Bảo đảm nguồn lực cho bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu quả

Hỗ trợ người dân đến làm thủ tục hồ sơ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã TàHine

Áp lực công việc lớn

Theo Sở Nội vụ Lâm Đồng, năm 2025, tổng biên chế công chức cấp tỉnh được giao là 3.743 người, đến đầu tháng 10/2025 có 2.874 người. Ở cấp xã, tổng biên chế cán bộ, công chức được giao là 6.233 người, hiện có 5.570 người đang làm việc. Toàn tỉnh có 124 xã, phường, đặc khu với 1.760 cán bộ, công chức lãnh đạo quản lý trên tổng số 1.860 vị trí, và 3.810 người đảm nhiệm công tác chuyên môn, nghiệp vụ trong tổng số 4.373 biên chế. Như vậy, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của tỉnh hiện còn thiếu 663 người so với biên chế được giao năm 2025 và thiếu 113 người so với định hướng tại Công văn số 09/CV-BCĐ.

Thiếu nhân lực trong khi khối lượng công việc ở cấp cơ sở ngày càng nhiều. Theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã tiếp nhận khoảng 890 nhiệm vụ từ cấp huyện cùng một số nhiệm vụ được phân cấp từ tỉnh. Vì vậy, mỗi phòng chuyên môn vừa phải đảm nhiệm công việc chuyên ngành, vừa tổng hợp, tham mưu cho nhiều sở, ngành cấp trên (trước đây cấp huyện có 10 phòng chuyên môn). Theo Sở Nội vụ, khối lượng báo cáo, thống kê, tổng hợp lớn, thời hạn gấp, nên đôi lúc xảy ra tình trạng quá tải.

Hiện cấp xã chỉ có 2 phòng chuyên môn nên việc triển khai công việc toàn diện gặp nhiều khó khăn, do mỗi phòng chịu quản lý của 5–6 sở và đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ. Chẳng hạn, Phòng Kinh tế khi thực hiện dự án phải vừa lập dự toán, vừa triển khai, giám sát và quyết toán, không phù hợp quy định pháp luật. Bên cạnh đó, số lượng cấp phó còn ít, chưa đáp ứng yêu cầu trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo Sở Nội vụ, tại các địa phương đông dân (trên 60.000 người như Đức Trọng và 7 xã, phường khác), việc bố trí 1 Phó Chủ tịch UBND đồng thời kiêm Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công khiến thiếu cấp phó tham mưu, hỗ trợ Chủ tịch UBND trong điều hành, nhất là các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Việc thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã để cung cấp dịch vụ công thiết yếu theo định hướng Trung ương sẽ làm tăng đầu mối và biên chế hưởng lương ngân sách. Nếu áp dụng, Lâm Đồng sẽ tăng thêm 124 đơn vị sự nghiệp và 1.860 biên chế, ảnh hưởng đến chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy và tinh giản biên chế theo Nghị quyết 19 của Bộ Chính trị.

Một khó khăn khác là nhiều công chức xã làm việc không đúng chuyên môn đào tạo. Nhiều địa phương còn thiếu nhân lực ở các lĩnh vực khoa học - công nghệ, y tế, chống buôn lậu, quy hoạch, đầu tư, quản lý dự án… Những vị trí này đòi hỏi chuyên môn và kinh nghiệm cao, trong khi đội ngũ cán bộ xã, phường hiện chưa đáp ứng kịp yêu cầu. Hiện chưa có định hướng giao biên chế năm 2026 và giai đoạn 2026–2031, cũng như chưa thể chế hóa biên chế cấp xã, khiến các địa phương gặp khó khăn trong việc xây dựng kế hoạch biên chế 2026 để trình HĐND tỉnh xem xét tại kỳ họp cuối năm 2025.

Tăng cường nguồn lực

Đầu tháng 8/2025, để hỗ trợ cấp cơ sở khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, Lâm Đồng đã cử 260 cán bộ, công chức, viên chức có chuyên môn, kinh nghiệm trong các lĩnh vực thiết yếu như công nghệ thông tin, kế toán, tư pháp, tài nguyên - môi trường, tài chính, nội vụ… về công tác tại cơ sở trong 3 tháng. Sở Nội vụ cũng rà soát, điều chuyển nội bộ 240 lượt cán bộ, công chức, viên chức giữa các phòng chuyên môn và giữa khối Đảng – chính quyền cấp xã, nhằm bảo đảm đủ nguồn lực thực hiện nhiệm vụ được giao.

Thời gian tới, Sở Nội vụ sẽ phối hợp với các sở, ban, ngành tiếp tục biệt phái, điều động CBCCVC từ cấp tỉnh về cấp xã, từ xã dư sang xã thiếu, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn. Việc điều động tập trung vào các lĩnh vực còn thiếu như công nghệ thông tin, tài nguyên - môi trường, quản lý đất đai, xây dựng, tài chính, kinh tế… Tỉnh cũng sẽ thực hiện điều chuyển nhân sự theo nguyện vọng từ các xã, phường, đặc khu có số công chức vượt biên chế sang nơi còn thiếu, đồng thời luân chuyển công chức, viên chức cấp tỉnh về công tác tại cơ sở.

Chủ tịch UBND các xã, phường, đặc khu tiếp tục rà soát, phân công, điều động và bổ nhiệm CBCC phù hợp với trình độ, kinh nghiệm, đáp ứng yêu cầu công việc. Đồng thời, rà soát các vị trí chuyên môn còn thiếu và chủ động ký hợp đồng lao động với người có chuyên môn phù hợp. UBND tỉnh giao các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường, đặc khu tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ CBCC cấp xã. Trường hợp cần thiết, tỉnh sẽ tổ chức thi tuyển, xét tuyển hoặc tiếp nhận công chức theo Nghị định 170/2025/NĐ-CP nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các địa phương.

Viết Trọng .