Y tế AI mà không có bác sĩ giống như máy bay không có phi công

AI chỉ có thể trợ giúp chứ không thể thay thế bác sĩ

AI không thể thay thế vai trò bác sĩ

Phát biểu tại hội nghị AI Accelerate đầu tiên tại Khu kỹ thuật số Punggol hồi tuần trước, ông Ong Ye Kung mô tả sự thay đổi này là “bước tiến tiếp theo” của chương trình Healthier SG, chiến lược quốc gia nhằm giữ gìn sức khỏe người dân từ trước khi bệnh phát sinh.

AI sẽ được kết hợp cùng hồ sơ y tế quốc gia, điểm rủi ro lâm sàng, dữ liệu kinh tế-xã hội và thông tin di truyền. Sự kết hợp này nhằm hỗ trợ chăm sóc dự phòng và kê đơn theo hướng xã hội – giúp người dân chủ động điều chỉnh lối sống trước khi bệnh tình trở nên nghiêm trọng.

Tuy nhiên, AI sẽ không thay thế vai trò của bác sĩ. Ông Ong Ye Kung nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ luôn duy trì sự tiếp xúc giữa con người với con người thông qua bác sĩ gia đình, hướng dẫn và trao quyền cho cư dân tự kiểm soát sức khỏe trước khi bệnh xuất hiện”.

Ông Ong Ye Kung ví AI mà không có bác sĩ giống như máy bay không người lái – về mặt kỹ thuật thì có thể, nhưng lại gây bất an. Dù một số nghiên cứu cho thấy AI có thể vượt trội hơn con người trong chẩn đoán hay lập kế hoạch điều trị, ông Ong cho rằng đa số bệnh nhân vẫn muốn có một bác sĩ thấu hiểu và đồng cảm.

Bộ trưởng Y tế Singapore so sánh: “AI không biết suy nghĩ, không có cảm xúc, không hy vọng, không sợ hãi và cũng không biết cảm thông. Sự kết nối giữa người với người vẫn vô cùng quan trọng”.

AI: Công cụ hỗ trợ nhưng cần được kiểm soát

Theo ông Ong Ye Kung, AI giúp nhân viên y tế làm được nhiều việc hơn với kết quả tốt hơn, nhưng cũng cảnh báo rằng AI không nên được thần thánh hóa: “AI có thể mở rộng năng lực con người và giúp hoàn thành công việc tốt hơn. Nhưng nó cũng tước đi trải nghiệm khám phá và thử sai – những điều tạo nên con người. Chúng ta cần tận dụng AI một cách đầy đủ, nhưng không được trở thành kẻ lệ thuộc vào nó”.

Ông Ong Ye Kung chỉ ra rằng AI xuất hiện đúng vào thời điểm nhiều quốc gia, trong đó có Singapore, đang đối mặt với dân số già hóa: “Số lượng bệnh nhân tăng, tình trạng sức khỏe ngày càng phức tạp, hệ thống y tế bị quá tải, chăm sóc đang dịch chuyển về cộng đồng và gia đình. Việc phòng ngừa bệnh tật giờ đây trở thành trung tâm của chiến lược chăm sóc”.

Theo Bộ trưởng Y tế Singapore, đây không chỉ là một bước tiến – mà là một món quà khoa học đúng lúc để giải quyết thách thức xã hội lớn nhất hiện nay. Ông Ong Ye Kung kết luận: “AI chính là món quà khoa học để chúng ta đối đầu với thử thách xã hội lớn nhất của thời đại”.

Singapore có thể kỳ vọng điều gì từ nay đến 2027?

Từ năm 2027, các ứng dụng y tế hiện đang được ba cụm y tế công lớn ở Singapore sử dụng – Health Buddy, NHG Cares App và NUHS App – sẽ được hợp nhất vào một nền tảng duy nhất thông qua ứng dụng quốc gia HealthHub. Điều này sẽ giúp người dân truy cập hồ sơ y tế, đặt lịch khám và quản lý hóa đơn một cách dễ dàng hơn.

Ông Ong Ye Kung cho biết thêm, phiên bản mới của HealthHub sẽ được nâng cấp với các tính năng AI. Thay vì chỉ hiển thị dữ liệu, ứng dụng sẽ sớm cung cấp tư vấn sức khỏe cá nhân hóa bằng 4 ngôn ngữ. Ví dụ, nếu bạn mắc bệnh tiểu đường hoặc cao huyết áp, ứng dụng có thể gợi ý điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống hoặc lịch chăm sóc theo dõi, thông qua giao diện hội thoại thân thiện bằng văn bản hoặc giọng nói.

Tính năng AI này hiện đang được thử nghiệm và đã nhận phản hồi tích cực, dự kiến ra mắt chính thức vào cuối năm 2025.

AI hiện đã được sử dụng trong một số cơ sở y tế công tại Singapore. Tại Phòng khám Đa khoa Geylang, AI đọc X-quang ngực giúp ưu tiên xử lý kết quả, cho phép bệnh nhân có kết quả bình thường được giải quyết nhanh hơn.

Từ tháng 6 này, Trung tâm Bệnh truyền nhiễm Quốc gia cũng sẽ sử dụng AI để tầm soát lao thông qua X-quang. Trong khi đó, Woodlands Health sẽ ứng dụng công cụ AI trong khoa cấp cứu để phát hiện gãy xương. Các công nghệ này sẽ được triển khai trên toàn bộ hệ thống y tế công vào cuối năm 2026.

Anh Tú