND xã Đông Phú quản lý? Sai sót trong việc đo bao đất lưu không vào diện tích đất thổ cư của hộ bà Kim theo bản đồ địa chính xã Đông Phú từ năm 2012 hay việc cấp nhầm diện tích đất nông nghiệp hơn 1.000m2 cho hộ gia đình bà Kim, chính là những lý do để chính quyền địa phương tăng cường trách nhiệm trong công tác quản lý đất đai.

Nhóm PV Bạn đọc – Tư liệu