Bảo đảm cân đối tài chính triển khai chủ trương miễn học phí
Ngành giáo dục tỉnh Tây Ninh cần xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai chủ trương miễn học phí cho học sinh các cấp mà vẫn bảo đảm nguồn lực tài chính cần thiết cho hoạt động dạy và học; tiếp tục quan tâm hơn đến thực trạng thiếu giáo viên, nhất là ở vùng sâu, vùng xa; tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học để thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các khu vực…
Đây là một số nội dung Đoàn khảo sát HĐND tỉnh Tây Ninh nhấn mạnh qua khảo sát công tác nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND ngày 10/12/2020 của HĐND tỉnh tại Sở Giáo dục và Đào tạo và một số trường học trên địa bàn.
Nhiều nút thắt về nhân lực, cơ sở vật chất
Theo báo cáo của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh, hiện toàn tỉnh có 131 trường mầm non, mẫu giáo, 303 cơ sở giáo dục phổ thông. Tổng số học sinh trên địa bàn đạt 236.199 em, toàn ngành hiện có 12.378 cán bộ, giáo viên và nhân viên, đội ngũ giáo viên cơ bản đáp ứng yêu cầu giảng dạy theo từng cấp học, môn học. Tính đến tháng 12/2024, Tây Ninh có 248/440 trường đạt chuẩn quốc gia, chiếm tỷ lệ 56,36%. Tỷ lệ trẻ đến trường tiếp tục tăng, trong đó trẻ 5 tuổi vào mẫu giáo và trẻ 6 tuổi vào lớp 1 đều đạt 100%. Về giáo dục nghề nghiệp, toàn tỉnh hiện có 17 cơ sở đào tạo nghề, chủ yếu tập trung tại thành phố Tây Ninh. Các đơn vị đào tạo đa cấp độ từ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng đến đào tạo ngắn hạn dưới 3 tháng, với 113 ngành nghề khác nhau.

Đoàn khảo sát phòng tin học Trường Tiểu học Hòa Hiệp, xã Hòa Hiệp, huyện Tân Biên. Ảnh: Đại Dương
Tuy nhiên, so với định mức, tỉnh hiện vẫn thiếu 351 giáo viên. Cơ sở vật chất, đặc biệt tại các vùng khó khăn, còn nhiều hạn chế, thiếu hụt thiết bị dạy học chuyên dụng. Tỷ lệ học sinh THCS và THPT tham gia học nghề vẫn ở mức thấp, chủ yếu do công tác tuyên truyền, hướng nghiệp chưa thực sự hiệu quả, điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu, trong khi tâm lý xã hội vẫn có xu hướng ưu tiên lựa chọn con đường đại học. Mặc dù công tác hướng nghiệp đã được triển khai, nhưng vẫn thiếu các cơ chế khuyến khích cụ thể, thiết thực thu hút học sinh tham gia học nghề. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong phân luồng đã có chuyển biến tích cực, song vẫn gặp khó khăn do hạ tầng kỹ thuật còn hạn chế. Tỷ lệ tốt nghiệp của hệ cao đẳng và trung cấp còn thấp, lần lượt đạt 50,7% và 41,32%.
Khảo sát tại Trường THPT chuyên Hoàng Lê Kha (thành phố Tây Ninh) cho thấy, trường còn gặp một số khó khăn trong công tác tuyển sinh. Học sinh trúng tuyển chủ yếu đến từ thành phố Tây Ninh và thị xã Hòa Thành, trong khi việc thu hút học sinh giỏi từ các huyện, thị xã xa trung tâm vẫn còn hạn chế. Về cơ sở vật chất, mặc dù đã được quan tâm đầu tư, nhưng nhà trường vẫn còn thiếu các hạng mục quan trọng như không gian sáng chế, hội trường, phòng máy tính phục vụ kiểm tra trực tuyến; khu nội trú cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu của học sinh. Đội ngũ giáo viên còn thiếu một số vị trí đúng chuyên ngành.
Cũng gặp khó khăn tương tự, Trường Mầm non Ong Vàng và Trường Tiểu học - THCS Trương Vương (thị xã Hòa Thành) đang đối mặt với tình trạng thiếu trang thiết bị đạt chuẩn theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Bên cạnh đó, tỷ lệ giáo viên tiểu học chưa đạt chuẩn về trình độ chuyên môn vẫn còn ở mức cao.
Đẩy mạnh phân luồng học sinh sau trung học cơ sở
Khảo sát tại một số trường trên địa bàn, Đoàn khảo sát HĐND tỉnh đã trao đổi với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh nhiều nội dung trọng tâm nhằm làm rõ hơn tình hình thực tế trong quá trình nâng cao chất lượng giáo dục và đề xuất các giải pháp cụ thể. Trong đó, Đoàn đề nghị Sở cung cấp cụ thể hơn số liệu giáo viên còn thiếu ở từng cấp học, để có cơ sở xây dựng kế hoạch bổ sung nhân lực phù hợp. Đoàn cũng quan tâm đến việc triển khai Nghị quyết số 93/2024/NQ-HĐND ngày 06/12/2024 về chính sách thu hút và hỗ trợ giáo viên mầm non công lập giai đoạn 2025-2030, đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Đoàn khảo sát hoạt động bếp ăn của trường Mầm non Rạng Đông, xã Tân Lập, huyện Tân Biên- Ảnh: Đại Dương
Liên quan đến chủ trương miễn học phí cho học sinh các cấp, Đoàn khảo sát đề nghị ngành giáo dục xây dựng kế hoạch cụ thể, vừa thực hiện đúng quy định, vừa bảo đảm duy trì được nguồn lực tài chính cần thiết cho hoạt động dạy và học. Đoàn cũng lưu ý đến năng lực vận hành các phòng học bộ môn đã được đầu tư hiện đại; yêu cầu nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên để đáp ứng giảng dạy, đặc biệt là với các môn học tích hợp theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Bên cạnh đó, Đoàn khảo sát nhấn mạnh yêu cầu ngành giáo dục tiếp tục quan tâm hơn đến thực trạng thiếu giáo viên, nhất là ở vùng sâu, vùng xa; đồng thời, tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học để thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các khu vực, góp phần bảo đảm sự công bằng trong tiếp cận tri thức của học sinh trên toàn tỉnh. Việc đẩy mạnh phân luồng học sinh sau THCS theo đúng định hướng của Trung ương cũng là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và toàn xã hội. Đồng thời, ngành giáo dục cần chú trọng huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội để tăng cường đầu tư cho sự nghiệp giáo dục, góp phần xây dựng nền giáo dục địa phương phát triển toàn diện và bền vững.