Ăn gì ở Iloilo – Thành phố ẩm thực duy nhất của Philippines được UNESCO vinh danh?

Ẩn mình ở phía đông nam đảo Panay, giữa hai điểm đến nổi tiếng Boracay và Guimaras, thành phố Iloilo có thể không nổi bật trên bản đồ du lịch Philippines. Nhưng nếu bạn là người mê ẩm thực, hãy cân nhắc đưa Iloilo vào danh sách cần đến ngay – bởi đây là thành phố duy nhất của Philippines được UNESCO công nhận là Thành phố sáng tạo về Ẩm thực.

Mở đầu với món ngọt: Bánh bingka và sô-cô-la nóng

Một điều thú vị là: ở Iloilo, họ không cho phô mai hay trứng vào mọi món như ở nhiều nơi khác tại Philippines – và đó là điểm tôi đặc biệt yêu thích. Lấy ví dụ bánh bingka (hay còn gọi là bibingka ở nơi khác): tại Iloilo, bánh nhỏ, đậm vị, ít nguyên liệu nhưng lại thơm ngon gấp đôi. Không có phô mai, không trứng, chỉ là lớp xôi nếp nướng trong lá chuối cháy cạnh, bên trong là cơm dừa non trắng muốt – một sự tối giản đầy tinh tế.

Hãy bắt đầu chuyến khám phá tại nhà cổ Avancenã-Caminã Balay Nga Bato, nơi có món tsokolate de batirol – sô-cô-la nóng truyền thống được pha bằng nồi kim loại cao thành và đánh tay bằng chày gỗ. Loại cacao được dùng đến từ đảo Guimaras lân cận – thơm, chua nhẹ và không hề đắng gắt.

Ghé Molo để ăn bánh quy và húp súp hoành thánh

Quận Molo là nơi lưu dấu văn hóa Trung Hoa và Tây Ban Nha sâu đậm. Đừng quên ghé Panaderia de Molo, tiệm bánh gia truyền nổi tiếng từ thế kỷ 19, để thử biscocho (bánh mì nướng bơ đường), galletas (bánh quy mỏng nhẹ như giấy) hay barquillos (bánh ống cuộn giòn).

Ngay gần đó là món Pancit Molo – một dạng súp hoành thánh đặc trưng, với nước dùng gà ninh từ xương, tỏi phi thơm và hoành thánh nhân thịt lợn gói trong lớp vỏ dày. Địa chỉ được đánh giá cao là quán Kap Ising’s.

La Paz Batchoy – “nữ hoàng” của ẩm thực lai Trung – Philippines

La Paz Batchoy

Nếu có một món mì nào gây ấn tượng mạnh nhất, thì đó là La Paz Batchoy. Sợi mì trong nước dùng đậm đà từ gan, thịt ba chỉ, ruột heo, tủy xương và tóp mỡ. Thêm mắm tôm, nước mắm, tỏi phi... món này thật sự là “bữa tiệc vị giác”. Ba địa chỉ nổi bật là Deco’s, Netong’s và Ted’s – mỗi nơi một cách nấu, nhưng đều ngon.

Ăn như người bản địa tại quán cơm bình dân

Ẩm thực Iloilo không thiếu những món “lạ” cho ai thích khám phá: từ soup number 5 (làm từ “bộ phận đặc biệt” của bò, được tin là tăng cường sinh lực) đến biga-biga (trực tràng lợn tẩm ướp). Nhưng với phần lớn thực khách, những món như KBL (canh chua với đậu dẹt, thịt ba chỉ và mít non) hay adobo đỏ với dầu hạt điều, sả, giấm dừa và chút cay của ớt hiểm cũng đủ hấp dẫn.

Quán cơm bình dân – gọi là karinderya – là nơi bạn cảm nhận được bữa ăn gia đình đúng nghĩa. Một gợi ý là Bon Bon Eatery ở quận Mandurriao, do dì tôi mở, nơi tôi lớn lên cùng mùi cơm khói và tiếng karaoke vang mỗi tối. Hay như Nora’s Eatery và Beige Eatery, những cái tên quen thuộc với người dân địa phương suốt nhiều thập kỷ.

Đặc biệt, món gà nướng inasal được xem là “đặc sản quốc dân”, nổi tiếng đến mức chuỗi Mang Inasal với hơn 500 chi nhánh cũng bắt đầu từ đây. Địa điểm lý tưởng để ăn gà inasal là khu Fort San Pedro – tàn tích của pháo đài Tây Ban Nha xưa, nay trở thành thiên đường ẩm thực đường phố, nơi người dân ngồi bên bờ biển ngắm hoàng hôn và nhấm nháp từng miếng thịt thơm lừng.

Hải sản – linh hồn của bữa ăn ven biển

Đến thành phố biển mà không ăn hải sản thì thật thiếu sót. Người Iloilo chế biến rất đơn giản, chủ yếu nêm muối để giữ nguyên vị tươi ngon của hải sản.

Gợi ý đầu tiên là nhà hàng Breakthrough nằm sát bãi biển Villa. Món nên thử gồm: imbaw (ngao nấu nước dùng thơm), cá hồng managat nướng và nếu đúng mùa, hãy gọi diwal – loài sò cánh thiên thần quý hiếm.

Nhưng nơi lưu giữ nhiều kỷ niệm nhất với tôi lại là Stanley Talabahan, quán hàu trên nhà sàn dựng sát biển. Từ thời thơ ấu, gia đình tôi – gồm hơn 20 người – vẫn thường kéo nhau đến đây. Mùi mặn của gió biển thổi qua ván tre dưới chân, mái tôn rỉ sét và hương hàu nướng – tất cả vẫn như xưa, không đổi sau ngần ấy năm.

Iloilo – vị ngọt không chỉ đến từ món ăn

Người Iloilo (hay Ilonggo) vốn nổi tiếng là “ngọt ngào” – cả trong tính cách lẫn món ăn. Có thể vì họ cứng đầu, đôi khi bảo thủ, nhưng chính sự bền bỉ đó giúp họ giữ gìn được bản sắc – trong từng cách nấu, từng món ăn – bất chấp ảnh hưởng ngày càng lớn từ văn hóa đại chúng phương Tây.

Và cũng chính vì thế, tôi tin rằng: ẩm thực Iloilo không chỉ là thứ để nếm, mà là cách để cảm nhận cả một cộng đồng, một vùng đất – sâu sắc và chân thành.

Thạch An