Xuất khẩu vẫn có khả năng về đích

6 tháng đầu năm 2023, trước tình hình khó khăn chung của cả nước, lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng đã tập trung triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh; xây dựng, triển khai Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025... nhưng do khó khăn đến từ yếu tố khách quan là quá lớn, nhất là thị trường tiêu thụ, nên nhìn chung, xuất khẩu vẫn có phần sụt giảm so với cùng kỳ.

Xuất khẩu đang lấy lại đà tăng tốc nhưng rất cần có sự song hành của mảng nuôi trồng để không lỡ thời cơ. Ảnh: TÍCH CHU

Theo báo cáo của UBND tỉnh, 6 tháng đầu năm, giá trị kim ngạch xuất khẩu ước 720 triệu USD, đạt 48% chỉ tiêu nghị quyết và giảm 11,2% so cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu thủy sản ước đạt 420 triệu USD, đạt 36,5% kế hoạch và giảm 29,3% so cùng kỳ. Riêng xuất khẩu gạo và hàng may mặc lại có sự tăng trưởng khá mạnh, trong đó, xuất khẩu gạo đạt giá trị 225 triệu USD, tăng 30% và hàng may mặc đạt 70 triệu USD, tăng đến 79,5% so với cùng kỳ. Nguyên nhân xuất khẩu thủy sản giảm sâu là do tình hình lạm phát, biến động tỷ giá trên thị trường thế giới khiến nhu cầu tiêu thụ giảm; chi phí sản xuất, bao bì, vật tư, năng lượng đều tăng cao; mặt hàng tôm khó cạnh tranh giá với tôm Ecuador; các nước nhập khẩu giảm đơn hàng tôm vào nhà hàng, quán ăn do dân thắt chặt chi tiêu.

Đối với tỉnh Sóc Trăng, thủy sản luôn là mặt hàng chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh, nên mọi sự biến động của mặt hàng này đều có sự tác động lớn đến giá trị kim ngạch xuất khẩu chung của tỉnh. Điều này lý giải vì sao, dù xuất khẩu gạo và hàng may mặc có tăng trưởng mạnh nhưng do xuất khẩu thủy sản giảm mạnh đến 29,3% nên giá trị kim ngạch xuất khẩu chung của tỉnh vẫn giảm 11,2% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, tình hình xuất khẩu thủy sản đã được cải thiện dần trong tháng 5, tháng 6 và chắc chắn sẽ tăng trưởng mạnh hơn trong 6 tháng cuối năm 2023.

Ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta cho rằng, từ tháng 7 này các doanh nghiệp chế biến sẽ phải "chạy" để kịp hoàn thành kế hoạch năm hay chí ít cũng không để sụt giảm mạnh doanh số và lợi nhuận so với năm 2022. Cơ sở để các doanh nghiệp tự tin bước vào giai đoạn tăng tốc xuất khẩu chính là mức sụt giảm xuất khẩu giảm dần qua các tháng và ở tháng 6 vừa qua đã có sự chuyển động đi lên đáng kể. Điều này cũng đã được các doanh nghiệp và lãnh đạo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định tại các diễn đàn gần đây.

Cũng theo ông Lực, dù giá cả chưa được cải thiện là mấy, nhưng quan trọng là doanh nghiệp đã có đơn hàng khá ổn, đồng thời cũng nắm rõ hơn tình hình thị trường chung để có đối sách phù hợp. Đơn cử như trường hợp của Sao Ta, nếu như 5 tháng đầu năm, mức sụt giảm đến 30% thì đến hết 6 tháng chỉ còn 20%. Ông Lực chia sẻ: “Sự tiến triển này của Sao Ta do kim ngạch xuất khẩu tháng 6 đã tốt, phải nói rất tốt. Riêng toàn ngành, theo nhận định của cá nhân tôi, mức sụt giảm 34% trong 5 tháng đầu năm sẽ được kéo giảm còn dưới 30% trong 6 tháng và con số này hy vọng sẽ còn giảm dần ở quý III”.

Thông tin chung từ ông Lực cũng như một số doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản khác đều có nét lạc quan hơn rất nhiều về tình hình xuất khẩu tôm nói riêng và thủy sản nói chung trong 6 tháng cuối năm. Theo đó, các doanh nghiệp ngành tôm vẫn bám phân khúc thị phần sản phẩm chế biến sâu ở Hoa Kỳ, EU, vốn là thế mạnh của mình tới thời điểm này; đồng thời, tập trung nhiều vào thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc. Ông Lực thông tin thêm: “Nói trắng ra, nửa cuối năm nay, các doanh nghiệp chế biến có nhiều hơn đơn hàng nhưng giá cả thì không thể như ý được, phải bán theo giá thế giới thôi. Riêng Sao Ta chúng tôi đã chuẩn bị tốt và đang trên đường chạy rồi, vấn đề còn lại là mức tăng tốc ra sao mà thôi”.

Xuất khẩu đã khởi động những bước chạy đầu tiên ngay từ đầu quý III và chắc chắn sẽ còn tăng tốc hơn nữa trong quãng thời gian còn lại của năm 2023. Hay nói cách khác là khâu tiêu thụ đang dần được khai thông, nhưng để có được cú tăng tốc thuận lợi thì vẫn rất cần có sự song hành của mảng nuôi trồng để tránh tình trạng khi thời cơ đến lại không có nguyên liệu. Đây là vấn đề được các doanh nghiệp quan tâm ngay từ khi giá tôm quay đầu giảm mạnh, vụ nuôi không mấy thành công như mong đợi khiến nhiều hộ nuôi tôm thua lỗ, chùn tay, không dám thả nuôi tiếp tục. Tuy nhiên, với việc còn trên 24.000ha tôm chưa thu hoạch, nếu được chăm sóc tốt, cùng với đó là hàng tôm block đang được doanh nghiệp dự trữ sẽ giúp doanh nghiệp giảm được áp lực nguyên liệu khi vào cao điểm chế biến xuất khẩu.

Với những thông tin trên cho thấy, mảng xuất khẩu thủy sản với chủ lực là con tôm sẽ được cải thiện tốt hơn trong 6 tháng cuối năm. Cùng với đó, xuất khẩu gạo và hàng may mặc được dự báo sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt do nhu cầu thị trường đang rất lớn đã và đang tiếp thêm sự lạc quan về khả năng xuất khẩu sẽ hoàn thành chỉ tiêu 1,5 tỷ USD như nghị quyết đã đề ra.

TÍCH CHU