Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh sẽ được tạo điều kiện tối đa để chuyển đổi

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân đã đề ra một trong những giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển chuyên nghiệp của hộ kinh doanh là bãi bỏ thuế khoán. Trên cơ sở đó, Nghị quyết 198 của Quốc hội đã quyết định chính thức bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026.

Chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh, tạo ra tâm lý e ngại trong xã hội. Thậm chí, trong phiên thảo luận tại hội trường, một số đại biểu Quốc hội đã đề nghị xem xét hoặc lùi thời điểm thực hiện chính sách này. Điều đó cho thấy, các hộ kinh doanh không ngại việc nộp thuế, mà chủ yếu lo lắng về phương pháp tính thuế, quy trình thủ tục và cách thức để thực hiện nghĩa vụ thuế cho đúng và minh bạch.

Đại biểu Hoàng Văn Cường.

Từ thực tế đó, đại biểu đặt câu hỏi: Chính phủ đã có kế hoạch và giải pháp cụ thể như thế nào để chuẩn bị cho việc triển khai phương thức thu thuế mới đối với hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán? Làm sao để việc thực hiện nghĩa vụ thuế trở nên thuận lợi hơn, chuyên nghiệp hơn và tạo được sự đồng thuận, hứng khởi từ phía hộ kinh doanh?

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, hiện nay hệ thống thuế của Việt Nam đã cơ bản tiếp cận các thông lệ quốc tế và được nhiều tổ chức quốc tế đánh giá tích cực. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một vấn đề lớn là sự thiếu minh bạch trong quản lý đối với một số loại thuế đang được thu theo phương thức thủ công, đây là rào cản lớn đối với mục tiêu hiện đại hóa và minh bạch hóa ngành thuế.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội đã yêu cầu bãi bỏ hình thức thuế khoán chậm nhất vào năm 2026. Thực tế cho thấy, thuế khoán từng là cơ chế phù hợp trong một giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập: thiếu minh bạch, dễ bị lạm dụng, gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh và không tạo động lực để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp.

Bộ trưởng khẳng định, biệc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là một chủ trương đúng đắn của Đảng và nhà nước. Đây là bước đi căn cơ, cần thiết nhằm minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, tạo sự bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, góp phần mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn.

Chính sách này, trong quá trình triển khai, chắc chắn sẽ tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh. Vì vậy, Bộ Tài chính đang tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết một cách đồng bộ cả về pháp lý lẫn công nghệ, nhằm hỗ trợ tối đa cho người nộp thuế, giảm bớt gánh nặng về thủ tục và chi phí.

Theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính đang tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp sau: thứ nhất, rà soát, hoàn thiện chính sách thuế. Bộ đang đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế và Luật Thuế TNCN theo hướng xây dựng mô hình quản lý thuế mới, với phương thức kê khai đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện. Đồng thời, sẽ đơn giản hóa các quy định về sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ nhằm giảm áp lực cho hộ kinh doanh khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.

Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý thuế. Bộ sẽ triển khai áp dụng hóa đơn điện tử có mã khởi tạo từ máy tính tiền, giúp đảm bảo thu đúng, thu đủ, đồng thời giảm thời gian và chi phí cho các hộ kinh doanh.

Thứ ba, cung cấp miễn phí các công cụ hỗ trợ như: hệ thống khai - nộp thuế điện tử, phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán. Đặc biệt, sẽ có chính sách hỗ trợ cho các hộ kinh doanh gặp khó khăn trong giai đoạn đầu. Đồng thời, Bộ cũng thúc đẩy chuyển đổi số trong nội bộ ngành thuế, nâng cao chất lượng dịch vụ công, năng lực quản lý thuế và tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu.

Thứ tư, đẩy mạnh công tác truyền thông, đào tạo và tư vấn. Cụ thể là tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn để các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích cũng như quy trình thực hiện hóa đơn điện tử và kê khai thuế. Bộ cũng sẽ tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn pháp lý, kế toán và chính sách thuế cho hộ kinh doanh. Thời gian qua, Bộ Tài chính và cơ quan thuế đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn, báo chí - đặc biệt là Đài Truyền hình - để đẩy mạnh tuyên truyền, thậm chí trực tiếp hướng dẫn hộ kinh doanh về nội dung này.

Hải Nam