3 tiến sĩ Nho học họ Nguyễn làng Tiền Liệt
Đó là các vị Nguyễn Đoan Kính, Nguyễn Văn Thái và Nguyễn Tự Cường, người con của làng Tiền Liệt, xã Tân Phong (Ninh Giang).
Theo cuốn kỷ yếu Ba Tiến sĩ nho học họ Nguyễn làng Tiền Liệt, vùng đất Ninh Giang, Hải Dương do Đảng ủy xã Tân Phong (Ninh Giang) vừa phát hành, cả 3 vị tiến sĩ trên đều có tinh thần hiếu học, quyết tâm đỗ đạt để ra phò vua giúp nước. Một điều rất đặc biệt, 3 vị là anh em, ông cháu cùng huyết thống.
Nguyễn Đoan Kính là anh trai Nguyễn Văn Thái và là ông nội của Nguyễn Tự Cường và đều đỗ đạt khi tuổi đời còn rất trẻ.
Tiến sĩ Nguyễn Đoan Kính đỗ đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (tức Hoàng Giáp) khoa Kỷ Mùi, niên hiệu Canh Thống 2 (1499), ông làm quan đến chức Phủ doãn phủ Phụng Thiên, là chức quan đứng đầu của phủ Phụng Thiên tức Kinh đô Thăng Long của thời Lê, là người có uy tín và thực tài, đứng đầu kinh đô.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Thái còn có tên gọi khác là Nguyễn Trí Thái, sinh năm 1479. Năm Nhâm Tuất (1502) tham gia ứng thí và là người đỗ cao thứ ba thời vua Lê Hiến Tông. Đây cũng là khoa thi có đông người dự thi. Trong 5000 người, chỉ lấy đỗ 61 người. Nguyễn Văn Thái và 3 người đỗ đệ nhất giáp Tiến sĩ. Ông được cử làm phó sứ nhà Minh, thăng đến chức học sĩ, tước đạo Xuyên Bá. Khi nhà Mạc chiếm ngôi nhà Lê, ông bị ép viết chiếu nhường ngôi. Sau đó, ông làm quan Triều Mạc, giữ chức Thượng thư Tước hầu. Ông đi sứ phương Bắc 2 lần, lần thứ 2 thì bị giữ lại, lấy vợ người Trung Quốc, sinh con tên Ngạn Sán, theo họ mẹ. Trương Ngạn Sán sau này cũng đỗ Tiến sĩ. Sự nghiệp của Nguyễn Văn Thái nằm trong bối cảnh có sự chuyển giao quyền lực từ nhà Lê sang nhà Mạc. Dù làm quan cho triều nào ông cũng dùng hết sức lực, trí tuệ để đóng góp cho đất nước, bảo vệ cuộc sống yên ấm cho nhân dân.
Tiến sĩ Nguyễn Tự Cường sinh năm 1572, đỗ đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Giáp Thìn niên hiệu Hoàng Định thứ 5 (1604) triều Lê Kính Tông. Khoa này có hơn 5000 sĩ tử ứng thí, lấy 7 người ghi danh đỗ tiến sĩ, trong đó có Nguyễn Tự Cường. Ông làm quan đến Tả Thị lang tước Xuân Quận Công, Tăng Thiếu Bảo. Nguyễn Tự Cường được cử đi sứ nhà Minh, làm quan đến chức Hữu Thị Lang Bộ lễ, Tước Xuân Quận công, khi mất được tăng Thượng Thư, hàm Thiếu Bảo.
3 vị Tiến sĩ Nho học họ Nguyễn làng Tiền Liệt đã được ghi danh tại Văn miếu Quốc Tử giám Hà Nội và Văn miếu Mao Điền tỉnh Hải Dương.
Nguồn Hải Dương: http://baohaiduong.vn/danh-nhan/3-tien-si-nho-hoc-ho-nguyen-lang-tien-liet-211567