Bang đầu tiên của Mỹ yêu cầu ngành nhiên liệu hóa thạch bù đắp thiệt hại

Cảnh ngập lụt sau những trận mưa lớn tại Richmond, bang Vermont, Mỹ, ngày 11/7/2023 (phải). (Ảnh: AFP/TTXVN)

Vermont đã trở thành bang đầu tiên của Mỹ ban hành luật yêu cầu các công ty nhiên liệu hóa thạch phải trả một phần chi phí thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.

Động thái này diễn ra sau khi bang này trải qua lũ lụt nghiêm trọng trong mùa Hè và hứng chịu thiệt hại do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt khác.

Tối 30/5, Thống đốc bang Vermont, Phil Scott đã cho phép ban hành luật mà không cần chữ ký của ông.

Trong thông điệp gửi tới các nhà lập pháp, ông Scott cho rằng không nên "nhẹ tay" với các công ty dầu mỏ lớn, song lo ngại rằng nếu Vermont thất bại trong việc thực thi luật mới, điều này sẽ cản trở các bang khác khắc phục thiệt hại do biến đổi khí hậu. Maryland, Massachusetts và New York đang xem xét áp dụng các biện pháp tương tự.

Theo luật mới, sau khi tham vấn với Cơ quan Tài nguyên thiên nhiên, đến ngày 15/1/2026, người đứng đầu cơ quan tài chính bang Vermont sẽ trình báo cáo về tổng thiệt hại mà người dân bang Vermont và địa phương này phải chịu do lượng phát thải khí nhà kính trong giai đoạn từ ngày 1/1/1995-31/12/2024 gây ra.

Bản đánh giá sẽ xem xét những ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, tài nguyên thiên nhiên, nông nghiệp, phát triển kinh tế, nhà ở và các lĩnh vực khác.

Vermont sẽ sử dụng dữ liệu liên bang để xác định lượng phát thải khí nhà kính mà một công ty nhiên liệu hóa thạch phải chịu trách nhiệm.

Đây là mô hình buộc bên gây ô nhiễm phải bù đắp thiệt hại, ảnh hưởng đến các công ty tham gia vào hoạt động thương mại hoặc kinh doanh khai thác nhiên liệu hóa thạch hoặc dầu thô, tạo ra hơn 1 tỷ tấn khí thải nhà kính trong giai đoạn này.

Nhà chức trách sẽ sử dụng số tiền này để nâng cấp hệ thống thoát nước mưa; nâng cấp hạ tầng giao thông; di dời, cải tạo các nhà máy xử lý nước thải; tăng hiệu quả về năng lượng và khả năng chống chịu thời tiết cho các tòa nhà công và tư nhân...

Viện Dầu mỏ Mỹ đã bày tỏ lo ngại việc luật áp dụng hồi tố các chi phí và khoản nợ đối với các hoạt động hợp pháp trước đó của doanh nghiệp, sẽ vi phạm quyền bảo vệ bình đẳng và thủ tục tố tụng.

Trong thư gửi các nhà lập pháp trước khi luật được ban hành, viện cho rằng biện pháp này không bao gồm thông báo trước cho các doanh nghiệp có khả năng bị ảnh hưởng về quy mô của các khoản bồi thường.

Hạ nghị sỹ bang Vermont, Martin LaLonde khẳng định rằng các nhà lập pháp đã hợp tác chặt chẽ với nhiều học giả pháp lý trong việc xây dựng dự luật, do đó ông bày tỏ tin tưởng cơ sở pháp lý của dự luật là vững chắc./.

(TTXVN/Vietnam+)