Xây dựng các mô hình khuyến nông sinh thái, đa giá trị

Trung tâm Khuyến nông Hà Nội cũng đã xây dựng các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản theo hướng đa dạng, phù hợp đặc điểm từng địa phương, đạt hiệu quả kinh tế cao, tạo ra sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, góp phần bảo vệ môi trường. Xung quanh vấn đề này, Báo Hànôịmới có cuộc trao đổi với Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Nguyễn Thị Kim Quế.

Trung tâm Khuyến nông Hà Nội hỗ trợ nông dân xã Chuyên Mỹ chuyển đổi mô hình sản xuất hoa sen - mô hình đạt giá trị kinh tế cao. Ảnh: Hương Giang

- Thưa bà, thời gian qua, việc hỗ trợ người dân đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng các mô hình khuyến nông ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu được Trung tâm thực hiện ra sao?

- Với vai trò là cầu nối chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã và đang triển khai xây dựng nhiều mô hình cho hiệu quả cao, góp phần chuyển đổi cơ cấu sản xuất theo hướng đa giá trị, nâng cao thu nhập cho nông dân. Năm 2025, Trung tâm triển khai 24 mô hình khuyến nông tại 84 điểm với hơn 3.700 hộ, hợp tác xã tham gia. Trong đó, có 14 mô hình trồng trọt, 7 mô hình chăn nuôi, 3 mô hình thủy sản, 8 nhóm trọng điểm cần nhân rộng, như: Phát triển sản xuất theo VietGAP, hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao; an toàn sinh học; thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm; phát triển cơ giới hóa…

- Hà Nội xây dựng Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 với định hướng gì?

- Giai đoạn 2020-2025, Chương trình khuyến nông thành phố mang lại nhiều kết quả tích cực, nhiều mô hình trình diễn áp dụng giống mới, kỹ thuật tiên tiến, gia tăng năng suất và chất lượng. Sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được mở rộng, đáp ứng nhu cầu sản phẩm sạch và bền vững. Trong 5 năm qua, Chương trình khuyến nông đã khẳng định vai trò “bệ đỡ” cho nông nghiệp Thủ đô. Chúng tôi đã tổ chức thực hiện 76 mô hình với hơn 13.300 hộ sản xuất, hợp tác xã tham gia sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP, công nghệ cao; liên kết chuỗi giá trị sản phẩm; cơ giới hóa, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường. Nhiều mô hình cho hiệu quả kinh tế vượt trội từ 10 đến 35%, được người dân đồng thuận, địa phương đánh giá cao và có tính nhân rộng rõ rệt. Ngoài ra, công tác thông tin, tuyên truyền được đổi mới, qua nhiều kênh: Website, Zalo OA, YouTube, bản tin chuyên đề… giúp người dân tiếp cận kiến thức kịp thời. Công tác tập huấn cũng đổi mới, lấy người học làm trung tâm, kết hợp lý thuyết và thực hành, giúp bà con chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất theo nhu cầu thị trường. Đây chính là nền tảng để bước vào giai đoạn mới.

Tuy nhiên, Hà Nội đang đối mặt nhiều thách thức: Đất nông nghiệp bị thu hẹp do quá trình đô thị hóa, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, lao động nông nghiệp giảm sút; yêu cầu của thị trường về nông sản an toàn, truy xuất nguồn gốc ngày càng cao. Bên cạnh đó, các mô hình theo chuỗi giá trị, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp xanh cũng cần được đẩy mạnh nhân rộng để phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp đô thị sinh thái hiện nay. Do đó, xây dựng chương trình giai đoạn 2026-2030 là yêu cầu cần thiết.

- Vậy mục tiêu chính của chương trình là gì?

- Mục tiêu trọng tâm của Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 là chuyển giao, truyền bá kiến thức, khuyến khích áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, khoa học và công nghệ nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. Đó là cách thức để góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp của thành phố theo hướng sinh thái bền vững, đa giá trị, mang lại thu nhập cao và gắn với xây dựng nông thôn mới thông minh, hiện đại, từng bước cải thiện, nâng cao thu nhập và chất lượng đời sống của người dân.

- Để đạt mục tiêu trên, Trung tâm có định hướng và giải pháp gì?

- Hoạt động khuyến nông hiện nay không chỉ đơn thuần là chuyển giao kỹ thuật mà còn cần chú trọng phát triển thị trường, tăng cường liên kết chuỗi, bảo đảm an toàn thực phẩm gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển du lịch và xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, Trung tâm tiếp tục đổi mới sáng tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ khuyến nông ổn định, có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển nông nghiệp Thủ đô trong giai đoạn mới. Trung tâm tập trung vào 5 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, đẩy mạnh phát triển các loại cây trồng, vật nuôi, thủy sản có chất lượng, giá trị kinh tế cao; phát triển bền vững các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung theo hướng sản xuất hiện đại gắn với ứng dụng cơ giới hóa, công nghệ cao, công nghệ số trong quản lý sản xuất và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển chung của thành phố và nhu cầu của người tiêu dùng.

Thứ hai, hỗ trợ phát triển sản xuất bền vững gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, trọng tâm là sản xuất nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sinh thái, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, sản xuất hữu cơ và giảm phát thải khí nhà kính.

Thứ ba, hỗ trợ hình thành và phát triển các điểm mô hình sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch sinh thái, giáo dục trải nghiệm; phát triển kinh tế dưới tán rừng; thúc đẩy phát triển sản xuất sinh vật cảnh.

Thứ tư, thúc đẩy liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thông qua hỗ trợ xây dựng mô hình kinh tế hợp tác, liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm; nâng cao năng suất, chất lượng, giảm chi phí đầu vào. Mục tiêu là giá trị tăng thêm tối thiểu so với sản xuất truyền thống 10-15%, đáp ứng các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thứ năm là xây dựng đội ngũ cán bộ khuyến nông chuyên nghiệp, thành thạo công nghệ số, giúp chuyển giao nhanh tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất; tập huấn chuyên sâu cho 100% cán bộ khuyến nông, từ đó lan tỏa kiến thức trong cộng đồng để phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp.

- Trân trọng cảm ơn bà!

Quỳnh Dung thực hiện