Bên lề Quốc hội: Đại biểu bình luận về thông tin nhập xăng giá rẻ từ Malaysia

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho rằng, việc bình ổn giá xăng dầu được thực hiện qua nhiều phương thức như tăng nguồn cung, giảm thuế phí... Trong đó, giảm thuế phí là biện pháp tức thời cần điều chỉnh nhanh; giảm các phần cấu thành chi phí trong giá bán xăng dầu.
Tuy nhiên theo đại biểu Hoàng Văn Cường, quan trọng nhất vẫn phải đảm bảo nguồn cung.

“Nguồn cung xăng dầu hiện có nguồn trong nước từ việc tăng cường khai thác các nhà máy lọc hóa dầu; tăng nguồn cung dữ trữ để có lượng xăng dầu đủ lớn, không bị ảnh hưởng bởi biến động từ bên ngoài. Nếu có các nguồn nhập khẩu với mức giá phù hợp, không có lý do gì chúng ta không thực hiện điều đó khi giá xăng trong nước lập đỉnh”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho hay.

Cũng theo đại biểu Hoàng Văn Cường, chúng ta có chính sách điều hành giá xăng dầu riêng, không áp dụng rập khuôn theo chính sách các nước. Nếu nhập được nguồn xăng dầu giá rẻ, sẽ hòa chung nguồn này với nguồn xăng dầu trong nước; không thể tách riêng lô hàng được trợ giá với hàng trong nước được, điều này không khả thi. Thậm chí gây ra yếu tố bất bình đẳng, trục lợi.

“Chính vì vậy, trường hợp chúng ta có nhận được hàng trợ giá, kể cả hàng cho không thì vẫn phải thực hiện việc điều hành chung của quốc gia”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho hay.

Hiện nay, Việt Nam đang thực hiện chuyển đổi nhiều nguồn năng lượng từ năng lượng truyền thống sang năng lượng tái tạo. Còn với xăng dầu cũng được điều chỉnh với thuế tiêu thụ đặc biệt. Thuế tiêu thụ đặc biệt này hiện tính cao hơn với loại xăng có nguồn gốc hóa thạch; xăng sinh học tính thuế thấp hơn. Đây là những động thái để điều tiết hành vi, lựa chọn của người tiêu dùng. Nếu như lựa chọn xăng dầu hóa thạch sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn, còn xăng sinh học thì giá thấp hơn. Đó là chính sách điều hành của Chính phủ và thống nhất cam kết của Thủ tướng.

Cũng theo đại biểu Hoàng Văn Cường, nếu can thiệp bằng những biện pháp hành chính hoặc biện pháp trợ cấp để "ép" giá xăng dầu xuống thấp, hoàn toàn có thể rơi vào việc chống bán phá giá, chống trợ cấp. Tuy nhiên, nếu chúng ta dùng các biện pháp thị trường một cách sòng phẳng để giá xăng dầu xuống thấp thì không có cơ sở nào để các nước kiện chúng ta về vấn đề này.

“Chẳng hạn như những cam kết về cắt giảm thuế nhập khẩu, chúng ta hoàn toàn có quyền được cắt giảm; hoặc những vấn đề về thuế giá trị gia tăng, thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt… việc giảm hay không là quyền của chúng ta”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, thuế tiêu thụ đặc biệt là thuế có vai trò điều tiết hành vi của người tiêu dùng, làm sao để hạn chế dùng những sản phẩm không khuyến khích và chuyển sang dùng những loại được khuyến khích. Ví dụ, cùng là xăng dầu, nhà điều hành khuyến khích dùng xăng sinh học nhiều hơn là xăng hóa thạch. Thuế tiêu thụ đặc biệt là thuế cần thiết phải được duy trì, nhưng trong hoàn cảnh giá xăng dầu tăng lên quá cao, đẩy các loại hàng hóa khác tăng lên, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân một cách đột ngột, ảnh hưởng đến phục hồi kinh tế, kiểm soát lạm phát...

“Cho nên chúng ta buộc phải sử dụng công cụ thay đổi chi phí cấu thành trong giá bán như các sắc thuế. Còn điều chỉnh bao nhiêu cần phải tính toán rất rõ để tránh gây ra các hệ lụy như vấn đề liên quan đến buôn lậu xăng dầu. Tôi cho rằng, giảm là cần thiết, còn mức giảm thế nào thì phải tính toán, đánh giá. Việc thay đổi giá xăng dầu trên thế giới, không diễn ra từ từ, mà rất khó dự báo, nên thời hạn giảm bao lâu cần thay đổi linh hoạt. Tôi cho rằng, có lẽ cần có cơ chế giao quyền cho Chính phủ trong một khung điều chỉnh nhất định để có thể điều hành xăng dầu một cách chủ động, linh hoạt”, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Xăng tại Malaysia được trợ giá và miễn thuế

Theo thông tin do Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), về giá xăng dầu, trong cơ cấu giá xăng hiện nay của Việt Nam, các loại thuế, phí chiếm khoảng 30 - 32% (tương đương 10 - 11.000 đồng/lít). Như vậy nếu không có thuế phí thì giá xăng Việt Nam sẽ khoảng 20.000 đồng/lít (tương đương 0,86 USD/lít).

Trước thông tin một số báo có đưa về việc giá xăng tại Malaysia chỉ ở mức 13.000 đồng/lít, Bộ Công Thương lý giải, Malaysia là nước sản xuất xăng dầu lớn và xuất khẩu xăng dầu. Tại Malaysia, nhà nước không đánh các loại thuế đối với xăng dầu tiêu thụ trong nước và đồng thời Chính phủ có chính sách trợ giá đối với xăng dầu tiêu thụ trong nước cho người dân. Hiện, Chính phủ Malaysia đang trợ giá 1,65 RM tương đương 0,4 USD cho mỗi lít xăng RON95 và 1,85 RM tương đương 0,45 USD cho mỗi lít dầu diesel.

Như vậy, nếu Chính phủ Malaysia không trợ giá và nếu Việt Nam không đánh các loại thuế, phí, giá xăng RON95 của hai quốc gia là tương đương nhau (tại Malaysia hiện sẽ là 0,87 USD/lít, trong khi giá tại Việt Nam nếu bỏ các loại thuế phí là khoảng 0,86 USD/lít).

Chính sách trợ giá của Malaysia chỉ áp dụng cho người bản địa. Ngay cả người nước ngoài tại Malaysia cũng phải mua xăng không được trợ giá nên xăng dầu xuất khẩu của Malaysia cũng được bán theo giá thị trường chung của khu vực. Như tại Singapore, nước xuất khẩu xăng dầu lớn tại khu vực Châu Á, giá xăng dầu cũng đang ở mức khá cao, giá xăng RON95 của Singapore hiện ở mức 2,315 USD/lít (tương đương khoảng 54.000 đồng/lít).

Thời gian vừa qua, một số doanh nghiệp vẫn nhập khẩu xăng dầu từ thị trường Malaysia với mức giá tương đương như nhập khẩu từ các thị trường Châu Á như Singapore (theo giá MOP’s là giá bình quân hàng ngày do hãng tin Platt của Singapore công bố).

Thu Trang/Báo Tin tức