Xuất khẩu tôm Việt Nam khởi sắc đầu năm 2025: Trung Quốc dẫn đầu, Mỹ và EU ổn định

Xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc vẫn tăng mạnh

Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết, về cơ cấu sản phẩm, tôm chân trắng tiếp tục là dòng sản phẩm xuất khẩu chủ lực, đạt 344 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Trong khi đó, xuất khẩu tôm sú giảm nhẹ 5%, xuống còn 45 triệu USD. Đặc biệt, nhóm “tôm loại khác” ghi nhận mức tăng trưởng bùng nổ 222%, đạt 216 triệu USD, chủ yếu nhờ doanh số tôm hùm tăng vọt.

Trung Quốc & Hong Kong dẫn đầu trong danh sách thị trường nhập khẩu tôm của Việt Nam với giá trị đạt 204 triệu USD, chiếm 34% tổng kim ngạch xuất khẩu. Con số này tăng đến 150% so với cùng kỳ năm ngoái, phần lớn nhờ sức hút mạnh mẽ của tôm hùm Việt Nam.

Xu hướng tiêu thụ tôm hùm tại Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong khi nhu cầu đối với tôm chân trắng và tôm sú chưa có sự phục hồi đáng kể. Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng từ cuối năm 2024 và cho thấy tiềm năng lớn của dòng sản phẩm này trong thời gian tới.

Dù nhập khẩu thủy sản có sự điều chỉnh, tôm vẫn chiếm đến 24% tổng khối lượng và đóng góp 41% vào giá trị nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc. Đây cũng là loại hải sản phổ biến nhất trên các nền tảng thương mại điện tử tại quốc gia này, đặc biệt là tại những thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải, nơi nhu cầu tiêu thụ tôm luôn ở mức cao.

Thị trường Mỹ: Ảnh hưởng từ chính sách thuế và lạm phát

Xuất khẩu tôm sang Mỹ trong hai tháng đầu năm 2025 đạt 77 triệu USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, đây là mức tăng trưởng khiêm tốn nhất trong số các thị trường chính của Việt Nam.

Người tiêu dùng Mỹ đang có xu hướng thận trọng hơn với các mặt hàng nhập khẩu do lo ngại về chính sách thuế chưa rõ ràng từ chính quyền ông Trump. Việc không chắc chắn về thuế nhập khẩu, kết hợp với áp lực lạm phát, khiến người tiêu dùng hạn chế chi tiêu cho các sản phẩm hải sản, bao gồm tôm.

Ngoài ra, việc mùa Chay (Lent) năm nay bắt đầu muộn hơn thông lệ cũng góp phần làm giảm doanh số bán tôm trong những tháng đầu năm. Trong ngắn hạn, nhu cầu tiêu thụ tôm tại Mỹ có thể gặp nhiều thách thức. Tuy nhiên, nếu lạm phát được kiểm soát và chính sách thuế trở nên ổn định, thị trường có khả năng phục hồi về dài hạn.

Bên cạnh đó, Triển lãm Thủy sản Bắc Mỹ tại Boston từ ngày 16-18/03/2025 được kỳ vọng sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tăng cường kết nối và mở rộng thị trường xuất khẩu tôm sang Mỹ.

Thị trường EU: Ổn định với sự khác biệt theo từng khu vực

Xuất khẩu tôm sang EU trong hai tháng đầu năm đạt 64 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù tháng 2/2025 không phải giai đoạn cao điểm tiêu thụ do mùa đông, nhu cầu vẫn giữ ở mức ổn định, đặc biệt là với các sản phẩm tôm chế biến sẵn.

Người tiêu dùng châu Âu ngày càng quan tâm đến tôm sạch, tôm hữu cơ và các sản phẩm tiện lợi như tôm hấp, tôm lột vỏ hoặc đóng gói sẵn. Tuy nhiên, thói quen tiêu dùng tôm tại EU có sự phân hóa rõ rệt giữa các khu vực:

Tây Âu (Đức, Pháp): Ưu tiên các dòng tôm chất lượng cao, chú trọng đến nguồn gốc và tiêu chuẩn bền vững.

Nam Âu (Tây Ban Nha, Ý): Có xu hướng tiêu thụ tôm tươi để phục vụ các món ăn truyền thống như paella và hải sản nướng.

Đông Âu: Tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh, dẫn đến nhu cầu ngày càng lớn đối với các sản phẩm tôm có mức giá phù hợp.

Bất chấp những tín hiệu tích cực từ xuất khẩu, ngành tôm vẫn phải đối mặt với một số thách thức lớn. Thời tiết bất lợi đầu năm 2025 cùng với dịch bệnh ảnh hưởng đến sản lượng nuôi tôm, làm tăng chi phí đầu vào.

Để duy trì đà tăng trưởng, các doanh nghiệp cần tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm, tập trung vào các dòng tôm chế biến sẵn nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đồng thời, việc tối ưu chi phí sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của các thị trường nhập khẩu sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của ngành tôm Việt Nam trong thời gian tới.

Nhị Hà