Xây dựng lộ trình kiểm định xe máy theo từng giai đoạn

Lộtrình theo từng khu vực

Dự thảo đưa ra lộ trình áp dụng việc kiểm định khí thải xe máy đang lưu hành như sau: Từ 1/1/2027 đối với xe máy ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Từ 1/1/2028 đối với xe máy lưu hành trên địa bàn 4 thành phố trực thuộc Trung ương là Hải Phòng, TP Đà Nẵng, TP Cần Thơ và TP Huế. Từ 1/1/2030 đối với xe máy trên địa bàn các tỉnh, thành phố còn lại. Tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố này có thể quy định áp dụng thời hạn sớm hơn.

Theo dự thảo, xe mô tô, xe gắn máy sẽ áp dụng các mức quy chuẩn của "Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải", quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải xe mô tô và xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam.

Theo đó, mô tô sản xuất trước năm 2008, áp dụng mức 1; mô tô sản xuất từ năm 2008 đến năm 2016, áp dụng mức 2; mô tô sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2026, áp dụng mức 3; mô tô sản xuất sau ngày 1/7/2026, áp dụng mức 4.

Xe gắn máy sản xuất trước năm 2016, áp dụng mức 1; xe gắn máy sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2027, áp dụng mức 2; xe gắn máy sản xuất từ ngày 1/7/2027, áp dụng mức 4. Xe mô tô, xe gắn máy lưu hành trên địa bàn TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh phải đáp ứng quy định về khí thải mức 2 trở lên, tính từ ngày 1/1/2032.

Xe mô tô, xe gắn máy lưu hành vào "vùng phát thải thấp" của TP Hà Nội theo quy định của Luật Thủ đô 2024 phải đáp ứng quy định về khí thải theo Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường lấy ý kiến đối với dự thảo áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc xây dựng lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành nhằm mục tiêu kiểm soát, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải gây ra, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống.

Lộ trình này tạo cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải, thúc đẩy việc chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện với môi trường.

Việc áp dụng lộ trình cũng nhằm thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, đồng thời hỗ trợ phát triển giao thông đô thị bền vững, hiện đại theo định hướng chiến lược quốc gia. Đây cũng là bước đi cần thiết nhằm tiến tới xây dựng hệ thống giao thông bền vững và phát triển đô thị xanh trong tương lai.

Đặt mục tiêu giảm ô nhiễm

Bộ Nông nghiệp và Môi trường giải thích, dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải xe ô tô tham gia giao thông, ngoài việc cụ thể hóa các quy định của pháp luật còn thực hiện mục tiêu giảm ô nhiễm không khí, đặc biệt tại các thành phố lớn, bảo vệ sức khỏe của nhân dân và theo kịp xu hướng bảo vệ môi trường toàn cầu.

Dự thảo Quyết định chia khí thải ô tô thành 5 mức, tương ứng với các tiêu chuẩn Euro với mức 5 là mức khắt khe nhất. Các mức áp dụng sẽ được phân loại theo năm sản xuất của xe và khu vực lưu hành.

Cụ thể, ô tô sản xuất trước 1999 phải đáp ứng Mức khí thải 1. Ô tô sản xuất từ 1999 phải đáp ứng Mức khí thải 2. Hai nhóm phương tiện này sẽ triển khai ngay khi quyết định của Thủ tướng có hiệu lực.

Ô tô sản xuất từ 2017 phải đáp ứng Mức khí thải 3 từ ngày 1/1/2026. Ô tô sản xuất từ 2022 phải đáp ứng Mức khí thải 4 từ 1/1/2026 và Mức 5 từ 1/1/2028.

Riêng tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, số liệu tổng hợp từ mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia thời gian qua cho thấy, chất lượng môi trường không khí có dấu hiệu suy giảm, một số thời điểm chất lượng không khí ở mức xấu.

Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do khí thải từ phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Do vậy, cần phải quy định lộ trình áp dụng sớm hơn và áp dụng tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn so với các địa phương khác.

Theo đó, dự thảo Quyết định quy định riêng đối với xe ô tô đăng ký tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh sản xuất từ năm 2017 phải đáp ứng Mức khí thải 4 từ ngày 1/1/2026. Xe ô tô sản xuất từ năm 2022, phải đáp ứng Mức khí thải 5 từ 1/1/2027.

Với Lộ trình áp dụng kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trước đây Việt Nam chưa có quy định về kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy cho đến khi Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ ban hành.

Cụ thể hóa quy định này, dự thảo Quyết định quy định các mức quy chuẩn khí thải khác nhau mà xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông phải đáp ứng tùy theo năm sản xuất.

Cụ thể, xe mô tô sản xuất trước 2008 phải đáp ứng Mức khí thải 1, sản xuất từ 2008 – 2016 áp dụng Mức 2, sản xuất từ 2017 - 30/6/2026 áp dụng Mức 3 và sản xuất sau ngày 1/7/2026 áp dụng Mức 4.

Xe gắn máy sản xuất trước 2016 phải đáp ứng mức khí thải 1, sản xuất từ năm 2017 - 30/6/2027 phải đáp ứng Mức khí thải 2, sản xuất sau ngày 1/7/2027 phải đáp ứng Mức khí thải 4.

Về lộ trình, tại các thành phố lớn, nơi bị ô nhiễm không khí nghiêm trọng hơn, dự thảo Quy định đưa ra thời điểm bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông từ ngày 1/1/2027 trên địa bàn TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Từ 1/1/2028 trên địa bàn 4 thành phố trực thuộc Trung ương, gồm Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế và từ 1/1/2030 áp dụng trên địa bàn các tỉnh, thành phố còn lại.

Riêng đối với xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh phải đáp ứng mức khí thải 2 trở lên từ ngày 1/1/2032.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết quy định này, nhằm mục đích vừa đảm bảo an toàn giao thông và đảm bảo khí thải đáp ứng các quy định về chất lượng theo quy định, giúp giảm dần ô nhiễm không khí và cải thiện chất lượng môi trường không khí.

Đặc biệt, đối với TP Hà Nội có thể quy định mức khí thải mà xe mô tô, xe gắn máy phải đáp ứng khi đi vào các “vùng phát thải thấp” và quy định này do chính quyền Thủ đô quy định.

Phạm Công