Yếu tố có thể đóng góp 2 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025

Ông Michael Kokalari, Chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital

Trong bài phân tích mới nhất với tiêu đề "Việt Nam đẩy mạnh đầu tư công năm 2025", ông Michael Kokalari, Chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital cho biết, Quốc hội Việt Nam đã chính thức thông qua việc tăng đầu tư công năm 2025 từ mức 6% GDP lên 7% GDP, đồng thời nâng mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ hơn 7% lên 8% trở lên. Cụ thể, kế hoạch đầu tư công năm nay sẽ được tăng lên 36 tỷ USD (so với mức 31 tỷ USD đã được phê duyệt vào cuối năm ngoái) và tăng gần 40% so với năm 2024.

Theo chuyên gia kinh tế của VinaCapital, việc tăng đầu tư công dự kiến thêm 1% GDP cho các dự án cơ sở hạ tầng được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP mới, cũng như hỗ trợ triển vọng tăng trưởng dài hạn và thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam.

"Tăng đầu tư công cũng sẽ bù đắp cho yếu tố bất lợi có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP năm nay khi tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ được dự báo sẽ chậm lại sau mức tăng ấn tượng 23% trong năm 2024," ông Michael Kokalari đánh giá.

Cũng theo VinaCapital, Chính phủ đã cho thấy sự quyết tâm trong việc giải ngân đầu tư công năm nay thông qua việc trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư của một số dự án lớn, bao gồm tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam trị giá khoảng 67 tỷ USD và tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trị giá khoảng 8 tỷ USD.

Việc vận hành tuyến metro đầu tiên tại TP HCM vào tháng 12/2024 được kỳ vọng sẽ là động lực đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng trong tương lai.

Bên cạnh đó, nhằm đẩy nhanh phê duyệt dự án, tinh giản quy trình giải ngân đầu tư và khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân vào các dự án cơ sở hạ tầng, vào tháng trước 3 bộ luật quan trọng gồm Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu sửa đổi và Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sửa đổi đã có hiệu lực. Những cơ chế chính sách này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo mục tiêu giải ngân.

Liên quan đến dư địa tài khóa, chuyên gia kinh tế của VinaCapital cho rằng, Việt Nam có nguồn lực dồi dào để tăng cường chi tiêu đầu tư công, trong đó nợ Chính phủ thấp hơn mức 40% GDP và ước tính ngân sách chưa giải ngân có thể lên đến 40 tỷ USD.

Ưu tiên hàng đầu: Giao thông & điện

Báo cáo của VinaCapital cũng chỉ ra, hơn 80% ngân sách đầu tư cơ sở hạ tầng năm nay sẽ được dành cho việc tăng cường năng lực phát điện và truyền tải điện của Việt Nam, cũng như cải thiện hệ thống giao thông của đất nước.

Về giao thông, chuyên gia của VinaCapital cho hay, đầu năm 2025, Chính phủ Việt Nam đã công bố các khoản đầu tư công bổ sung vào các dự án hạ tầng quy mô lớn liên quan đến đường sắt và cảng biển. Những khoản đầu tư này nhằm tối ưu hóa hoạt động vận chuyển hàng hóa, cải thiện khả năng di chuyển của lực lượng lao động và thu hút thêm dòng vốn FDI vào Việt Nam.

Ví dụ, việc mở rộng mạng lưới đường cao tốc và đường sắt sẽ giúp các doanh nghiệp FDI có thể đặt nhà máy tại nhiều khu vực hơn, tận dụng nguồn lao động sâu rộng hơn. Trong khi, hiện tại, 80% khối lượng hàng hóa tại Việt Nam được vận chuyển bằng đường bộ.

Bên cạnh đó, việc đưa vào vận hành các tuyến metro mới tại Hà Nội và TP HCM sẽ cải thiện khả năng di chuyển của người lao động bằng cách kết nối khu vực nội đô với các trung tâm công nghiệp quan trọng.

Về điện, Chính phủ cũng đặt mục tiêu tăng gấp đôi công suất phát điện và truyền tải điện của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030. Cụ thể, Quy hoạch phát triển điện VIII (PDP8) của Việt Nam, được phê duyệt vào tháng 5/2023, dự báo mức tăng trưởng tiêu thụ điện hàng năm là 9% trong tương lai gần.

Kế hoạch này dự kiến chi tiêu 135 tỷ USD để tăng gấp đôi công suất phát điện của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030, với phần lớn tăng trưởng công suất đến từ khí đốt & LNG (37% tổng mức tăng công suất theo kế hoạch), năng lượng tái tạo (27%), và than (19%).

Lưu ý rằng công suất thủy điện của Việt Nam gần như đã đạt mức tối đa trong nhiều năm qua, và một bản điều chỉnh PDP8 dự kiến được công bố vào tháng 3/2025 có thể sẽ bao gồm việc khôi phục hai dự án nhà máy điện hạt nhân từng được đề xuất trước đây.

VinaCapital cũng ghi nhận 4 dự án LNG quy mô lớn dự kiến triển khai trong vòng 5 năm tới, bao gồm một dự án trị giá 3 tỷ USD tại Long An. Ngoài ra, có 6 dự án năng lượng tái tạo lớn, trong đó có trang trại điện gió ngoài khơi Bà Rịa - Vũng Tàu với công suất 1,6 GW, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2028.

Kết luận, vị chuyên gia VinaCapital cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong bối cảnh tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ gần như chắc chắn sẽ chậm lại so với mức tăng mạnh 23% của năm ngoái, Việt Nam sẽ cần đến các biện pháp đặc biệt.

Song, việc tăng gần 40% đầu tư vào cơ sở hạ tầng mà Chính phủ đang triển khai có thể đóng góp khoảng 2 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam, với điều kiện Chính phủ có thể hoàn thành các mục tiêu giải ngân trong năm nay, ông Michael Kokalari đánh giá.

Kiều Chinh