Xuất bản cần nhiều sách hay hơn nữa

Đây là điều được Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên nhấn mạnh trong hội nghị Tổng kết hoạt động xuất bản, in và phát hành xuất bản phẩm năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 diễn ra vào chiều 22/4 tại TP.HCM.

Không nên đánh giá chỉ dựa trên định lượng

Trong năm 2024, toàn ngành đạt 51.443 xuất bản phẩm với 597 triệu bản (tăng 37,2% về xuất bản phẩm và tăng 11,3% về bản/lượt truy cập).

Trong đó: xuất bản phẩm dạng sách in: 43.463 cuốn với 501,6 triệu bản (tăng 39,2% về cuốn và tăng 8,8% về bản); xuất bản phẩm dạng điện tử: 3.495 xuất bản phẩm/21 triệu lượt truy cập (giảm 12,7% về bản và giảm 41,7% về lượt truy cập so với năm 2023); xuất bản phẩm khác (đĩa DVD, tranh ảnh, bản đồ, lịch các loại...): 4.485 xuất bản phẩm với 74 triệu bản (tăng 96,7% về xuất bản phẩm và tăng 89,8% về bản).

Biểu đồ tỷ trọng số lượng xuất bản phẩm và số bản / lượt truy cập theo loại hình.

Đánh giá cao ngành đã nỗ lực đạt tăng trưởng đáng ghi nhận, song Cục trưởng nhận định sách hay, hàm lượng tri thức cao không chiếm tỉ trọng cao; thậm chí có hiện trạng ồ ạt những ấn phẩm tạp nham, chất lượng nội dung kém.

Trước đó, trong buổi họp Ban chấp hành Hội Xuất bản, Phó vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thị Mỹ Linh cũng nêu nhận xét thị trường xuất bản đang thiếu những đầu sách có sức hút lớn với độc giả. "Chất lượng sách sẽ là điều quyết định thành công của một nhà xuất bản", bà nói. Theo bà, một cuốn sách hay thường cần ít nhất 5-7 năm, hoặc thậm chí lên đến hàng chục năm để tác giả hoàn thành.

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại hội nghị. Ảnh: H.L.

Người "đầu tàu" tại các đơn vị xuất bản cần có tầm nhìn, chuyên môn để định hướng cho đội ngũ khai thác bản quyền, biên tập, truyền thông cho ra đời và đưa những tác phẩm giàu giá trị đến tay bạn đọc.

Ngoài ra, ông Nguyễn Nguyên lưu ý ngành xuất bản không thể đứng ngoài xu hướng chuyển đổi số và xuất bản điện tử - những yếu tố then chốt để theo kịp nhu cầu, thói quen đọc của độc giả. Sách nói, sách điện tử, sách tương tác sẽ mở ra những hướng đi và tiềm năng mới cho ngành.

Tiếp nối cuộc họp Ban chấp hành Hội Xuất bản sáng 21/4 và tọa đàm lấy ý kiến Luật sửa đổi, bổ sung Luật Xuất bản sáng 22/4, tại Hội nghị này, câu chuyện khuyến đọc, lan tỏa văn hóa đọc; ngăn chặn nạn sách giả, sách lậu; chuyển đổi kép trong ngành in; tối ưu hóa mô hình nhà xuất bản... tiếp tục được thảo luận. Ứng dụng AI trong hoạt động xuất bản, phát hành cũng là chủ đề được quan tâm tại hội nghị.

Xuất bản, in ấn vươn ra thế giới

Đại diện Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật bày tỏ kỳ vọng có những chương trình, chính sách đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu bản quyền sách Việt ra nước ngoài. Đây cũng là lời đồng vọng với nhiều nỗ lực trong những năm gần đây với mong muốn văn hóa, văn chương, tri thức Việt tiếp cận được bạn bè quốc tế.

Chủ tịch Hội In TP.HCM Ngô Anh Tuấn chia sẻ tại hội nghị. Ảnh: P.K.

Những chia sẻ của Chủ tịch Hội In TP.HCM Ngô Anh Tuấn gợi những hướng phát triển của lĩnh vực in sách. Về mặt kỹ thuật, sách là loại hình in ấn đơn giản nhất, song lại có ý nghĩa đặc biệt với ngành in dù chiếm tỷ trọng không cao. Từng khẳng định chuyển đổi kép là mấu chốt để ngành in Việt Nam gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, nay ông Tuấn đưa ra so sánh sinh động giữa in kỹ thuật số và in offset truyền thống để thuyết phục những đơn vị xuất bản còn ngần ngại với những công nghệ in mới, hiện đại.

Ngoài ra, ông nhận định ngành in nói chung cần tăng cường hàm lượng made-in-Vietnam (sản xuất tại Việt Nam) với những nguyên vật liệu như giấy, mực để nếu thành công trong đàm phán thuế quan với Mỹ trong thời gian tới, ta có thể tránh được mức áp thuế gia tăng vì thành phần có xuất xứ ở các quốc gia, vùng lãnh thổ khác. Hiện nay xuất khẩu bao bì, ấn phẩm đi kèm (ví dụ hướng dẫn sử dụng sản phẩm) là lĩnh vực nhiều tiềm năng mở rộng, phát triển của ngành in.

Phong Khang